>>Xem phần 1: Những ngôn từ mới của giáo dục
 >>Xem phần 2: Đổi mới sư phạm: Chuyển ưu đãi sinh viên sang người thầy
 >>Xem phần 3: Điểm đột phá của tự do học thuật

Nhà báo Hạ Anh:Câu hỏi của bạn đọc Hoàng Minh Tuấn, 45 tuổi gửi tới Bộtrưởng Phạm Vũ Luận: Thế giới việc làm luôn thay đổi, nhu cầu kỹ năng từ thị trườngluôn thay đổi. Phải chăng ngành giáo dục đang theo đuổi một mục tiêu di động để đápứng với đòi hỏi của thế giới việc làm?

Theo Bộ trưởng thì Đề án có nội dung nào mà ông tâm đắc nhất để có thể "bắt "được những mục tiêu di động đó? Xin mời ông!

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận:Thứ nhất, đúng là thị trường lao động cũngnhư sự phát triển của khoa học công nghệ trên thế giới diễn ra rất nhanh chóng. Điềuđó đòi hỏi những năng lực, kỹ năng, phẩm chất của học sinh, sinh viên được đào tạo raluôn phải cập nhật đòi hỏi của thị trường. Đó là một đòi hỏi của thời đại và đó cũnglà một mục tiêu quan trọng của công cuộc đổi mới.

Tất cả nội dung của đề án đều là những bộ phận không thể thiếu được trong quátrình triển khai đề án này. Tôi không thể nói được cái nào là bắt được mục tiêu đó.Tất cả giải pháp đều phải triển khai đồng bộ. Chỉ có một điều là chúng tôi nghĩ rằngđổi mới tư duy, đổi mới nhận thức là khâu khởi đầu và có ý nghĩa rất quan trọng. Bởivì nếu anh không có nhận thức mới, không có tư duy phù hợp thì anh không thể cóchương trình, kế hoạch chuẩn xác mà triển khai được.

Thứ hai,đổi mới quản lý chúng tôi xác định là một giải pháp đột phá. Bởivì đổi mới giáo dục và đào tạo không phải là việc của riêng Bộ GD hay Bộtrưởng, mà là của gần 2 triệu thầy cô giáo, của 20 triệu học sinh, sinh viên cùngphải thay đổi. Như vậy, đòi hỏi sự chỉ đạo, phối hợp, tập huấn rất ăn khớp. Mà cũngkhông phải chỉ có 22 triệu thầy cô giáo, học sinh, sinh viên ngành giáo dục triểnkhai, mà các ngành các cấp, cả xã hội phải vào cuộc đổi mới giáo dục. Yếu tố quản lýrất quyết định.

Trong ngành giáo dục, chúng tôi xác định đổi mới thi cử là khâu có ý nghĩa độtphá. Thi cử không phải là mục tiêu, giống như giải phóng miền Nam, giải phóng BanMê Thuột hay Huế chưa phải mục tiêu cuối cùng.

Mục tiêu cuối cùng là phải giải phóng toàn bộ miền Nam, là phải vào được Sài Gòn,treo cờ lên phủ Tổng thống ngụy. Nhưng ngay lập tức vào đó thì không vào được, vìlực lượng địch còn mạnh quá, thì phải đánh Ban Mê Thuột để phá vỡ mặt trận TâyNguyên. Tương tự, đổi mới thi cử không phải là mục tiêu của chúng tôi.

Vì cải cách thi thế nào, nội dung thi ra sao sẽ quyết định cách học, cách dạy,nội dung học, nội dung dạy như vậy. Cho nên, nếu ta tác động vào điểm này thì khôngchỉ tạo nên sự thay đổi ở điểm ấy, mà nó có giá trị lan tỏa sang những khâu khác.Và điều này có thể làm được ngay mà không cần phải đầu tư nhiều các điều kiện kinhphí, cơ sở vật chất. Nếu chúng ta chuẩn bị chu đáo thì chúng ta đảm bảo được yếu tốchắc thắng, với điều kiện đảm bảo không quá cao.

Thứ ba,thi cử cũng là một khâu rất bức xúc, cả xã hội đang rất quan tâm.Chúng tôi xác định như vậy để triển khai từng bước một, tạo nên sự thay đổi ở một bộphận, dẫn đến sự thay đổi trong cả hệ thống, nhằm tạo ra một sự thay đổi về chất.

Thế còn, thay đổi quản lý thì cả hệ thống phải thay đổi. Nhưng cơ quan Bộ GD-ĐT,nói hình ảnh ra là Tổng hành dinh thì phải thay đổi và nhiều cái phải thay đổi trướcđể tạo nên xung lực, tiền đề cho sự thay đổi trong cả hệ thống quản lý này. Thế nên,mỗi cán bộ công chức trong Bộ chúng tôi không những phải tự đổi mới mình, mà từ việctự đổi mới bản thân để tạo nên sự thay đổi của cả cơ quan. Từ đó để tạo nên một độnglực, một đầu tàu để có sự thay đổi của cả hệ thống quản lý.

Nhà báo Hạ Anh:Mình có một chương trình hành động để thay đổi đầu tàu đókhông, thưa Bộ trưởng?

Bộ trưởng Phạm Vũ Luận:Có chứ. Có chương trình và đang triển khai rồi.

Nhà báo Hạ Anh:Vâng, cảm ơn Bộ trưởng với những chia sẻ rất thú vị. Đạidiện Ngân hàng Thế giới có thể chia sẻ quan điểm của mình về đào tạo như thế nào đểnguồn nhân lực có thể bắt kịp được những mục tiêu di động này? Xin mời các ông bà.

Ông Christian Bodewig:Những kỹ năng về mặt nhận thức ở cấp độ cao, ví dụnhư những kỹ năng về tư duy phản biện, kỹ năng giải quyết vấn đề, kỹ năng hành vi baogồm kỹ năng làm việc theo nhóm là những kỹ năng của tương lai. Có nghĩa là đây lànhững kỹ năng đã quan trọng ở thời điểm hiện tại. Thế nhưng, trong tương lai, nó vẫntiếp tục quan trọng và không bao giờ lỗi thời.

Cho nên, chúng ta nếu thực hiện thay đổi trong hệ thống giáo dục thì cần thay đổilàm sao để tạo ra được những kỹ năng này, xây dựng được những trình độ kỹ năng tốttrong các khía cạnh đó cho lực lượng lao động. Chúng ta thấy yêu cầu về kỹ năngchuyên môn kỹ thuật thì sẽ có thay đổi, bởi vì công nghệ thay đổi rất nhanh.

Ở Việt Nam, chúng ta cũng thấy những thay đổi rất nhanh về công nghệ như vậy. Điềuquan trọng là làm sao chúng ta có thể thay đổi được hệ thống giáo dục để hệ thốnggiáo dục nhạy bén với thay đổi của thời đại, của công nghệ…. tạo ra sự tự chủ của cơquan cung cấp dịch vụ giáo dục, hay là các cơ sở giáo dục đào tạo để họ nhạy béntrước những tín hiệu mà thị trường phát ra.

Khi có những thông tin nói rằng những công ty hoặc nhà tuyển dụng muốn tìm nhữngkỹ năng chuyên môn kỹ thuật nhưng lại không tìm được hoặc thấy không đầy đủ. Thực ra,đó có thể là một điều tốt bởi vì các nhà tuyển dụng luôn mong muốn nhiều hơn là nhữngcái mà họ có thể tìm được trên thị trường. Điều quan trọng ở đây là chúng ta phải đổimới hệ thống giáo dục để nó nhạy bén trước những tín hiệu trong thị trường cũng nhưtrước những thay đổi của thời đại.

Nhà báo Hạ Anh:Thưa quý vị và các bạn, thời gian giao lưu của chúng tachỉ có một giờ đồng hồ, trong khi đó lượng câu hỏi vẫn tiếp tục đổ về.

Chúng tôi cũng được biết rằng, ngày mai 29/11 Ngân hàng Thế giới sẽ công bố bảnbáo cáo quan trọng của mình đã được thực hiện hơn một năm nay, kết hợp qua kênh thôngtin VietNamNet cùng với sự nghiên cứu của các đơn vị khác.

Có rất nhiều câu hỏi của các bạn trẻ khác mà chúng tôi đã chọn lọc ra và có câuhỏi của bạn Vũ Điệp như ngay từ đầu đã đưa tới ông Christian. Tuy nhiên có một câuhỏi chung: bà Victoria, bà có thể chia sẻ một cách ngắn gọn nhất với các bạn trẻ ViệtNam làm thế nào để tăng sức cạnh tranh của mình trên thị trường lao động trong vàngoài nước. Xin mời bà!

Bà Victoria Kwakwa: Xin cảm ơn về câu hỏi vừa rồi. Tôi nghĩ rằng những nộidung tôi nói cũng khá tương đồng với một số điểm mà ông Christian cũng vừa nói trongnhững câu trả lời vừa rồi. Lời khuyên đầu tiên của tôi là, thực sự là các bạn thanhniên cần tự chịu trách nhiệm về tương lai của mình, về số phận của mình. Chúng tađừng chờ đợi để số phận đến với chúng ta như thế nào, chúng ta chấp nhận như vậy, màchúng ta hãy quyết định số phận của mình, chúng ta muốn đạt được mục tiêu gì trongcuộc đời mình. Và rồi chúng ta hãy tìm kiếm cơ hội, nguồn lực để thực hiện được điềumình mong muốn.

Chúng ta có rất nhiều người xung quanh như cha mẹ, thầy cô, bạn bè, đồng nghiệp…có rất nhiều người có thể hỗ trợ chúng ta. Hoặc chúng ta có thể tìm nhiều nguồn lựckhác nhau để tự giúp mình định hình nên kỹ năng cho mình và tham gia một cách tíchcực, hiệu quả trong thị trường lao động cũng như là trong xã hội.

Ý quan trọng ở đây là chúng ta hãy chủ động và nhận ra rằng bản thân mình là mộtphần của giải pháp để giúp giải quyết tất cả thách thức mà mình gặp phải. Chúng tacần phải chủ động trong việc tìm kiếm thông tin, sử dụng thông tin, ví dụ như là thịtrường lao động có những phát triển như thế nào… Tất cả những yếu tố tôi nói đều quantrọng.

Vừa rồi chúng ta cũng đã trao đổi với nhau tầm quan trọng của kỹ năng hành vi, làmviệc theo nhóm… Tất cả những kỹ năng này cũng phụ thuộc rất nhiều vào nỗ lực của bảnthân và chúng ta có thể tìm ra nhiều cách khác nhau để tự giúp mình có được những kỹnăng đó. Cũng có nhiều biện pháp, điểm thâm nhập và quan trọng ở đây tôi muốn nhấnmạnh là chúng ta hãy đặt cho mình trách nhiệm đối với sự nghiệp học tập của chínhmình, tương lai của chính mình.

Hãy sử dụng những gì mình học được một cách hiệu quả. Chúng ta phải luôn mong muốntìm tòi và hãy cố gắng đắm mình trong những trải nghiệm để đạt được mục tiêu trên cơsở xác định rõ mục tiêu mà mình mong muốn.

Nhà báo Hạ Anh: Thưa quý vị và các bạn, do thời gian có hạn nên chúngtôi chưa thể trả lời hết được câu hỏi của bạn đọc trong buổi giao lưu này.

Một số thông tin khác chúng tôi sẽ tiếp tục chuyển tới khách mời và quý vị sẽthu xếp thời gian để trả lời.

Chúng tôi xin được gửi lời cảm ơn tới Bộ trưởng Bộ GD-ĐT mặc dù rất bận nhưng đãthu xếp thời gian để tới tham gia buổi trực tuyến này. Mặc dù cách đây 5 ngày ôngcũng đã tham gia một buổi đối thoại khác ở Đài Truyền hình Việt Nam, chứng tỏ sự quantâm của ông đối với phản hồi của dư luận trước những vấn đề hệ trọng.

Chúng tôi cũng gửi lời cảm ơn tới đại diện của Ngân hàng Thế giới đã có những thôngtin hữu ích cho độc giả VietNamNet cũng như giới trẻ Việt Nam. Chúng tôi hi vọng buổicông bố thông tin của quý vị vào ngày mai cũng sẽ mang lại giá trị lớn cho sự nghiệpgiáo dục của Việt Nam.

Xin cảm ơn quý vị!

• VietNamNet

Giờ học tiếng Anh của sinh viên tại một trường ĐH ở TP.HCM - Ảnh: Đào Ngọc Thạch

Trường ĐH Kinh tế TP.HCM là một trong số rất ít trường bắt buộc sinh viên phải có chứng chỉ tiếng Anh quốc tế khi tốt nghiệp. Chuẩn này được trường thực hiện với sinh viên nhập học năm 2009, và tùy theo ngành chuẩn này ở mức từ 450 đến 550 điểm TOEIC.

Thạc sĩ Nguyễn Văn Đương, Phó trưởng phòng Đào tạo nhà trường, cho biết trường chỉ tổ chức giảng dạy cho sinh viên các học phần tiếng Anh từ 8 đến 12 tín chỉ. Khi xét tốt nghiệp, sinh viên phải nộp cho trường chứng chỉ quốc tế TOEIC với mức điểm trên (hoặc các chứng chỉ Anh ngữ quốc tế khác tương đương). “Trường không tự đứng ra tổ chức thi mà yêu cầu sinh viên nộp các chứng chỉ có giá trị quốc tế nhằm đảm bảo tính khách quan cũng như chất lượng chuẩn quốc tế”, thạc sĩ Đương lý giải thêm.

Quốc tế… tự làm

Trong khi đó, ở rất nhiều trường cũng xác định đầu ra tiếng Anh theo chuẩn quốc tế nhưng lại tự tổ chức thi và công nhận đạt trình độ tương đương.

Từ năm 2008, Trường ĐH Nông Lâm TP.HCM bắt đầu áp dụng chuẩn đầu ra tiếng Anh sinh viên hệ chính quy tương đương trình độ B1 trong khung tham chiếu ngôn ngữ chung của châu Âu. Để đạt trình độ này, ngay khi nhập học sinh viên sẽ trải qua vòng kiểm tra tiếng Anh đầu vào để theo học lớp Anh văn điều kiện (Anh văn 1 và Anh văn 2). Trước khi tốt nghiệp, sinh viên sẽ tham gia kỳ thi do trung tâm ngoại ngữ trường này tổ chức nhưng không phải cấp chứng chỉ mà chỉ công nhận trình độ tương đương B1. Tương tự, Trường ĐH Tài chính - Marketing cũng tổ chức thi và cấp giấy xác nhận đạt trình độ tiếng Anh tương đương để sinh viên có thể tốt nghiệp. Tại trường này, từ khóa nhập học 2009 sinh viên khi tốt nghiệp phải đạt 405 đến 450 điểm TOEIC tùy theo ngành.

Bắt đầu từ khóa nhập học năm 2012 Trường ĐH Sư phạm kỹ thuật TP.HCM yêu cầu sinh viên khi tốt nghiệp phải có chứng chỉ TOEIC 450 điểm do trường tổ chức thi và phát hành. Trong khi các khóa trước đó, sinh viên chỉ cần đạt trình độ tương đương TOEIC 350 khi tốt nghiệp. Sau khi hoàn tất 3 học phần tiếng Anh đại cương và 1 học phần tiếng Anh chuyên ngành, sinh viên trải qua bài thi tổng hợp đánh giá sẽ được công nhận đạt trình độ tương đương.

Không ai kiểm chứng được chất lượng

Theo thạc sĩ Nguyễn Văn Đương, trước khi triển khai chuẩn này trường đã rất lo lắng khi bắt buộc sinh viên phải có chứng chỉ quốc tế trong khi hầu hết các trường chọn cách công nhận tương đương thông qua việc học và thi tại trường. Tuy nhiên, với những sinh viên tốt nghiệp khóa đầu tiên vào năm 2013 tình hình tương đối khả quan, với trên 70% sinh viên tốt nghiệp đúng hạn đợt 1 năm 2013 và đợt sau đạt trên 90%. Bày tỏ quan điểm cá nhân, thạc sĩ Đương nhìn nhận: “So với kỳ thi quốc tế do các đơn vị quốc tế tổ chức, thì việc trường đứng ra tổ chức thi, chấm bài và công nhận sẽ rất thiếu khách quan. Quan trọng là chuẩn của trường không thể so sánh được với chuẩn quốc tế”.

Đồng quan điểm, tiến sĩ Vũ Thị Phương Anh, Phó giám đốc Trung tâm bồi dưỡng và hỗ trợ chất lượng giáo dục (Hiệp hội Các trường ĐH, CĐ ngoài công lập), cũng cho rằng: “Đầu ra tiếng Anh theo chuẩn quốc tế mà các trường đang thực hiện rất “loạn”. Khi các trường tự đứng ra tổ chức thi và công nhận chuẩn tiếng Anh quốc tế thì không ai kiểm chứng được. Vì vậy, kết quả này rất thiếu độ tin cậy, và rất khó để có thể nói rằng đó là chất lượng quốc tế”. Tiến sĩ Phương Anh cho rằng nếu đã gọi là trình độ quốc tế thì phải thực sự quốc tế trong toàn bộ quy trình thi và công nhận. Và cách tốt nhất hiện nay là sinh viên cần được trải qua kỳ thi tiếng Anh do các đơn vị quốc tế đứng ra tổ chức như rất nhiều nước đang làm.

Lãnh đạo một trường ĐH tại TP.HCM cũng thẳng thắn nhìn nhận: “Một bài thi tiếng Anh theo chuẩn quốc tế phải có chuẩn phòng thi, bài thi, cán bộ coi thi và bài thi phải gửi sang nước ngoài để chấm. So với một bài thi do các trường tự tổ chức, chất lượng khác xa rất nhiều”. Từ thực tế trường mình, cán bộ đào tạo một trường cũng thừa nhận: “Trường không cấp chứng chỉ tiếng Anh mà chỉ xác nhận trình độ tương đương. Thực ra, giấy xác nhận này chỉ giúp sinh viên đủ điều kiện để tốt nghiệp, còn khi xin việc giấy này hầu như không được doanh nghiệp thừa nhận. Mặc dù doanh nghiệp cần năng lực thực tiễn của sinh viên, nhưng chứng chỉ là chìa khóa quyết định việc sinh viên có bước được vào vòng phỏng vấn tuyển dụng hay không”.

(Theo Hà Ánh/ Thanh Niên)

Hội thảo do Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp Đại sứ quán Anh và Chương trình phát triển Liên hợp quốc (UNDP) tại Việt Nam tổ chức qua hình thức trực tuyến. (Ảnh chụp màn hình)

Theo Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà, tại COP26, lần đầu tiên thế giới đưa ra được lộ trình cắt giảm phát thải khí nhà kính, vấn đề chuyển đổi sang năng lượng sạch và nhanh chóng chấm dứt sử dụng than. Các nguồn tài chính quốc tế cho phát triển điện than sẽ sớm chấm dứt và chuyển sang tập trung hỗ trợ phát triển năng lượng tái tạo, kinh tế tuần hoàn, duy trì và phát triển rừng, bảo vệ các hệ sinh thái. Lãnh đạo các quốc gia đều nhấn mạnh vai trò quan trọng của khu vực tư nhân trong việc tham gia chuyển đổi kinh tế xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu.

Về phía Việt Nam, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho hay, Việt Nam tham gia nhiều sáng kiến rất quan trọng tại COP 26, như cam kết không xây dựng mới điện than, cam kết về bảo vệ rừng và sử dụng đất hợp lý, tham gia liên minh thích ứng với biến đổi khí hậu toàn cầu... Một trong những phát biểu được đánh giá cao tại COP26 chính là cam kết của Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định Việt Nam cam kết mạnh mẽ đạt mức phát thải ròng bằng “0” vào năm 2050. 

Không chỉ có cam kết mạnh mẽ tại Hội nghị, Việt Nam đã có sự chuẩn bị lộ trình thực hiện; trong đó, có việc đưa các nội dung ứng phó với biến đổi khí hậu thực hiện các cam kết đóng góp thực hiện Thỏa thuận Paris vào Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Nghị định quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô dôn cùng với các văn bản, Đề án trình Thủ tướng Chính phủ ban hành trong năm 2021; xây dựng các quy định thực hiện giảm nhẹ và thích ứng với biến đổi khí hậu đáp ứng yêu cầu minh bạch. “Đây là cơ sở pháp lý quan trọng để huy động toàn dân thực hiện ứng phó với biến đổi khí hậu” – Bộ trưởng Trần Hồng Hà nhấn mạnh.

Bộ trưởng cho biết, Bộ Tài nguyên và Môi trường đang tích cực thảo luận để ký kết các chương trình, kế hoạch hợp tác với nhiều đối tác quan trọng, trong đó có các đối tác phát triển và các nước, nhằm hiện thực hóa mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0. Bộ trưởng kêu gọi các nước, các tổ chức trong và ngoài nước cùng cộng đồng doanh nghiệp sớm triển khai các hoạt động hợp tác, chung tay cùng Việt Nam ứng phó biến đổi khí hậu, nhằm thực hiện các cam kết mà Việt Nam đã đưa ra tại Hội nghị COP26.

Tin tưởng vào vai trò lãnh đạo và cam kết mạnh mẽ của Việt Nam tại Hội nghị cũng như các chính sách để thích ứng với biến đổi khí hậu trong thời gian vừa qua, Đại sứ Anh tại Việt Nam, ông Gareth Ward cho biết, Vương Quốc Anh nói chung và các cộng đồng, tổ chức quốc tế sẽ đồng hành và hỗ trợ để Việt Nam có thể huy động được nhiều nguồn lực tài chính, kỹ thuật, công nghệ đầu tư vào giao thông, nông nghiệp, năng lượng… để thực hiện các cam kết và mục tiêu đề ra.

Đồng quan điểm với ông Gareth Ward, bà Caitlin Wiesen, Trưởng Đại diện Thường trú, Chương trình Phát triển Liên Hợp Quốc tại Việt Nam ấn tượng với những cam kết của Việt Nam tại COP26. Bà Caitlin Wiesen cho rằng, để đạt được những kỳ vọng tại COP26, Việt Nam cần phải điều chỉnh các quy hoạch về phát triển năng lượng, tài nguyên, đưa ra các văn bản, kế hoạch chiến lược phát triển dài hạn và UNDP cùng các đối tác quốc tế đưa ra cam kết chắc chắn với việc cung cấp hỗ trợ tài chính và kỹ thuật để hỗ trợ Việt Nam thực hiện các mục tiêu.

 Điệp Lưu

Giải quyết bài toán phòng chống thiên tai, thích ứng với biến đổi khí hậu của Việt Nam

Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường mong muốn thiết lập quan hệ hợp tác giữa Bộ và Đại học Hiroshima để hỗ trợ Việt Nam trong công tác đào tạo, cùng giải quyết bài toán phòng chống thiên tai thích ứng với biến đổi khí hậu.