Hiện tại, Nhật Bản chưa được trang bị đầy đủ để chống lại các chiến dịch như vậy. Họ không có cơ quan chuyên trách giám sát tin giả từ nước ngoài hay luật pháp trừng trị các hoạt động can thiệp bầu cử.

Tuy nhiên, trong năm tài khóa 2023, Bộ Ngoại giao nước này sẽ triển khai hệ thống AI để thu thập và phân tích thông tin giả mạo trên mạng xã hội và các nền tảng khác, giúp cơ quan theo dõi các thế lực quốc tế đang tìm cách gây ảnh hưởng đến dư luận như thế nào trong trung và dài hạn.

Hệ thống không chỉ bao trùm các thông tin hướng tới công dân Nhật Bản mà còn gây tổn hại đến nhận thức của người nước ngoài về Nhật Bản. Các chuyên gia khu vực tư nhân sẽ được mời đến để bắt đầu xác định tin giả định kỳ trên mạng xã hội. Chính phủ muốn “tóm” được các chiến dịch tin giả sớm và phản công bằng sự thật.

Lực lượng Phòng vệ mặt đất và Phòng vệ hải quân cũng sẽ thành lập một đơn vị thông tin riêng trong các năm tới, sở hữu năng lực truyền thông và không gian mạng.

Chiến tranh nhận thức nổi lên như một vấn đề gây lo ngại trên toàn cầu. Gần đây nhất, tin giả về việc Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskyy chạy trốn khỏi Kyiv đã lan truyền trên mạng ngay sau khi Nga tấn công Ukraine đầu năm 2022.

Một số quốc gia đã có cơ chế để chống lại chiến tranh nhận thức. Tại Mỹ, Cơ quan An ninh hạ tầng và an ninh mạng được giao nhiệm vụ theo dõi và cảnh báo công chúng về tin giả. Cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh hành pháp năm 2018 để trừng phạt các thế lực nước ngoài can thiệp đến bầu cử Mỹ, bao gồm đóng băng tài sản tại Mỹ của họ.

Anh giám sát mạng xã hội 24/7. Dù chưa có hình phạt chính thức dành cho can thiệp bầu cử, một ủy ban quốc hội đặc biệt đã công bố báo cáo năm 2019 để thúc giục chính phủ xem xét các cuộc bầu cử trước đây. Tại châu Á, tháng 10/2021, Singapore thông qua luật cho phép nhà chức trách hạn chế nội dung trên mạng để ngăn chặn can thiệp của nước ngoài.

Theo GS Motohiro Tsuchiya tại Đại học Keio, chính phủ Nhật Bản cần làm việc với Facebook và các nền tảng khác để tạo ra một khuôn khổ xóa bỏ thông tin sai sự thật.

(Theo Nikkei)

Sắp công bố Cẩm nang phòng chống tin giả, tin sai sự thật trên không gian mạng

Phạm Minh Trí , sinh năm 1995 là cựu sinh viên của ĐH Yale (Mỹ). Ảnh: NVCC

Năm học cấp 3, em được trải nghiệm một khóa học hè ở ĐH Pennsylvania có tên là Leadership in the Business World (Lãnh đạo trong thế giới kinh doanh). “Lần đầu tiên trong đời em được giao tiếp với các bạn thông minh, tham vọng và năng động như vậy”. Từ đó, em càng quyết tâm sẽ phải sang Mỹ học đại học.

Để mở rộng cơ hội cho mình, Trí nộp đơn cho 8 đại học của Mỹ và 5 đại học của Anh. Lúc nhận kết quả, em phải lựa chọn giữa ĐH Yale (Mỹ) và ĐH Oxford (Anh) – đều là những ngôi trường nằm nằm ở vị trí đầu bảng trong danh sách trường đại học tốt nhất thế giới.

Cuối cùng, chàng trai gốc Việt quyết định chọn Yale, bởi vì Yale là một trường “liberal arts”, trong đó sinh viên không cần phải chọn trước ngành học của mình. Vào năm thứ 2 hoặc thứ 3, sinh viên mới phải chọn chuyên ngành mình muốn theo đuổi và cảm thấy phù hợp. Điều này cho phép Trí được khám phá nhiều môn học, nhiều lĩnh vực mà mình cảm thấy tò mò.

Trong suốt quá trình theo học ở Yale, cậu được quỹ học bổng Bakala Foundation của Séc chi trả toàn bộ chi phí học tập. Bakala là một quỹ học bổng dành cho những học sinh, sinh viên xuất sắc của Séc cần hỗ trợ để học tập ở một ngôi trường nước ngoài. Đây là một học bổng rất cạnh tranh nên hầu hết những người được chọn trao học bổng Bakala đều là sinh viên của các trường thuộc khối Ivy League như Minh Trí.

Trí chụp cùng gia đình trong lễ tốt nghiệp ĐH Yale. Ảnh: NVCC

Chia sẻ về kinh nghiệm để thuyết phục ban tuyển sinh của Yale, Trí cho rằng điểm số luôn là điều kiện cần, tuy nhiên điều kiện đủ là bạn phải thuyết phục trường rằng bạn khác biệt, độc nhất ở một điểm nào đó, có thể là tính cách, cách tư duy hay những dự án mà bạn tham gia… “Bạn phải trả lời cho Yale một câu hỏi là tại sao họ lại nên chọn bạn mà không phải là những sinh viên cũng xuất sắc khác. Bài luận cũng là cơ hội để bạn thể hiện sự khác biệt của mình” – Trí nói.

Chàng trai 22 tuổi không chia sẻ nhiều về những hoạt động em từng tham gia trong thời gian học đại học, tuy nhiên 2 hoạt động mà em kể tên có thể khiến bất cứ ai cũng thấy ấn tượng.

“Em từng sang Bắc Kinh để học tiếng Trung ở Harvard-Beijing Academy – một cơ sở cung cấp các khóa học tiếng Trung và tìm hiểu về văn hóa Trung Hoa của ĐH Harvard” – Trí chia sẻ.

Một trải nghiệm khác chắn chắn được đánh giá cao trong hồ sơ xin việc của Trí là kỳ thực tập ở Facebook. “Thông tin được truyền đạt trong công ty rất rõ ràng và minh bạch. Tất cả nhân viên của Facebook đều biết là công ty đang nỗ lực ở mảng kinh doanh nào, đang làm những dự án mới nào. Các lãnh đạo luôn muốn nhân viên bám sát vào sứ mệnh chung của công ty, vì thế các thông tin đều được công khai”.

Trí luôn cảm nhận được sự thân thiện và sẵn lòng giúp đỡ của tất cả mọi người trong công ty. Hoặc thậm chí nếu nhân viên muốn đi uống cà phê cùng các quản lý cũng tương đối đơn giản, chỉ cần một dòng tin nhắn qua Facebook là đủ.

Kỷ niệm vui nhất với Trí trong thời gian thực tập ở đây là, nhóm của cậu đã chiến thắng một “hackathon” (hoàn thành một dự án phần mềm trong một thời gian ngắn) và nhờ đó được mời đi thuyết trình dự án cho Mark Zuckerberg và nhóm điều hành của Facebook.

Ngoài những trải nghiệm có được từ Facebook, cậu cũng từng làm việc cho Axon.com, cộng thêm nhiều kinh nghiệm trong mảng phát triển và kinh doanh phần mềm, tham gia các dự án khởi nghiệp.

Chính vì thế, dù mới chân ướt chân ráo ra trường nhưng nhờ tích lũy được kinh nghiệm làm việc đáng kể từ thời sinh viên, hồ sơ của Trí đã thuyết phục được ban nhân sự của hãng vận tải Uber giao cho cậu vị trí quản lý sản phẩm (product manager).

Trí và các bạn. Ảnh: NVCC

Yếu tố mà cậu cho là rất quan trọng để chinh phục được những thách thức trong cuộc sống của mình là tìm được một người đi trước, sẵn sàng chỉ dẫn, giúp đỡ mình trong mỗi bước đi. “Em rất may mắn khi đã gặp được các anh chị lớn hơn đi trước sẵn sàng giúp đỡ em trong việc tìm công ty, chuẩn bị phỏng vấn, tư vấn sự nghiệp…”

Đó cũng là lý do mà hiện tại Trí sẵn lòng tham gia các chương trình, dự án chia sẻ kinh nghiệm với các bạn trẻ khác đang đặt mục tiêu đi du học hay muốn làm việc cho các doanh nghiệp nước ngoài như một sự đáp trả lại những gì mà mình đã nhận được từ những người đi trước.

Ngoài việc tìm “mentor” (người chỉ dẫn) cho mình, Trí cho rằng một yếu tố nội tại cần thiết khác là sự tự tin và kiên trì theo đuổi mục tiêu của mình. “Điện thoại iPhone, ngân hàng World Bank, khách sạn Hilton… đều được thành lập bởi những người không khác gì chúng ta cho lắm. Nếu họ làm được thì mình cũng có thể làm được” – cậu nói.

• Nguyễn Thảo

Chia sẻ tại họp báo thường kỳ tháng 5 của Bộ TT&TT mới đây, ông Phạm Thái Sơn, Phó giám đốc Trung tâm Giám sát an toàn không gian mạng quốc gia – NCSC thuộc Cục An toàn thông tin (Bộ TT&TT) cho biết, trong quý I/2024, Trung tâm đã ghi nhận hơn 150 triệu cảnh báo về các nguy cơ bảo mật, phát hiện 13.000 sự kiện liên quan đến mã độc ransomware trên các hệ thống thông tin.

Tại báo cáo tình hình nguy cơ mất an toàn thông tin mạng Việt Nam quý I/2024 mới phát hành, các chuyên gia Viettel Cyber Security nhận định, tấn công mã hóa dữ liệu là 1 trong những nguy cơ an toàn thông tin nổi bật trên không gian mạng Việt Nam trong quý đầu tiên của năm nay, bên cạnh các nguy cơ khác như tấn công có chủ đích, tấn công lừa đảo, tấn công từ chối dịch vụ phân tán – DDoS, lộ lọt dữ liệu và lỗ hổng bảo mật.

Cụ thể, theo ghi nhận từ hệ thống giám sát và phân tích nguy cơ an ninh mạng Viettel Threat Intelligence, số chiến dịch tấn công ransomware vào hạ tầng ảo hóa của tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam trong quý I đã tăng tới 70% so với cùng kỳ năm ngoái.

Về phương thức, các nhóm tấn công ransomware đã leo thang, nằm sâu trong hệ thống và thực hiện mã hóa dữ liệu bằng cách: Lợi dụng các lỗ hổng của những ứng dụng công khai trong tổ chức như email, website; Tài khoản đăng nhập các hệ thống quan trọng của tổ chức bị đánh cắp; Những chính sách phân vùng, sao lưu dữ liệu không đảm bảo...

Ngoài việc bị thất thoát dữ liệu, gián đoạn dịch vụ, các doanh nghiệp, tổ chức tại Việt Nam bị tấn công ransomware trong quý I vừa qua cũng đã bị ảnh hưởng uy tín.

“Các dữ liệu của tổ chức bị mã hóa và đánh cắp có thể dẫn đến rò rỉ, lộ lọt dữ liệu nhạy cảm, quan trọng ra bên ngoài. Mã hóa hạ tầng ảo hóa của tổ chức cũng dẫn đến gián đoạn hoạt động sản xuất, kinh doanh của đơn vị. Việc gián đoạn dịch vụ hoặc bị tấn công còn khiến cho đối tác, khách hàng mất niềm tin, nghi ngờ, đánh giá thấp khả năng cung cấp sản phẩm, dịch vụ của doanh nghiệp”, chuyên gia Viettel Cyber Security nêu quan điểm.

Doanh nghiệp cần có phương án phòng, chống tấn công ransomware

Trên cơ sở phân tích kịch bản với 5 bước chính của một cuộc tấn công ransomware vào hạ tầng ảo hóa của các tổ chức, doanh nghiệp tại Việt Nam, các chuyên gia Viettel Cyber Security nhận định: Thay vì thực hiện các hành vi mã hóa ngay sau khi xâm nhập vào hệ thống, các dòng mã độc ransomware mới đã xâm nhập âm thầm vào những hệ thống quan trọng của tổ chức; Từ đó, hacker thực hiện các hành vi mã hóa tống tiền cả một nhóm hệ thống cùng lúc. Ngoài ra, việc các hệ thống backup dữ liệu không đảm bảo tách biệt vật lý, tần suất backup không thường xuyên, cũng là một lý do khiến cho việc khôi phục hệ thống, dữ liệu bị kéo dài hơn.

Dự báo nguy cơ tấn công ransomware vẫn diễn biến phức tạp trong thời gian tới, các chuyên gia Viettel Cyber Security khuyến nghị các doanh nghiệp, tổ chức chú trọng các biện pháp: Rà soát dữ liệu cần backup; Tách biệt vùng mạng giữa các hệ thống CNTT và hệ thống quản trị hạ tầng; Đánh giá an toàn thông tin toàn diện cho hạ tầng CNTT của tổ chức; Định kỳ, chủ động săn tìm nguy cơ xâm nhập vào các hệ thống; Triển khai giám sát và phản ứng an toàn thông tin liên tục 24/7...

Theo Phó Giám đốc NCSC Phạm Thái Sơn, từ những thông tin thu thập và phân tích, Cục An toàn thông tin nhận định, cùng với tấn công APT, đánh cắp dữ liệu, tấn công ransomware cũng là xu hướng tấn công vào các cơ quan, tổ chức tại Việt Nam thời gian tới.

Ngay khi chiến dịch tấn công ransomware vào các cơ quan, tổ chức tại Việt Nam diễn biến phức tạp, vào cuối tháng 3 và đầu tháng 4/2024, Cục An toàn thông tin đã lần lượt cho ra mắt "Sổ tay hướng dẫn tuân thủ quy định pháp luật và tăng cường bảo đảm an toàn hệ thống thông tin theo cấp độ" và "Cẩm nang phòng chống, giảm thiểu rủi ro từ tấn công ransomware". Trong đó, cẩm nang đưa ra những hướng dẫn cụ thể, tối thiểu dựa trên mô hình thực tế của nhiều cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, với mục đích hỗ trợ các đơn vị có thể xây dựng những phương án, giải pháp để phòng chống, giảm thiểu rủi ro từ tấn công ransomware.

“Thời gian tới, Cục An toàn thông tin, Bộ TT&TT sẽ tiếp tục tăng cường việc rà soát, đánh giá, phát hiện các lỗ hổng bảo mật trên các hệ thống thông tin của các cơ quan, tổ chức, các doanh nghiệp, gửi văn bản yêu cầu các đơn vị thực hiện vá lỗi, đảm bảo an toàn thông tin cho hệ thống”, ông Phạm Thái Sơn thông tin thêm.