Thứ 2, nhiều người có thói quen sử dụng rượu bia thường xuyên. Ngoài ra, một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh như giới tính (thường gặp ở nam giới nhiều hơn nữ giới), những người mắc bệnh gan mạn tính (xơ gan), gan nhiễm mỡ, viêm gan C, béo phì, nhiễm độc tố aflatoxin do nấm mốc…

Ngoài ra, nguyên nhân gây ung thư gan có thể liên quan đến các yếu tố môi trường, chế độ ăn uống lạm dụng rượu bia, thuốc lá... cũng được coi là nguy cơ gia tăng tỷ lệ mắc ung thư gan.

2 tuần liên tiếp có các triệu chứng sau cần đi khám ngay

Ung thư gan khó phát hiện sớm vì không có các triệu chứng đặc hiệu, do thói quen cũng như nhận thức, người dân thường không đi khám sàng lọc. Do đó, hầu hết bệnh nhân ung thư gan ở nước ta phát hiện bệnh khi đã ở giai đoạn muộn, ảnh hưởng lớn đến hiệu quả điều trị.  

Theo TS Tuấn Anh, hầu hết những triệu chứng sớm của ung thư ganđều bị bỏ qua vì tưởng chừng chỉ là phản ứng bình thường của cơ thể. Ở giai đoạn sớm của ung thư gan, người bệnh có thể gặp các triệu chứng chán ăn; đau, nặng tức vùng hạ sườn phải; trướng bụng, vàng da, củng mạc mắt,…

Khi các tế bào ung thư lan rộng đến một mức độ nhất định, các đặc điểm bất thường mới rõ ràng hơn như mệt mỏi, rối loạn tiêu hóa, chán ăn, bụng trướng, nước tiểu sẫm màu, vàng da, sụt cân không rõ nguyên nhân.

"Các triệu chứng lâm sàng sớm nhất của bệnh ung thư gan thường không điển hình. Vì vậy, nếu trong 2 tuần liên tiếp cảm thấy bị đau vùng gan, sốt, sụt cân và các triệu chứng khác ở trên, người dân nên đến bệnh viện hoặc cơ sở chuyên khoa uy tín để kiểm tra kịp thời" - TS Tuấn Anh khuyên. Việc khám sớm có thể loại bỏ nguy cơ về bệnh ung thư gan hoặc điều trị kịp thời nếu không may mắc bệnh.

Một trong những yếu tố quyết định ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả điều trị là thời điểm phát hiện bệnh. Việc tầm soát, sàng lọc phát hiện sớm ung thư gan luôn có vai trò quan trọng, được các chuyên gia khuyến cáo thực hiện.

Cách đơn giản nhất để phát hiện bệnh là nên đi tầm soát ung thư gan 6 tháng/lần, đặc biệt là những bệnh nhân có yếu tố nguy cơ cao (xơ gan, viêm gan mạn do rượu, viêm gan virus B, C,…). 

Bệnh được phát hiện sớm, hiệu quả điều trị rất tốt. Trong trường hợp khối u cư trú ở giai đoạn sớm, phẫu thuật có thể giải quyết được triệt để và bệnh nhân có thể sống thêm nhiều năm mà không tái phát. Thực tế, có những bệnh nhân điều trị ổn định 5-30 năm và có thể đánh giá là khỏi bệnh.

Về điều trị ung thư gan, TS Tuấn Anh khẳng định Việt Nam đã đạt những thành tựu mới nhất tương đương các nước trên thế giới.

Với ung thư gan giai đoạn sớm, phương pháp mới nhất  là phẫu thuật cắt gan hay ghép gan.

Với giai đoạn trung gian, thầy thuốc sử dụng các biện pháp tại chỗ như: Đốt sóng cao tần, sử dụng nhiệt để phá hủy khối u, điều trị bằng vi sóng, nút mạch hóa chất...

Với gian đoạn di căn, khi bệnh nhân không dùng được các biện pháp can thiệp tại chỗ, các thuốc điều trị bệnh lan tràn, thuốc đích hay mới nhất là liệu pháp miễn dịch cũng được chứng minh là kéo dài cho bệnh nhân ở giai đoạn muộn.

Ung thư bộc lộ qua đôi mắt

Ngộ độc thực phẩm xử lý như thế nào?

Theo Ths.BS Tiến, an toàn thực phẩm luôn bị tác động bởi yếu tố môi trường, chế biến, bảo quản, lưu thông, phân phối và sử dụng. Do vậy, công tác đảm bảo an toàn thực phẩm cần có sự phối hợp liên ngành, thực hiện toàn diện, xuyên suốt theo “chuỗi cung cấp thực phẩm”. 

Đồng thời, chúng ta cần áp dụng các hệ thống quản lý tiên tiến trong sản xuất, chế biến, bảo quản, phân phối, kinh doanh và sử dụng thực phẩm.

Người tiêu dùng cần thực hiện những lời khuyên đảm bảo an toàn thực phẩm và dinh dưỡng hợp lý.

“Khi hình dạng, màu sắc, mùi vị của thực phẩm bị biến dạng (so với đặc trưng của thực phẩm) hoặc nghi ngờ không đảm bảo an toàn dù có phải tiêu hủy vẫn còn ít tốn kém hơn việc phải chịu các chi phí khắc phục hậu quả (ngộ độc, nguy hiểm sức khỏe…)", Ths.BS Tiến phân tích thêm.

Để ngăn ngừa tình trạng ngộ độc do ăn phải độc tố của vi nấm, người dân cần áp dụng các biện pháp đề phòng như:

- Không mua và sử dụng các loại lương thực, thực phẩm đã bị mốc như: Lạc, đậu nành, gạo, ngô, bánh ngọt, mứt...

- Không được đãi, rửa các lương thực, thực phẩm đã bị mốc để sử dụng trở lại vì độc tố sẽ còn lại bên trong.

- Khi sử dụng thực phẩm có biểu hiện của nhiễm độc, ngộ độc thức ăn hoặc nghi ngờ bị ngộ độc, người dân phải đình chỉ việc sử dụng thức ăn đó và giữ toàn bộ thức ăn thừa, chất nôn, phân, nước tiểu… để gửi đi xét nghiệm. Hãy báo ngay cho cơ quan y tế gần nhất để điều tra xác minh và kịp thời tổ chức cấp cứu người ngộ độc.

"Xử trí cấp cứu trước tiên, chúng ta phải làm cho người bị ngộ độc nôn ra hết chất đã ăn vào, ngăn cản sự hấp thu của ruột với chất độc, phá hủy độc tính đồng thời bảo vệ niêm mạc dạ dày", Ths.BS Tiến cho biết.

Có lẽ chưa bao giờ thị trường sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ (thực phẩm chức năng) lại nở rộ như hiện nay. Người tiêu dùng như bước vào ma trận với hàng loạt quảng cáo “lên mây” trên các website, nền tảng mạng xã hội.

Đáng lưu ý, nhiều sản phẩm thực phẩm chức năng sử dụng bác sĩ, nhân viên y tế hay người nổi tiếng để quảng cáo các nội dung thổi phồng công dụng.

Qua phản ánh của người tiêu dùng, qua công tác hậu kiểm và báo chí, Cục An toàn thực phẩm đã phối hợp với Bộ Công thương, Bộ Thông tin và Truyền thông xử phạt hàng trăm trường hợp vi phạm pháp luật về quảng cáo, song có nghịch lý phạt vài hôm trước, hôm sau lại vi phạm.

Riêng trong 2 ngày 8/12 và 10/12, Cục An toàn thực phẩm đã phát đi hơn 10 thông cáo, cảnh báo các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ vi phạm quảng cáo. Trong đó công ty Phát Đạt (địa chỉ: Tầng 4, Tòa nhà Viet Tower, số 01 phố Thái Hà, phường Trung Liệt, quận Đống Đa, TP. Hà Nội) vừa bị phạt 25 triệu đồng vi vi phạm quảng cáo sản phẩm Trường Xuân Vương hôm 24/11, lại tiếp tục tái phạm.

Bộ Y tế khẳng định, nội dung quảng cáo sản phẩm Trường Xuân Vương không phù hợp với giấy xác nhận nội dung quảng cáo số 1022/2020/XNQC-ATTP ngày 2/3/2020.

Hay sản phẩm Đường huyết hoàn Halifa, chỉ trong vòng hơn 4 tháng, Cục An toàn thực phẩm phát đi 3 thông báo sản phẩm này vi phạm quảng cáo khi thổi phồng công dụng như thuốc chữa bệnh

Hàng loạt sản phẩm khác khi phát hiện vi phạm, cơ quan chức năng làm việc với doanh nghiệp chịu trách nhiệm công bố, phân phối sản phẩm nhưng các đơn vị này phủ nhận sạch trơn rằng không có liên quan đến các website Cục An toàn thực phẩm đưa và không chịu trách nhiệm nội dung trên các trang này.

Đơn cử như công ty công ty TNHH Phân phối Phát Việt chối bỏ việc quảng cáo 2 sản phẩm Sapril Collagen 2G và MR.Z210MG trên các website; Công ty cổ phần sản xuất và thương mại Altai Sibiri không thừa nhận là chủ sở hữu website quảng cáo không đúng sản phẩm Cao ban long Sibiri…

Ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng An toàn thực phẩm cho biết, tình trạng này rất phổ biến, khiến các cơ quan chức năng mất nhiều thời gian trong việc truy tìm, xác minh và xử phạt.

Hiện nay, nhiều sản phẩm dù là một nhưng trên thị trường có tới 4-5 đơn vị sản xuất, phân phối, đến khi sản phẩm quảng cáo “láo”, có tình trạng các bên đều đổ lỗi vòng quanh khiến cơ quan chức năng khó xử phạt hoặc hoặc bị phạt “vòi” này vẫn còn “vòi” khác để tiếp tục rao bán.

Cục trưởng An toàn thực phẩm Nguyễn Thanh Phong từng được gọi mời mua thực phẩm giảm cân không phép ngay trong cuộc họp. Ảnh: T.Hạnh

Theo ông Phong, các sản phẩm thực phẩm chức năng bị quảng cáo thổi phồng như thuốc chữa bệnh thường xuất hiện nhiều trong các sản phẩm hỗ trợ điều trị ung thư, tai biến mạch máu não, bệnh thận, gan, bệnh xương khớp, giảm cân, nam khoa....

Ông Phong cho rằng có hơn 90% quảng cáo thực phẩm chức năng qua mạng xã hội không đúng sự thật.

"Qua thanh tra, kiểm tra thực tế và qua báo chí phản ánh, Cục ATTP đã làm việc với cơ quan chức năng, Bộ thông tin - Truyền thông, đại diện Facebook để xử lý những sai phạm này, song thực trạng này vẫn diễn biến hết sức phức tạp”, ông Phong nêu.

Có sản phẩm quảng cáo ghi dược sĩ, bác sĩ tư vấn nhưng thực tế qua thanh tra, kiểm tra, nhiều dược sĩ, bác sĩ đó không có kiến thức về dinh dưỡng, thậm chí chỉ là sinh viên mới ra trường, chưa nhận bằng tốt nghiệp đại học.

Cần nâng mức phạt để dẹp quảng cáo ‘láo’

Hiện nay, việc xử phạt vi phạm hành chính với các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ vi phạm quảng cáo áp dụng theo Nghị định 115/2018/NĐ-CP, có hiệu lực từ 20/10/2018.

Theo đó Điều 23 của Nghị định 115 ghi rõ, phạt tiền từ 5 triệu đến 10 triệu đồng với hành vi quảng cáo thực phẩm bảo vệ sức khỏe không có nội dung khuyến cáo: “Thực phẩm này không phải là thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh”.

Phạt tiền từ 10 đến 15 triệu đồng đối với hành vi không cung cấp thông tin về an toàn thực phẩm theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền.

Phạt tiền từ 20-30 triệu đồng đối với hành vi quảng cáo thực phẩm có nội dung đăng tải, dẫn, trích dẫn hoặc nêu ý kiến người bệnh mô tả thực phẩm có tác dụng điều trị bệnh.

Phạt tiền từ 50-70 triệu đồng đối với một trong các hành vi sau đây:

- Phát hành tài liệu, ấn phẩm thông tin, giáo dục, truyền thông về an toàn thực phẩm không chính xác, không đúng sự thật;

- Đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng thông tin về an toàn thực phẩm không chính xác, không đúng sự thật.

Ngoài xử phạt hành chính, các đơn vị vi phạm sẽ phải buộc thu hồi, tiêu hủy tài liệu, ấn phẩm đã phát hành; buộc tháo gỡ, tháo dỡ hoặc xóa quảng cáo và buộc cải chính thông tin.

Sau hơn 3 năm Nghị định 115 đi vào thực tiễn, Cục An toàn thực phẩm đã phối hợp với các cơ quan chức năng xử phạt hàng trăm trường hợp vi phạm, trong đó hầu hết các cơ sở vi phạm đều bị phạt tiền từ 25-50 triệu đồng.

Tuy nhiên, thực tế nhiều trường hợp vừa nhận trát phạt đã tiếp tục tái phạm. Do đó nhiều ý kiến cho rằng, mức xử phạt từ 5-70 triệu đồng vẫn ở mức thấp, cần có chế tài mạnh tay hơn để dẹp nạn quảng cáo “quá đà” công dụng của các sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ.

Cục trưởng An toàn thực phẩm cho biết, từ nay đến cuối năm và trong năm 2022, bên cạnh việc đẩy mạnh thanh tra, kiểm tra định kỳ và đột xuất, các địa phương sẽ đẩy mạnh xử lý các vi phạm quảng cáo, đặc biệt quảng cáo thực phẩm năng.

Để nhận diện vi phạm quảng cáo, ông Phong cho hay nếu thấy bất cứ một trong những dấu hiệu sau, người tiêu dùng có quyền nghi ngờ về sai phạm quảng cáo, như: Dùng cán bộ y tế, danh nghĩa cán bộ y tế để quảng cáo; lấy danh nghĩa bài thuốc đông y, lang y để quảng cáo sai hoặc quá sự thật; dùng thư, lời cảm ơn, phát biểu của bệnh nhân để quảng cáo thực phẩm chức năng; quảng cáo thực phẩm chức năng khẳng định chữa dứt điểm bệnh…

Thúy Hạnh