Sản phẩm bảo tàng ảo “Biển đảo Việt Nam” được Bộ TT&TT giao cho Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông (Viện CNTT&TT - CDIT) triển khai xây dựng từ năm 2014 nhằm số hóa các tự liệu của triển lãm “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - Những bằng chứng lịch sử và pháp lý” đã được Bộ TT&TT tổ chức tại nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước từ năm 2013.

Sản phẩm đã được CDIT thiết kế với mục tiêu không chỉ ứng dụng công nghệ mới phục vụ nhiệm vụ chính trị tuyên truyền về biển đảo góp phần xây dựng, bảo vệ tổ quốc mà còn đóng góp cho công tác định hướng, giáo dục chính trị, tư tưởng cho thế hệ thanh, thiếu niên.

Đến năm 2016, sau khi kết hợp với các đơn vị của Bộ TT&TT, Viện CDIT đã hiệu chỉnh, nâng cấp sản phẩm bảo tàng ảo “Biển đảo Việt Nam” thành Triển lãm số “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - những bằng chứng lịch sử và pháp lý”.

Sản phẩm Triển lãm số về Trường Sa, Hoàng Sa đã thể hiện một hình thức trưng bày mới, tạo ra cho công chúng cảm giác “đắm chìm” trong các câu chuyện lịch sử hay “chạm vào” các tư liệu, hiện vật gốc được số hóa chân thực, sống động.  

Cụ thể, với sản phẩm Triển lãm số này, các tư liệu (bản đồ, tư liệu văn bản và hiện vật) truyền thống, đặc biệt là các hiện vật, đã được số hóa dưới dạng mô hình 3D (bia chủ quyền, tượng đài hải đội Hoàng Sa, tàu hải đội Hoàng Sa…). Mỗi tư liệu sẽ có nội dung thuyết minh riêng phục vụ mục đích tự tham quan tra cứu của công chúng. Ngoài ra, lời giới thiệu của thuyết minh viên cũng sẽ được tích hợp thành kịch bản trình diễn tự động cho phép triển khai triển lãm số khi không có thuyết minh viên.

Bên cạnh đó, Triển lãm số còn tích hợp thêm phần sa bàn số 3D về hệ thống các đảo thuộc quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa. Phần sa bàn này cho phép công chúng tương tác trực tiếp để tìm hiểu thông tin chi tiết về từng đảo trong hệ thống đảo.

Theo đại diện Viện CDIT, về mặt công nghệ, Triển lãm số đã thể hiện được tính ưu việt của mình như: mọi lúc, mọi nơi, trên nhiều dạng thiết bị đầu cuối. Những công nghệ trình diễn mới nhất hiện nay như AR, nhận dạng cử chỉ bàn tay … đã được áp dụng trong một số nội dung của triển lãm.

Với các thiết bị trình diễn số hiện đại như máy tính, máy tính bảng hay smartphone, sản phẩm Triển lãm số “Hoàng Sa, Trường Sa của Việt Nam - những bằng chứng lịch sử và pháp lý” sẽ kích thích sự tự khám phá của công chúng thay vì chỉ tiếp cận thụ động. Đặc điểm này giúp cho các thông tin, đặc biệt là thông tin lịch sử trong triển lãm sẽ được tiếp thu một cách tự nhiên, dễ hiểu và dễ ghi nhớ. Chính điều này đã đã khơi nguồn cảm hứng tìm hiểu về lịch sử, về chủ quyền biển đảo của Việt Nam tại 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa của công chúng đặc biệt là thế hệ trẻ.

Bạn T.H (Du học sinh ở Nga):

“Mình đã xa nhà ba năm rồi. Kể từ khi sang đây du học, chưa có dịp nào được về sum họp với gia đình trong dịp Tết. Ở bên này, bạn bè cũng có nhưng không khí đầm ấm như ở nhà thì không bao giờ có được. Bên này, nếu thích thì vẫn có thể lên mạng xem không khí đón Tết ở quê hương, muốn xem Táo quân cũng có Táo quân… nhưng vẫn thấy thiếu thốn lắm. Mình chỉ thèm được ngửi mùi lá gói bánh chưng, được quây quần bên bếp lửa, được cầm trên tay phong bao lì xì màu đỏ may mắn, được hít hà mùi hương thơm thoang thoảng của mẹ thắp vào đêm giao thừa… Mình nhớ lắm!”

Bạn N.L (Làm việc tại Đức):

"Đây là cái Tết thứ hai mình không được về Việt Nam. Là nam nhi đấy nhưng cứ nghĩ đến việc ăn Tết ở nơi đất khách quê người, chạnh lòng lắm. Ừ thì bảo thời buổi công nghệ, ở Việt Nam cầm máy rồi alo. Muốn xem không khí đón Tết ở nhà thì có thể Facetime, gọi Video trên Facebook… Nhưng vào thời điểm giao thừa, mạng mẽo ở nhà tậm tịt lắm, năm nào gọi về cho bố mẹ vào đúng giao thừa là không sao gọi nổi. Mà nói thế chứ sao sao sánh được với không khí quây quần bên gia đình! Nói thật là mình tiếc và mong mỏi lắm. Năm sau có điều kiện, nhất định mình sẽ về đón tết ở quê”.

Những chia sẻ về việc đón Tết xa quê nhận được nhiều sự đồng cảm của mọi người.

Chị B.T (Công tác tại một tờ báo điện tử ở Hà Nội)

"Đây là cái Tết thứ hai mình không được về với bố mẹ. Vì tính chất công việc, lại thêm gia đình bên nội nên mình đành hy sinh vậy. Bố mẹ cũng hiểu, thông cảm và động viên vì phận làm dâu xứ người, nhà chồng lại vắng vẻ. Tuy vậy, đến thời điểm giao thừa, vẫn thấy bùi ngùi lắm, vẫn rơi nước mắt như thường. Cũng may là thời đại công nghệ tuy không về ăn Tết được nhưng cứ đúng giao thừa là mình và các cháu đều gọi điện về chúc sức khỏe ông bà và người thân. Dẫu vậy, ông bà vẫn buồn lắm vì không được nhìn thấy mặt con cháu. Thế nên, năm nay mình đã thống nhất với mọi người trong gia đình, vào thời điểm giao thừa, chúng mình sẽ làm livestream để cả nhà có thể cùng nhau đón năm mới và nói lời chúc sức khỏe đến nhau”.

Bạn H.Phong (Sinh viên du học Anh)

"Năm nay là năm thứ hai Phong du học bên Anh, cũng là năm thứ hai đón Tết xa nhà. Gọi điện về thông báo cho gia đình mà thấy giọng ba mẹ lạc đi, nghe hụt hẫng lắm. May mắn nhờ có Facebook, Phong có thể liên lạc với gia đình mình vô cùng dễ dàng, đây cũng là cách mà Phong đón năm mới cùng gia đình những năm gần đây. Phong vẫn phải động viên ba mẹ rằng, dù không được ở bên sum vầy, nhưng nhìn thấy nhau qua màn hình điện thoại, nghe giọng nói của nhau, đặc biệt, khi gia đình luôn nghĩ về nhau thì cũng như ở bên cạnh rồi. Nhất định năm sau Phong sẽ về Việt Nam ăn Tết với gia đình”.

Tết này, dù không thể về bên gia đình, nhưng vẫn nhớ phải liên lạc thường xuyên để hỏi thăm tình hình đón Tết ở quê và chúc Tết ông bà, cha mẹ bạn nhé!

Lệ Thanh