Nhận định, soi kèo Osnabruck vs Hamburger, 23h30 ngày 22/9

Lãnh đạo Kim Jong Un đích thân giám sát nhiều vụ phóng tên lửa của Triều Tiên. (Ảnh: KCNA)

Chủ tịch Kim Jong Un có nhiều lý do để sản xuất vũ khí mới, trong đó có sự tức giận vì Mỹ - Hàn tập trận chung trong khi ngoại giao với Washington vẫn giậm chân tại chỗ, và cả khát vọng bảo vệ chính quyền của mình.

Phía Tổng thống Trump đã nhiều lần lên tiếng khen Kim Jong Un. Tuần trước, ông tiết lộ đã nhận được một lá thư “rất tuyệt vời” từ nhà lãnh đạo Triều Tiên, đồng thời xem nhẹ các vụ thử tên lửa vừa qua khi nói rằng "các tên lửa được thử đều là tầm ngắn, không phải tầm xa, không phải tên lửa đạn đạo".

Tuy vậy, theo các chuyên gia, tốc độ gia tăng các vụ thử vũ khí mới của Triều Tiên cho thấy cơ hội đạt thỏa thuận hạt nhân với chính quyền Kim jong Un đang tuột khỏi tầm tay. Nó cũng có nghĩa là dù ông Trump nói gì, Bình Nhưỡng vẫn tiếp tục củng cố sức mạnh và ngày càng trở nên lợi hại hơn.

“Đây là lời nhắc nhở rằng nếu ngoại giao thất bại, Triều Tiên ngày nay sẽ càng mạnh hơn, càng uy lực hơn so với 4 năm trước”, Lindsey Ford, một cựu chuyên gia về an ninh châu Á tại Bộ Quốc phòng Mỹ, bình luận.

Theo tạp chí Vox, dù lý do là gì, các cuộc thử nghiệm vũ khí của Triều Tiên chứng tỏ một điều rõ ràng rằng nỗ lực của Tổng thống Trump trong tiến trình giải giáp vũ khí hạt nhân của Triều Tiên đã thất bại.

Vox dẫn lời các chuyên gia quân sự nêu ra ba lý do cụ thể:

Thứ nhất, Tổng thống Trump tuyên bố ông không thấy có vấn đề gì với việc Bình Nhưỡng thử các tên lửa tầm ngắn, ngoại trừ bom hạt nhân hay loại tên lửa có thể bắn tới Mỹ. Triều Tiên nắm bắt rất rõ thông điệp này.

“Ngay cả Tổng thống Mỹ cũng đưa ra bình luận chính thức công nhận quyền tự vệ của một nước có chủ quyền, nói rằng đó là vụ thử tên lửa nhỏ mà nhiều nước vẫn tiến hành”, Kwon Jong Gun, người phụ trách các vấn đề Mỹ tại Bộ Ngoại giao Triều Tiên viết trong một bài xã luận đăng trên KCNA mới đây.

Thứ hai, Triều Tiên rất tức giận với Seoul và Washington. Trong một thông cáo tuần trước, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Triều Tiên lên án Mỹ và Hàn Quốc tập trận chung dù sự kiện này đã được thu nhỏ quy mô để xoa dịu căng thẳng.

“Bất chấp cảnh báo liên tiếp của chúng ta, Mỹ và Hàn Quốc cuối cùng vẫn tiến hành cuộc tập trận chung nhằm vào CHDCND Triều Tiên”, phát ngôn viên nhấn mạnh. “Bản chất hiếu chiến của nó là không thể che đậy được, cũng không thể tẩy xóa theo bất kỳ cách nào”. 

Thứ ba, Kim Jong Un muốn ông Trump biết rằng thời gian tiến tới một thỏa thuận hạt nhân đang hết dần. Hai nước đã rơi vào bế tắc nhiều tháng qua xoay quanh một vấn đề chủ chốt: Kim Jong Un muốn Mỹ dỡ cấm vận trước khi Triều Tiên từ bỏ một số vũ khí, còn ông Trump muốn Bình Nhưỡng phải giải giáp hết vũ khí thì mới ngừng cấm vận. 

Bằng cách phóng thử các vũ khí mới, chính quyền Kim Jong Un đang cố gắng thúc ép ông Trump phải nhượng bộ.

“Triều Tiên từ lâu đã có vị thế đàm phán mạnh hơn. Chiến dịch gây áp lực của Triều Tiên là tận dụng thời gian, phát triển công nghệ và khai thác các nét khác biệt trong quan điểm của Mỹ và Hàn Quốc để làm cho chương trình hạt nhân của nước này đứng vững hơn, đồng thời tạo ra cảm giác khẩn thiết phải đạt một thỏa thuận để kiềm chế mối đe dọa”, Mintaro Oba, chuyên gia về các vấn đề Triều Tiên ở Bộ Ngoại giao Mỹ, nhận định.

Thanh Hảo

Do căng thẳng thương mại với Washington đang gia tăng, Bắc Kinh hiện đang muốn tăng cường quan hệ kinh tế với Moscow. Điều này giải thích vì sao chuyến thăm của ông Tập Cận Bình được lên kế hoạch trùng với sự kiện kinh tế hàng đầu của Nga. Giới truyền thông Trung Quốc đã đăng tải nhiều bài viết nói về quan hệ kinh tế thương mại Trung-Nga và có một số dấu hiệu ban đầu cho thấy mối quan hệ đang có lợi khi Trung Quốc hạn chế nhập khẩu năng lượng và các sản phẩm nông nghiệp từ Mỹ.

Quan hệ Nga-Trung đã lên mức đối tác chiến lược toàn diện. Ảnh: Tân Hoa Xã

Hiện Trung Quốc đã trở thành một trong những đối tác thương mại lớn nhất của Nga. Năm 2018, kim ngạch thương mại song phương đã tăng 27% so với năm 2017, và tiếp tục tăng trong năm 2019. Cụ thể, số liệu thương mại trong quý I năm nay giữa hai nước đã tăng hơn 10% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong cuộc phỏng vấn bằng văn bản với giới truyền thông Nga, ông Tập bày tỏ mong muốn thúc đẩy hợp tác thương mại giữa hai nước một cách tích cực trong bối cảnh toàn cầu hóa hiện nay.

“Những kết quả đáng chú ý trong hợp tác kinh tế giữa chúng tôi đặc biệt có giá trị trong môi trường phức tạp hiện tại, khi thương mại và đầu tư toàn cầu trì trệ, cùng với chủ nghĩa bảo hộ gia tăng. Cả hai chính phủ đang nỗ lực chủ động để đưa tổng kim ngạch thương mại hai nước lên một mức cao hơn và thúc đẩy hợp tác thương mại song phương có chất lượng”, ông Tập nói.

Tuy nhiên, những phát biểu trên đang ẩn chứa một bức tranh phức tạp. Phần lớn tăng trưởng thương mại năm 2018 chỉ tập trung vào xuất khẩu năng lượng của Nga, trong khi vốn đầu tư của Trung Quốc vào Nga đã giảm xuống.

Theo dữ liệu của Ngân hàng Thế giới (WB) năm 2017, Nga là đối tác thương mại lớn thứ 10 của Trung Quốc. Vị trí của nước này xếp sau không chỉ các nước láng giềng của Trung Quốc như Việt Nam, Malaysia, Ấn Độ, mà còn đứng sau cả những đối tác thương mại có vị trí địa lý xa hơn như Brazil, Đức.

Ông Tập phát biểu tại Diễn đàn Kinh tế Thế Giới 2019 ở Nga. Ảnh: Tân Hoa Xã

Ngoài ra Nga chỉ chiếm dưới 2% tổng kim ngạch xuất khẩu của Trung Quốc trong năm 2017 và chỉ hơn 2% tổng kim ngạch nhập khẩu. Nếu so với Mỹ, sự chênh lệch này rất lớn khi Washington chiếm tới 19% tổng kim ngạch xuất khẩu và 8% kim ngạch nhập khẩu của Bắc Kinh.

Rõ ràng, mối quan hệ kinh tế giữa hai nước còn một chặng đường dài để đi. Các nhà lãnh đạo Trung Quốc và Nga cũng nhận ra điều này. Năm 2011, họ đã cố gắng khởi động mối quan hệ kinh tế bằng cách đặt ra các mục tiêu đầy tham vọng, đó là đạt kim ngạch thương mại song phương 100 tỷ USD vào năm 2015 và 200 tỷ USD vào năm 2020.

Ban đầu kế hoạch này có vẻ đi đúng hướng khi kim ngạch thương mại Nga-Trung đạt 90 tỷ USD vào năm 2014. Nhưng sau đó việc trao đổi thương mại giữa hai nước ngày càng giảm bởi các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm vào Nga. Năm 2015, kim ngạch thương mại giảm xuống chỉ còn 64,2 tỷ USD và tới năm 2018, trao đổi buôn bán song phương tăng trở lại và đạt mức kỷ lục 107 tỷ USD.

Tuy nhiên, dù thương mại Nga-Trung duy trì tốc độ tăng trưởng 27%, mục tiêu 200 tỷ USD vào năm 2020 vẫn còn rất xa vời, nhất là khi thương mại hai bên hiện nay chủ yếu tập trung vào lĩnh vực năng lượng. Đây có thể là lý do Moscow đã lặng lẽ đẩy mục tiêu đạt 200 tỷ USD kim ngạch thương mại lùi đến năm 2024.

Nga-Trung Quốc có nhiều quan điểm chung về các vấn đề thế giới. Ảnh: Tân Hoa Xã

Tờ Diplomat nhận định, quan hệ Nga-Trung có sự tập trung rõ rệt vào vị trí địa chính trị. Ông Putin nhấn mạnh lập trường thống nhất quan điểm của Nga-Trung về các vấn đề trọng tâm trên thế giới. Tương tự như vậy, ông Tập dường như quan tâm nhiều hơn đến việc ca ngợi nền tảng chính trị cơ bản và chiến lược trong mối quan hệ Trung-Nga, đặc biệt nhấn mạnh tới việc hai bên cùng ủng hộ mạnh mẽ và bảo vệ lợi ích sống còn của nhau.

Có một sự thừa nhận ở đây là, mối quan hệ Nga-Trung sẽ là yếu nhất khi nói đến kinh tế. Ông Tập đã dùng những lời lẽ ngoại giao khi khẳng định rằng, Trung Quốc và Nga “cần phải hợp tác chặt chẽ để tìm kiếm sức mạnh tổng hợp lớn hơn đối với chiến lược phát triển riêng của mỗi nước và tập trung sâu hơn lợi ích của việc phát triển giữa hai nước”.

Trước đó, trong cuộc họp báo trước chuyến thăm Nga của ông Tập Cận Bình, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Trương Hán Huy tuyên bố rằng, hai nước sẽ tận dụng chuyến thăm của ông Tập để “chuyển những lợi thế trong quan hệ chính trị cấp cao thành kết quả rõ rệt hơn”. Tuy nhiên, đến hiện tại những "kết quả rõ rệt" đó vẫn rất khó có thể nhận ra trong lĩnh vực kinh tế.

Tuấn Trần