Theo BTC Cuộc thi Trí tuệ nhân tạo 2023, trí tuệ nhân tạo là những ước vọng, những đòi hỏi xã hội được ứng dụng bằng khoa học công nghệ. Con người phát triển được là nhờ trí thông minh cảm xúc. Chính vì vậy, ta có thể đảm bảo rằng những ngành nghề liên quan đến sáng tạo và cảm xúc sẽ không có khả năng bị thay thế bởi AI.

Theo đó,  các ngành đòi hỏi tư duy sáng tạo, kỹ năng giao tiếp, và sự hiểu biết về tâm lý con người sẽ luôn được đánh giá cao. Các ngành như nghệ thuật sáng tạo, tư vấn tâm lý, giáo dục, và nhiều ngành nghề trong lĩnh vực y tế cũng sẽ luôn cần sự hiện diện của con người.

Bên cạnh đó, BTC Cuộc thi Trí tuệ nhân tạo 2023 cũng chia sẻ về thuyết Ba con nhím.

Nội dung lý thuyết đưa ra mỗi người cần xác định đúng thế mạnh bản thân và ba vòng tròn: kỹ năng (skill), sở thích (interest) và cơ hội (opportunity) để xác định ngành nghề phù hợp nhất với mình. Mô hình này thể hiện sự giao thoa của ba yếu tố đó và nêu bật sự tương tác giữa chúng trong việc định hình các quyết định nghề nghiệp của một người.

Kỹ năng: Kỹ năng bao gồm những khả năng và kiến thức thực tế mà mỗi cá nhân sở hữu. Những thứ này có thể được gặt hái và tích lũy thông qua học tập hoặc kinh nghiệm thực hành. Chúng là những công cụ cho phép các cá nhân thực hiện nhiệm vụ và giải quyết vấn đề trong các lĩnh vực cụ thể. Khi bạn đánh giá các kỹ năng của mình, bạn sẽ hiểu rõ hơn về những gì bạn giỏi bẩm sinh hoặc thuận lợi phát triển. Việc xác định các kỹ năng giúp bạn hiểu được điểm mạnh của mình.

Sở thích: Sở thích đề cập đến những gì mà bạn đam mê: những hoạt động hoặc chủ đề nào thu hút bạn nhiều nhất. Sở thích thường gắn liền với lối sống của một người. Khi bạn khám phá sở thích của mình, bạn sẽ tiếp xúc được với những gì thực sự thúc đẩy và kích thích bản thân. Lựa chọn một nghề nghiệp phù hợp với sở thích sẽ phần nào dẫn đến sự hứng thú trong công việc và tạo nên một tinh thần làm việc lành mạnh.

Cơ hội: Cơ hội bao gồm các yếu tố bên ngoài, mang lại khả năng phát triển và thăng tiến. Chúng bao gồm cơ hội việc làm, xu hướng của ngành, nhu cầu thị trường và điều kiện kinh tế. Việc nhìn nhận được cơ hội sẽ giúp bạn tận dụng chúng để định hình sự nghiệp của mình.

Điểm giao của vòng tròn kỹ năng và sở thích chính là những công việc đem lại hạnh phúc vì đúng đam mê nhưng thu nhập thấp vì không đáp ứng nhu cầu xã hội. Điểm giao của vòng tròn sở thích và cơ hội sẽ là công việc nhiều rủi ro vì đó không phải là công việc bạn giỏi và khả năng điều bạn thích cũng là điều bạn giỏi là không cao. Điểm giao của vòng kỹ năng và cơ hội sẽ là những công việc dễ tạo nên mệt mỏi vì không phải điều bạn thích. Ngành nghề lý tưởng nhất chính là điểm giao của 3 vòng tròn trên.

Thế Định

Bộ Chính trị yêu cầu tinh giản ít nhất 5% biên chế cán bộ, công chức và 10% viên chức hưởng lương từ ngân sách nhà nước, giai đoạn 2021-2026.

Số lượng công chức - viên chức ở Việt Nam dao động ở mức khoảng 3 triệu người, tùy thời điểm. Khảo sát của Ngân hàng Thế giới (World Bank) năm 2016 cho thấy, Việt Nam có tỷ lệ công chức - viên chức trên dân số thuộc top đầukhu vực ASEAN và nhỉnh hơn Thái Lan, Nhật Bản.

Ông Nguyễn Xuân Phúc, khi còn là phó Thủ tướng, từng đánh giá: "Bộ máy chúng ta có tới 30% số công chức không có cũng được, bởi họ làm việc theo kiểu sáng cắp ô đi, tối cắp về".

Tinh giản biên chế là chủ trương đúng nhằm làm gọn bộ máy và giảm áp lực lên ngân sách nhà nước, nhưng tinh giản ai, khu vực nào, dựa trên tiêu chí gì... là những câu hỏi mà nếu không được trả lời minh bạch, sẽ dẫn đến việc người giỏi mất chỗ, còn người lười tiếp tục ngồi chơi.

Sa thải một tỷ lệ nhất định nhân viên là biện pháp giúp tăng năng suất lao động. Sau gần mười năm làm việc cho các hãng công nghệ Mỹ, tôi chứng kiến phương pháp này hiệu quả một cách phũ phàng. IBM, Intel đều từng tiến hành những đợt sa thải quy mô lớn, sau đó tăng trưởng doanh thu rõ rệt, được họ đánh giá nhờ hiệu quả làm việc tăng và sự kích thích động lực sáng tạo trong những nhân viên còn lại. Năm 2020, IBM sa thải khoảng 10.000 nhân viên, năm 2021, IBM tăng trưởng doanh thu 3,93% sau nhiều năm liên tiếp giảm. Năm 2007, Intel sa thải 10% nhân viên, và tăng trưởng liên tục từ 2009.

Để có căn cứ sa thải, các tập đoàn công nghệ này áp dụng hệ thống quản lý hiệu suất (PMS - Performance Management System) với các bộ tiêu chí có thể lượng hóa. Mỗi nhân viên sẽ thuộc một trong các nhóm từ Hiệu suất cao nhất (nhóm A), Hiệu suất cao (nhóm B), Hiệu suất trung bình (nhóm C), Hiệu suất thấp (nhóm D), Hiệu suất thấp nhất (nhóm E). Khoảng gần 10% nhân viên sẽ thuộc nhóm A, và gần 10% thuộc nhóm E. Đi kèm với hệ thống Quản lý hiệu suất là hệ thống lương thưởng theo hiệu suất (PRP - Performance-related payments). Nhóm A có cơ hội tăng lương thưởng, thăng chức. Những người liên tục rơi vào nhóm D và E bị xem xét cho nghỉ việc.

Phương pháp quản lý nhân sự hiệu quả của khối tư nhân đã tác động đến chính sách khối công vụ tại nhiều quốc gia. Chính phủ Anh từng xây dựng chính sách công mới dựa trên hệ thống Quản trị hiệu suất (PMS) và trả lương theo hiệu suất (PRP). Mô hình này tương đồng với phần tôi đã mô tả trong các công ty trên. Chính phủ Anh cho rằng nhân viên công vụ cũng là những nhà cung cấp dịch vụ, được hưởng lương dựa trên chất lượng công việc chứ không theo thâm niên.

Singapore cũng áp dụng cơ chế lương linh hoạt dựa trên hiệu suất lao động vào năm 1988. Lương công chức của Singapore rất cao đi kèm đãi ngộ tốt. Nhưng họ không được hưởng chế độ công chức trọn đời. Chuyện một công chức thâm niên bị mất việc không phải là chuyện hiếm ở Singapore.

Việt Nam cũng có hệ thống đánh giá hiệu suất công chức, viên chức nhưng còn mang tính hình thức.

Theo báo cáo của Chính phủ năm 2019, tỷ lệ công chức hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ(mức cao nhất) chiếm 23,52%, hoàn thành tốt nhiệm vụchiếm 73,38%, hoàn thành nhiệm vụ nhưng còn hạn chế về năng lựcchiếm 2,15% và không hoàn thành nhiệm vụchiếm 0,61%. Đối với viên chức, tỷ lệ này lần lượt là 23,58% - 70,84% - 4.96% và không hoàn thành nhiệm vụlà 0,46%.

Những số liệu khiến tôi liên tưởng kết quả xếp hạng học sinh khi tỷ lệ xuất sắc và giỏi chiếm hơn 94%, tỷ lệ kém chưa đến 1%.

Thước đo trong trường hợp này đã không làm tốt nhiệm vụ phân loại của nó.

Đó là chưa kể, rất khó để sa thải 1% số công chức, viên chức kia. Theo Nghị định số 112/2020, mức kỷ luật thôi việc chỉ áp dụng với công chức, viên chức vi phạm pháp luật, kỷ luật gây hậu quả nghiêm trọng hoặc nghiện ma túy.

Theo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Cán bộ, công chức và Luật Viên chức 2019, cán bộ hai năm liên tiếp không hoàn thành nhiệm vụ thì mới có thể bị buộc thôi việc.

Sa thải công chức là việc khó ở nhiều quốc gia. Nước Anh từng quyết định phải "thay đổi toàn diện nền văn hóa công chức" bằng cách sa thải. Một bộ trưởng trong Nội các của Thủ tướng David Cameron lúc đó thừa nhận: "Chất lượng hơn hai triệu công chức rất tệ. Bộ máy quá cồng kềnh. Các công chức rất lười biếng, trong khi lãnh đạo khó sa thải bất cứ ai".

Hàn Quốc cũng có chính sách cho thôi việc những người thuộc nhóm hiệu suất thấp nhất. Mỗi năm có một số lượng công chức nhất định bị cho nghỉ việc. Một người nghỉ việc tạo ra một ghế trống để người mới vào. Người mới sẽ làm việc với tinh thần phấn chấn, cho hiệu suất cao hơn và là nền tảng cho sự phát triển của hệ thống trong tương lai.

Cách quản trị nhân sự của doanh nghiệp khác với quản lý hành chính công; cơ chế quản lý của nước này cũng không giống nước khác. Tuy nhiên có những điểm tương đồng trong quản trị con người mà Việt Nam có thể tham khảo. Việc thay máu nhân sự nhanh và quyết liệt là yếu tố giúp hiệu suất lao động tăng cao ở bất cứ môi trường làm việc nào.

Muốn loại bỏ đúng những công chức "cắp ô", nâng cao hiệu quả phục vụ, Việt Nam cần xây dựng được hệ thống đo lường hiệu suất khoa học và minh bạch trong lĩnh vực công.

Lê Văn Thành

Mẹ cô bé hoàn toàn không biết chuyện này. Sở dĩ vào năm 2016, bố mẹ X đã ly dị vì những bất đồng trong gia đình. Bé X cuối cùng phải sống với cha.

Ngay sau đó, nhà trường liên hệ với cơ quan chức năng làm rõ vụ việc. Phiên tòa xét xử đầu tiên được mở vào ngày 27/12/2018 để truy tố hành vi đồi bại của ông H.K.H.

Trong phiên tòa, ông H.K.H liên tục chối bỏ lời buộc tội của con gái. Ngày hôm đó, bé X từ chối xuất hiện và cảnh sát đã chiếu đoạn video thẩm vấn cô bé làm bằng chứng. Trong video, X thú nhận bé giấu kín sự việc suốt 2 năm vì cha dặn rằng nếu nói ra thì ông ta sẽ rời đi.

Cô bé cũng phủ nhận việc bị mẹ thao túng dựng lên toàn bộ chuyện sai sự thật khi bị luật sư của bố hỏi. Những lý lẽ biện hộ của luật sư cho ông bố đồi bại đều bị bác bỏ.

Phiên tòa tiếp theo được mở vào ngày 30/1/2018 đã tuyên án ông H.K.H phạm tội xâm hại tình dục và cưỡng hiếp trẻ em.

Vụ việc đau lòng này thu hút rất nhiều sự chú ý của người dân Hong Kong.

Bé gái 14 tháng tuổi bị xâm hại và sự im lặng đáng sợ của bà nội

Phát hiện cháu nội bị chính con trai cả xâm hại tình dục nhưng vì nhiều lý do, người bà ấy đã im lặng. Đến khi sự việc bị phanh phui, bà mới bật khóc...