Mục tiêu chung của Đề án nhằm góp phần hoàn thành mục tiêu phấn đấu cả nước không còn xã dưới 05 tiêu chí và trực tiếp cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống vật chất, tinh thần cho người dân tại các thôn của các xã khó khăn khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo.

Theo đó mục tiêu đến năm 2020, thu nhập của người dân tại các xã thuộc phạm vi Đề án tăng ít nhất từ 1,6 đến 1,8 lần so với năm 2015; tỷ lệ hộ nghèo bình quân hàng năm giảm ít nhất 5% theo chuẩn nghèo tiếp cận đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020; có mô hình sản xuất, kinh doanh hiệu quả gắn với liên kết vùng nguyên liệu hoặc mô hình phát triển làng văn hóa du lịch cộng đồng, mô hình mỗi làng một sản phẩm; cơ bản hoàn thành một số công trình hạ tầng thiết yếu cấp thôn phục vụ sản xuất, sinh hoạt của người dân; 50% thôn trong phạm vi Đề án được công nhận hoàn thành tiêu chí nông thôn mới cấp thôn do UBND tỉnh ban hành.

Khung tiêu chí nông thôn mới cấp thôn thuộc phạm vi Đề án như sau: Về nhóm tiêu chí về tổ chức cộng đồng: Có Ban phát triển thôn hoạt động theo quy chế do cộng đồng bầu và được Ủy ban nhân dân xã công nhận; có quy ước, hương ước thôn, được đại đa số (khoảng 95%) người dân thông qua và cam kết thực hiện...

Đối với nhóm tiêu chí thực hiện các hoạt động phát triển thôn: Có mô hình sản xuất, kinh doanh tập trung, hiệu quả, gắn với liên kết vùng nguyên liệu của thôn theo định hướng của Chương trình Mỗi xã một sản phẩm hoặc mô hình phát triển du lịch cộng đồng; thu nhập bình quân đầu người tăng từ 1,6 đến 1,8 lần so với năm 2015...

3.513 thôn sẽ được hỗ trợ

Đề án trên được thực hiện từ năm 2018 - 2020 trên địa bàn các thôn, xóm, bản, buôn, ấp (thôn) thuộc các xã đặc biệt khó khăn, đạt dưới 10 tiêu chí nông thôn mới (tính đến ngày 31/12/2017) khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo, trong đó bao gồm các xã thuộc phạm vi của các Đề án xây dựng nông thôn mới vùng đặc thù đã được Thủ tướng Chính phủ và cấp có thẩm quyền phê duyệt.

Cụ thể: Đề án “Xây dựng nông thôn mới vùng đồng bào dân tộc thiểu số, khu vực biên giới tỉnh Điện Biên, nhằm phát triển kinh tế - xã hội và đảm bảo an ninh, quốc phòng giai đoạn 2016 - 2020” (Quyết định số 1573/QĐ-TTg ngày 9/8/2016 của Thủ tướng Chính phủ); Đề án “Xây dựng nông thôn mới trên địa bàn 27 xã khu vực biên giới tỉnh Nghệ An nhằm phát triển kinh tế - xã hội đảm bảo quốc phòng - an ninh, giai đoạn 2017 - 2020” (Quyết định số 61/QĐ-TTg ngày 12/1/2018 của Thủ tướng Chính phủ); Đề án thí điểm kinh tế - xã hội, củng cố quốc phòng - an ninh, gắn với xây dựng nông thôn mới các xã biên giới Việt - Trung trên địa bàn tỉnh Lào Cai, giai đoạn 2016 - 2020 (Quyết định số 1510/QĐ-UBND ngày 4/5/2017 của Ủy ban nhân dân tỉnh Lào Cai); Đề án Xây dựng nông thôn mới các xã CT229, xã còn tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự, an toàn xã hội và các xã khó khăn tỉnh Bắc Kạn (Quyết định số 465/QĐ-TTg ngày 2/5/2018 của Thủ tướng Chính phủ).

Đề án sẽ thực hiện hỗ trợ cho khoảng 3.513 thôn, bản, ấp của 363 xã khó khăn đạt dưới 10 tiêu chí khu vực biên giới, vùng núi, vùng bãi ngang ven biển và hải đảo của 36 tỉnh, trong đó có: 564 thôn, bản, ấp thuộc 52 xã dưới 5 tiêu chí.

Hỗ trợ trực tiếp và hỗ trợ lồng ghép của Chính phủ

Các nội dung hỗ trợ trực tiếp bao gồm nhóm nội dung về phát triển sản xuất (hỗ trợ mô hình phát triển sản xuất tập trung liên kết gắn với vùng nguyên liệu phù hợp với điều kiện đặc thù của địa phương và tổ chức nhân rộng những mô hình này trên cơ sở phát triển các sản phẩm đặc trưng, là lợi thế của địa phương theo Chương trình Mỗi xã một sản phẩm, phát triển mô hình làng du lịch văn hóa cộng đồng); hỗ trợ xây dựng công trình thiết yếu nhằm nâng cao đời sống sinh hoạt của người dân ở các thôn, bản bao gồm nước sinh hoạt, cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất).

Các nội dung lồng ghép bao gồm nâng cao năng lực cộng đồng (tập huấn các kỹ năng phát triển cộng đồng cho Ban Phát triển thôn, người có uy tín trong cộng đồng, đào tạo nghề cho lao động nông thôn gắn với mô hình, yêu cầu cụ thể và phù hợp với nhu cầu của thị trường; phát triển hạ tầng kinh tế - xã hội thôn (xây mới và nâng cấp một số công trình cơ sở hạ tầng thiết yếu phục vụ phát triển sản xuất, lưu thông hàng hóa và nhu cầu sinh hoạt của người dân trong thôn như điện, đường trục thôn, bản, ấp, đường ngõ xóm, công trình về môi trường, cơ sở vật chất văn hóa thôn...).

M.M - Lan Hương