Gắn bó với Khoa Hô hấp đã 30 năm, chị Phùng Thị Kim Chi hiện là điều dưỡng hành chính, chịu trách nhiệm nhập toa thuốc cho bệnh nhi. Kinh nghiệm và sự kỹ lưỡng giúp chị rất thành thục, tránh được sai sót dù đang quá tải. Tuy nhiên, trong đỉnh điểm dịch bệnh hô hấp năm nay, chị Chi nhiều khi cũng … oải.

“Chỉ riêng việc nhập toa thuốc cho 370 bé nội trú cũng sang đến đầu giờ chiều. Mình làm hết sức, tổng hợp rồi chuyển sang Khoa Dược, đến chiều nhận thuốc, phân về từng nhóm để giao cho bệnh nhi. Việc nghe thì đơn giản nhưng cả ngày mới xong, không có thời gian nghỉ”, chị Chi cười. 

Đến cuối tuần, nữ điều dưỡng này trực tiếp đi tiêm thuốc cho bệnh nhi. Công việc vất vả hơn ngày thường vì số lượng nhân viên y tế ít mà bệnh chỉ tăng. “Nhiều lúc căng thẳng, đau đầu không chịu nổi, tôi phải uống thuốc giảm đau rồi lấy sức làm tiếp”.  

Thời điểm này, Khoa Hô hấp của Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM “căng” như dây đàn. Bệnh đông và chưa có dấu hiệu giảm. Bệnh viện đã tìm phương án điều phối để đảm bảo chất lượng điều trị tốt nhất. 

Theo đó, dù trẻ đến khám đông nhưng tỷ lệ chỉ định nhập viện luôn duy trì ở mức 5%. Những trường hợp trẻ có thể theo dõi tại nhà sẽ được bác sĩ kê thuốc, tái khám và dặn dò phụ huynh các dấu hiệu nguy hiểm. 

Bên cạnh đó, các khoa phòng khác cũng san sẻ gánh nặng với Khoa Hô hấp. Những trẻ nhập viện nhưng không nhất thiết phải theo dõi chặt chẽ sẽ được điều phối xuống khoa khác rộng rãi hơn. Tình hình của trẻ liên tục được cập nhật với bác sĩ hô hấp. 

Tiến sĩ, bác sĩ Trần Anh Tuấn, Trưởng khoa Hô Hấp, Bệnh viện Nhi đồng 1 TP.HCM cho biết, nhờ sự điều phối này, bệnh viện giảm được gần 1 nửa số trẻ mắc bệnh hô hấp phải nằm viện. 

Mặc dù thế, cảnh nằm ghép là không thể tránh khỏi. Trong phòng cấp cứu, 1 giường có khi 2 trẻ nằm. Ở hành lang và phòng thường, có giường lên đến 3 trẻ. Chị T. (34 tuổi, Vĩnh Long) cho biết, con gái chị nhập viện 4 ngày nhưng phải san sẻ giường với 2 bé khác. 

“Phụ huynh gần như thức trắng vì lo cho con, không cần chỗ nằm, chỉ ngồi thế này cũng được. Nhưng trẻ nhỏ ốm đau, nằm ghép thấy thương lắm”, chị tâm sự. 

Tình hình này diễn ra tương tự tại các bệnh viện Nhi của TP.HCM. Riêng tháng 9, Bệnh viện Nhi đồng 2 tiếp nhận đến 150.000 trẻ đến khám, một nửa trong đó là trẻ mắc bệnh đường hô hấp. Tuy nhiên, chỉ khoảng 5% nhập viện vì biểu hiện nặng. 

Riêng tại Khoa Hô hấp 1, số trẻ nội trú luôn duy trì ở mức từ 250-300. Dù có sự chuẩn bị về giường, thuốc, nhân lực ngay từ đầu nhưng cũng không tránh được áp lực quá tải. 

Bác sĩ  CKII. Nguyễn Hoàng Phong, Trưởng khoa Hô hấp 1, Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM cho biết, càng về cuối tuần, trẻ nhập viện ngày càng đông, tập trung ở nhóm dưới 3 tuổi và đặc biệt là dưới 6 tháng tuổi.

“Bệnh theo mùa, cực thì cực nhưng chúng tôi vẫn làm”, anh cười. 

Trong khi đó, sáng 20/10, phụ huynh vẫn dồn về khu khám bệnh của Bệnh viện Nhi đồng 2 chờ đến lượt. Bệnh viện đã phải huy động thêm bàn khám, bác sĩ để tiếp nhận.  

                                       Khu vực khám bệnh của Bệnh viện Nhi đồng 2 TP.HCM sáng 20/10.

Theo bác sĩ Trần Anh Tuấn, tình hình trẻ mắc bệnh hô hấp gia tăng vào tháng 10 trở đi có tính quy luật. Đỉnh điểm cách đây vài năm, Khoa Hô hấp (Bệnh viện Nhi đồng 1) tiếp nhận đến 500 trẻ nhập viện trong 1 ngày (gấp gần 4 lần so với công suất giường bệnh). 

Ngoài ra, việc tăng số trẻ mắc hô hấp sau dịch Covid-19 có thể do miễn dịch. Một số giả thuyết cho rằng, giai đoạn giãn cách vì Covid-19, trẻ không tiếp xúc với virus gây bệnh nên số ca mắc bệnh hô hấp giảm. Tuy nhiên, trẻ cũng không được tạo miễn dịch tự nhiên nên khi đi học trở lại, trẻ dễ dàng mắc các bệnh hô hấp cũng như bệnh truyền nhiễm khác. 

Tuy nhiên, có một mặt trái đó là về an ninh. Thật không may, các nhà sản xuất không mấy quan tâm đến sự an toàn của thiết bị kết nối Internet, vì vậy hầu như bất kỳ thiết bị "thông minh" nào cũng đều dễ bị xâm nhập và do đó ẩn chứa những nguy cơ an ninh mạng tiềm ẩn.

Liệu IoT có nguy hiểm không?

Các thiết bị IoT thường có độ bảo mật yếu. Đây là dấu hiệu đáng mừng tận dụng được từ điểm yếu này của bọn tội phạm: Số lượng chương trình độc hại tấn công IoT đã tăng hơn gấp đôi trong năm nay. Trên toàn thế giới, số lượng thiết bị thông minh hiện nay là 6 tỷ, và nhiều thiết bị trong số đó là dễ bị tấn công khiến chúng trở thành đối tượng tiềm năng cho những kẻ xâm nhập.

Các thiết bị IoT bị tấn công có thể được sử dụng cho tấn công DDoS, phân phối sức mạnh tổng hợp của nhiều bộ định tuyến Wi-Fi để làm đầy và làm tê liệt máy chủ. Đó là chính xác những gì các botnet Mirai khét tiếng đã làm, ví dụ như trường hợp đánh sập hàng chục dịch vụ Web lớn nhất thế giới gần một năm trước đây.

Không chỉ có các botnet sử dụng thiết bị thông minh được kết nối Internet. Ví dụ, khi một webcam thông minh bị hack, kẻ tấn công có thể bắt đầu theo dõi chủ nhân của thiết bị. Không có gì trong IoT có thể miễn dịch và ngay cả đồ chơi trẻ em cũng vậy. Tội phạm mạng có thể khai thác một kết nối Bluetooth không được bảo vệ để nói chuyện với một đứa trẻ trong vỏ bọc của một con gấu Furby hoặc gấu nhồi bông, hoặc theo dõi đứa bé dưới vỏ bọc của một con búp bê.

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, một số tội phạm chỉ đơn giản là phá vỡ thiết bị IoT, làm cho chúng không hoạt động. Đó chính là cách vận hành của BrickerBot worm. Đồ vật bị tấn công thường đơn giản chỉ là đồ nhựa và kim loại vô tri vô giác.

Trao đổi với PV ICTnews về tính bảo mật của các thiết bị IoT, ông Nguyễn Ngọc Quân – Giám đốc trung tâm ATTT, VNPT-IT nhận định: “Các thiết bị IoT với bản chất là với bộ nhớ, khả năng xử lý hữu hạn dẫn tới việc chúng ta khó thiết lập biện pháp bảo mật cao cấp trên thiết bị này. Mặt khác, cũng bởi khả năng xử lý hữu hạn, bộ nhớ hữu hạn nên khi một thiết bị xâm nhập về an ninh thì không thể gây ảnh hưởng lớn tới chúng ta. Nhưng thiết bị IoT lại đang tăng trưởng với số lượng khủng khiếp, chính vì thế hàng tỷ thiết bị này sẽ gây ra rủi ro về an ninh mạng, an ninh quốc phòng hay cụ thể là an ninh trong y tế một cách vô cùng nghiêm trọng. Điển hình là trong năm 2018 đã có những cuộc tấn công ty các thiết bị IoT gây sập hệ thống mạng viễn thông một quốc gia”.

"Chính vì thế cần có một chiến lược xây dựng phương án bảo mật cho các thiết bị này. Việc áp dụng khung kiến trúc bảo mật sẽ giúp chúng ta có được một chiến lược tương hỗ lẫn nhau trong việc bảo mật thiết bị IoT. Từ việc chia vùng, phân lớp; xây dựng quy trình kiểm soát, cập nhật firmware…tới xây dựng đội ngũ vận hành đảm bảo an toàn thông tin một cách liên tục cho IoT sẽ là việc cần phải làm", ông Quân cho biết thêm. 

Nhận biết kẻ địch

Một cuộc kiểm tra lỗ hổng của 8 đồ vật thông minh: bộ sạc thông minh, bộ đồ chơi ô tô được trang bị webcam điều khiển bằng ứng dụng, bộ thu-phát cho hệ thống nhà thông minh, cân thông minh, máy hút bụi, bàn ủi (chính xác là một chiếc bàn ủi thông minh), máy ảnh và đồng hồ.

Kết quả không mấy khả quan. Trong số 8 thiết bị chỉ có một thiết bị được chứng tỏ là đủ đảm bảo an toàn, trong khi những thiết bị còn lại không có sự bảo vệ đáng tin cậy. Nhiều người đã sử dụng mật khẩu mặc định yếu, thậm chí một số trường hợp có mật khẩu không thể thay đổi được và số còn lại thì để thông tin bí mật trong tình trạng bị chặn.

Trong số những đồ vật thông minh khác có một đồ chơi "gián điệp" phổ biến - đó là chiếc xe được điều khiển bằng điện thoại có gắn camera tích hợp. Được kết nối với điện thoại thậm chí không yêu cầu mật khẩu, vì vậy chiếc xe được kiểm soát bởi bất kỳ ai. "Những gián điệp bánh xe" này có thể ghi lại âm thanh và video, cho phép bọn tội phạm tích lũy tài liệu tống tiền và còn hơn thế nữa trên chủ sở hữu của đồ vật.

Làm gì để tồn tại được trong thế giới IoT?

Để giữ an toàn khi sử dụng thiết bị thông minh, người dùng cần cân nhắc ưu và nhược điểm trước khi mua. Tìm kiếm thông tin về những cuộc tấn công trước đó trên đồ dùng mà bạn quan tâm. Có lẽ câu chuyện về các cuộc tấn công đã xuất hiện trên Internet.

Luôn luôn thay đổi mật khẩu mặc định thành mật khẩu phức tạp hơn. Nếu thiết bị không cho phép thay đổi mật khẩu, hãy cân nhắc lại xem bạn có thực sự cần mật khẩu hay không. Nếu vẫn muốn mua thiết bị, hãy suy nghĩ về cách để giảm bớt rủi ro bị tấn công bằng một số giải pháp bảo mật phù hợp. Hãy kiểm tra mạng Wi-Fi tại nhà của bạn, xác định thiết bị nào được kết nối với nó và cho bạn biết liệu chúng có được bảo vệ an toàn hay không.

P.V

Tập huấn an ninh mạng, phòng chống tội phạm công nghệ cao cho công an Bắc Ninh

Hơn 100 cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, cán bộ các đơn vị thuộc Công an Bắc Ninh vừa tham gia lớp đào tạo về an ninh mạng, phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao.