Động thai theo quan điểm y học cổ truyền

Theo Đông y, có nhiều nguyên nhân gây động thai, dọa sảy thai, sảy thai, nhưng thực tế thì thai phụ bị động thai phần nhiều là do âm hư huyết nhiệt, do thận hư hoặc do tỳ hư.

Sau khi phụ nữ có thai, âm huyết tụ lại ở dưới để chăm sóc thai nguyên thì phần âm càng suy, tinh huyết của phụ nữ có hạn, tụ lại để nuôi thai, phần âm dễ bị hư. Nếu phần âm (nội tiết tố) trong cơ thể người phụ nữ suy giảm, không chế được dương, làm cho nhiệt ở bên trong tăng thêm, làm cho máu nóng, máu không đi theo kinh, thai mất sự nuôi dưỡng hoặc nhiệt làm thương bào lạc, quấy nhiễu thai nguyên, khiến cho thai động không yên. Huyết bị động, mà huyết động thì thai không yên.

Thai ở trong tử cung bị khô héo là do thai phụ thể chất yếu đuối không đủ nuôi dưỡng, khí huyết chệnh lệch cho nên khô héo là vì thế, chỉ nhờ khí huyết của mẹ thì thai nhi mới lớn được.

Thai nhiệt là tên gọi chung một loạt chứng hậu do âm hư dương thịnh ở người có thai. Phần nhiều gặp ở thời kỳ đầu khi mang thai, hay gặp ở phụ nữ có thể trạng gầy, thích ăn đồ cay nóng, tâm phiền không yên, miêng khô, lưỡi ráo, thích uống mát hoặc đại tiện táo, tiểu tiện sắc nước vàng...

Do vậy việc dưỡng huyết cho phụ nữ đang mang thai rất quan trọng, giúp cả mẹ và thai nhi đều được khỏe mạnh trong suốt thai kỳ.

Phòng tránh động thai theo Đông y

Bình thường phụ nữ sinh ra có thừa về khí mà không đủ về huyết, vì hàng tháng cơ thể của họ đều mất máu do kinh nguyệt. Ở phụ nữ mang thai mà khí huyết suy yếu cũng như “cây khô thì quả chưa chín đã rụng, cành khô thì hoa chưa nở đã rơi” do đó để phòng ngừa động thai, dọa sảy thai thì huyết dịch trong cơ thể người phụ nữ phải luôn đầy đủ.

Lúc mới mang thai, thai phụ nên kiêng đồ cay nồng. Để thanh nhiệt, an thai, người xưa có câu: “Bạch truật, Hoàng cầm thánh dược an thai”. Bạch truật là vị thuốc bổ tỳ, bồi dưỡng cho mẹ, Hoàng Cầm thanh nhiệt, tốt cho tử cung.

Do đó trong y học cổ truyền để phòng ngừa và điều trị động thai, dọa sảy thai thì các bài thuốc cốt là dưỡng huyết, điều khí, bổ thận, ích tỳ.

TPBVKS Khang Mẫu Nhi được kế thừa trên nền tảng bài thuốc cổ phương “Thái sơn bàn thạch thang”, được ghi chép trong sách “Cảnh nhạc toàn thư” của ông Trương Giới Tân từ thế kỷ 16, được người đời sau rất tin dùng. Ý nghĩa tên của bài thuốc Thái sơn bàn thạch là an thai chắc chắn như tảng núi Thái trên nền tảng bố khí, dưỡng huyết, kiện tỳ ích thận cho thai phụ. Nhiều công trình nghiên cứu cũng như trên lâm sàng cũng đã chứng minh hiệu quả của bài thuốc “Thái sơn bàn thạch thang” đối với công dụng điều trị động thai, dọa sảy thai. Ngoài ra Khang Mẫu Nhi còn được gia giảm các dược liệu giúp an thai như Củ Gai, A giao, đây đều là các dược liệu quý giúp an thai được sử dụng trong dân gian từ xa xưa cho đến tận ngày nay. Trong sản phẩm Khang Mẫu Nhi, dùng Đẳng sâm, Bạch truật để bổ tỳ ích khí; dùng Đương quy, Thục địa, Bạch thược để dưỡng huyết; Hoàng cầm thanh nhiệt, phối hợp với Bạch truật để kiện tỳ thanh nhiệt, nên giúp dưỡng thai. Sản phẩm dùng một ít Sa nhân cay ấm lại sáp để vừa lý khí hòa trung, vừa an thai; lại dùng Tục đoạn kết hợp với Thục địa để bổ can thận mà an thai … Khang Mẫu Nhi giúp an thai cho phụ nữ đang mang thai. Sản phẩm này không phải thuốc, không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Thầy thuốc ưu tú, bác sĩ cao cấp Trương Thị Xuân Hòa

(Nguyên Phó Giám đốc Bệnh viên Y học cổ truyền Trung ương)   

Hơn 6 triệu người mắc bệnh hiếm

Theo ghi nhận từ Bệnh viện Nhi Trung ương, hiện nay tại Việt Nam ước tính có khoảng 100 căn bệnh hiếm được báo cáo trong cộng đồng. Trong đó, theo Tổ chức Y Tế thế giới (WHO), ước tính cứ khoảng 15 người thì có 1 người mắc bệnh hiếm. Như vậy, với  dân số Việt Nam hiện nay, có khả năng khoảng hơn 6 triệu người mắc bệnh hiếm.

Theo đại diện Bệnh viện Nhi Trung ương, đây là con số có ý nghĩa khi so sánh với các bệnh mãn tính thông thường ở Việt Nam như bệnh đái tháo đường 3,5 triệu người (theo báo cáo Hiêp hội đái tháo đường thế giới IDF Diabetes Atlas năm 2015).

Các bệnh nhân bệnh hiếm là những đối tượng thường không có triệu chứng rõ rệt ở giai đoạn sớm, dễ gây chẩn đoán nhầm, số đông bệnh nhân thường được chẩn đoán bệnh ở giai đoạn muộn… Mặc khác, bệnh nhân bệnh hiếm thường là những đối tượng dễ bị tổn thương về mặt y học. Ước tính có 35% trẻ tử vong trước 1 tuổi, 30% trẻ tử vong trước 5 tuổi do bệnh hiếm, nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Vì vậy, việc nâng cao nhận thức cộng đồng về bệnh hiếm và giúp người bệnh được tiếp cận với các phương pháp chẩn đoán, điều trị tiên tiến là nỗ lực của cộng đồng nói chung và ngành y tế nói riêng, để giảm thiểu gánh nặng chăm sóc y tế đối với những căn bệnh này.

Theo TS.BS. Vũ Chí Dũng, Trưởng khoa Nội tiết - Chuyển hóa - Di truyền, Bệnh viện Nhi Trung ương: “Trong những năm gần đây, công tác chẩn đoán và điều trị bệnh hiếm trên thế giới cũng như Việt Nam đã có nhiều tiến bộ đáng kể. Điển hình như: kỹ thuật sinh học phân tử giúp phát hiện được nhiều căn bệnh hiếm mà trước đây khó chẩn đoán được, giúp gia tăng cơ hội điều trị cho bệnh nhân trước khi xuất hiện các triệu chứng nặng nề, hạn chế nguy cơ tử vong”.

Ngày Quốc tế bệnh hiếm là chiến dịch mang tính quốc tế, nhằm nâng cao nhận thức cộng đồng và những người làm chính sách y tế về các bệnh hiếm cũng như những tác động của chúng lên cuộc sống bệnh nhân. Ngày Quốc tế bệnh hiếm diễn ra vào ngày cuối cùng của tháng 2 hàng năm. Mỗi năm, có hàng ngàn các sự kiện được tổ chức ở hơn 100 quốc gia để hưởng ứng ngày đặc biệt này.

Chuỗi hoạt động ý nghĩa hưởng ứng Ngày Bệnh hiếm 2021

Tại Việt Nam, nhiều hoạt động ý nghĩa hướng đến cộng đồng bệnh nhân bệnh hiếm được tổ chức. Trong đó, sự kiện triển lãm ảnh “Bệnh hiếm trong mắt tôi” diễn ra tại khoa Nội tiết - Chuyển hóa - Di truyền (Bệnh viện Nhi Trung ương) đã đem đến những góc nhìn màu sắc và tổng quan về bức tranh bệnh hiếm tại nước ta dưới lăng kính của các nhiếp ảnh gia chuyên nghiệp.

Nằm trong khuôn khổ chuỗi sự kiện Ngày bệnh hiếm 2021, cuộc thi ảnh online “Nụ cười tôi và bệnh hiếm” do Bệnh viện Nhi Trung ương, Mạng lưới Bệnh hiếm Việt Nam phát động đã nhận được sự hưởng ứng nồng nhiệt từ các gia đình bệnh nhân.

Các bức ảnh tham gia dự thi được chia sẻ trên mạng xã hội được lan tỏa rộng rãi đến cộng đồng. Đại diện BTC cuộc thi cho biết, tất cả ảnh tham dự sẽ được triển lãm online tại fanpage của Mạng lưới Bệnh hiếm Việt Nam.

Chị Mai Hương - đại diện Mạng lưới Bệnh hiếm Việt Nam chia sẻ: “Là một người mẹ có con mắc bệnh hiếm, tôi rất thấu hiểu nỗi lo của các phụ huynh đồng cảnh ngộ, từ việc tìm hiểu thông tin về bệnh, chi phí, trở ngại trong hành trình điều trị… Thông qua những chương trình đa dạng của chuỗi sự kiện ngày Quốc tế bệnh hiếm 2021, chúng tôi hy vọng sẽ đem đến động lực và lan tỏa tinh thần lạc quan cho các bệnh nhân bệnh hiếm; từ đó, giúp các con có thể hòa nhập thuận lợi và nhận được sự đồng cảm từ cộng đồng xã hội”.

Phát biểu về sự kiện, ông Emin Turan - Tổng Giám đốc Sanofi Đông Dương chia sẻ: “Hành trình đồng hành cùng bệnh nhân bệnh hiếm tại Việt Nam là một hành trình ý nghĩa đối với Sanofi, khi chúng tôi có cơ hội nỗ lực hết mình từ công tác hỗ trợ nghiên cứu chuyên môn bệnh học, kết nối với các tổ chức, chuyên gia y tế… để góp phần mang lại những giải pháp điều trị tiên tiến hiệu quả cho người bệnh. Sanofi đã và đang kết hợp với các hội bệnh nhân bệnh hiếm, nhằm thực hiện những hoạt động ý nghĩa, thiết thực với nhu cầu của bệnh nhân và gia đình của họ; từ đó có thể lan rộng tiếng nói của cộng đồng bệnh nhân bệnh hiếm đến với xã hội, góp phần xây dựng một cuộc sống khỏe mạnh hơn cho tất cả mọi người”.

Thu Loan

Điển hình như trường hợp trẻ hơn 3 tuổi chỉ nói được 1-2 tiếng. Người mẹ làm cho công ty nước ngoài. Sau khi con được 2 tháng tuổi, bà mẹ đã chạy theo các dự án kiếm tiền, để con ở nhà với ông nội. Ông chỉ mải xem điện thoại và cho cháu xem tivi. Trẻ không được giao tiếp, không tương tác với bên ngoài, xa cha mẹ.

Thấy con chậm nói bất thường, bà mẹ đưa con tới một bệnh viện khám, bác sĩ tại đây cho rằng trẻ tự kỷ. Người mẹ rất sốc, lo lắng con không phát triển bình thường nên tìm tới Tiến sĩ Phạm Văn Tư để tâm lý trị liệu. Khi tiếp xúc với trẻ, vị tiến sĩ cho rằng trẻ bị chậm ngôn ngữ, không phải tự kỷ. 

Trường hợp khác là một người mẹ từng làm giáo viên hiện ở nhà chăm con do thu nhập của chồng ổn định. Dù ở cạnh mẹ cả ngày nhưng trẻ vẫn đập tivi, vẽ lên tường, không ngoan như đứa trẻ khác. Cả nhà chê trách, mẹ làm giáo viên mà không biết chăm con nên người phụ nữ càng áp lực, tổn thương. 

Tiến sĩ Tư cho rằng ba mẹ tạo không gian an toàn sẽ giúp trẻ phát triển tốt về mặt giao tiếp, dễ dàng kết bạn. Trẻ cần có quyền được trưởng thành, mắc lỗi, được “cãi”. 

Theo Tiến sĩ Trần Đăng Khoa, Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ - Trẻ em, Bộ Y tế, trong những năm qua, ngành y tế thực hiện tốt các chính sách, chương trình dành cho trẻ em với cách tiếp cận dựa trên các quyền cơ bản của trẻ em. Đó là chăm sóc thiết yếu trẻ sơ sinh, dinh dưỡng 1.000 ngày đầu đời cho phụ nữ mang thai và trẻ em, khám chữa bệnh miễn phí cho trẻ dưới 6 tuổi; tiêm chủng mở rộng phòng các dịch bệnh nguy hiểm; phòng, chống tai nạn thương tích trẻ em; phẫu thuật tim bẩm sinh cho trẻ em nghèo. Đặc biệt, việc cha mẹ đồng hành bên con sẽ giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất và tinh thần.