Nhận định, soi kèo Boca Juniors vs Alianza Lima, 7h30 ngày 26/2: Ngược dòng

Thời điểm diễn ra phiên tòa?

Phiên tòa luận tội Tổng thống Trump tại Thượng viện đã chính thức khai mạc hôm 16/1 với các thủ tục mang tính nghi lễ. Sau khi đoàn nghị sĩ Dân chủ mang bản luận tội của Hạ viện trình lên Thượng viện, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Hạ viện Adam Schiff đã đọc to các điều khoản luận tội Tổng thống Trump trước Thượng viện.

Vài giờ sau, Chánh án Tòa tối cao John Roberts tuyên thệ nhậm chức chủ tọa phiên tòa xử lãnh đạo Nhà Trắng. Tiếp đó, từng thượng nghị sĩ lần lượt bước lên tuyên thệ trước mặt ông Roberts, cam kết sẽ "chí công vô tư" khi tham gia phiên tòa quyết định xem liệu có nên phế truất ông Trump hay không.

Phiên xử khai mạc đã khép lại chóng vánh. Phần xét xử chính sẽ bắt đầu vào lúc 13h ngày 21/1 theo giờ Mỹ (1h ngày 22/1 theo giờ Việt Nam). Trong suốt quá trình xét xử, các thượng nghị sĩ sẽ nghe các bên tranh luận 6 tiếng/ngày và 6 ngày/tuần trước khi bỏ phiếu thông qua phán quyết cuối cùng.

Tổng thống Trump có phải đích thân ra hầu tòa?

Luật pháp Mỹ không có quy định buộc tổng thống phải đích thân ra hầu tòa trong phiên xét xử tại Thượng viện. Hai tổng thống Mỹ trước đây từng bị luận tội là Andrew Johnson (năm 1868) và Bill Clinton (năm 1998) cũng không xuất hiện tại phiên tòa do Thượng viện tổ chức.

Nếu các nhân chứng được triệu tập đến phiên tòa luận tội Tổng thống Trump tại Thượng viện (hiện không có gì chắc chắn về điều này), nhóm đặc trách luận tội của Hạ viện, vốn đóng vai trò như các công tố viên trong các phiên xét xử, có thể cố gắng yêu cầu ông chủ Nhà Trắng phải ra điều trần. Song, một quyết định như vậy có thể làm dấy lên những tranh cãi về các đặc quyền, đặc biệt là quyền miễn trừ của tổng thống cũng như quyền chống lại việc tự buộc tội của mỗi cá nhân trong quá trình tố tụng theo quy định của Hiến pháp Mỹ. Chánh án Tòa tối cao John Roberts sẽ có trách nhiệm đưa ra phán quyết cuối cùng về vấn đề này.

Tuy nhiên, vẫn có một khả năng khác là ông Trump sẽ tình nguyện ra điều trần để tự bảo vệ mình trước tòa. Ông chủ Nhà Trắng trước đây từng bày tỏ sẵn sàng làm điều này. Song, căn cứ vào nhiều thông điệp Twitter và phát biểu "bất nhất" trước đây của ông Trump, hầu hết các nhà quan sát tỏ ra nghi ngờ việc tổng thống Mỹ rốt cuộc sẽ thực hiện ý định. Hơn thế nữa, các cố vấn chính trị cho Tổng thống Trump chắc chắn sẽ phản đối việc ông đích thân hầu tòa.

Theo lịch làm việc đã được Nhà Trắng công bố, ông Trump sẽ dự diễn đàn kinh tế thế giới ở Davos, Thụy Sỹ vào thời điểm phiên tòa luận tội của Thượng viện bắt đầu trong tuần này.

Nguy cơ ông Trump bị kết tội cao tới mức nào?

Khác với phiên xét xử tội phạm thông thường, kết quả phiên tòa luận tội tổng thống Mỹ sẽ phụ thuộc vào kết quả bỏ phiếu của toàn bộ các thành viên Thượng viện. Trong viễn cảnh xấu nhất, nếu 2/3 trong tổng số 100 thượng nghị sĩ (67 thượng nghị sĩ) bỏ phiếu ủng hộ kết tội tổng thống, ông Trump sẽ bị phế truất và phải rời Nhà Trắng khi chưa hết nhiệm kỳ. Kịch bản này được tin khó có khả năng xảy ra khi đảng Cộng hòa của ông Trump đang nắm quyền kiểm soát Thượng viện với 53/100 ghế và họ nhìn chung vẫn đồng thuận đứng về phía ông.

Nếu Thượng viện gần như chắc chắn không bỏ phiếu phế truất ông Trump, nỗ lực luận tội tổng thống của phe Dân chủ là vô ích?

Theo các tuyên bố lâu nay của các chính khách Dân chủ, lí do họ xúc tiến quá trình luận tội tổng thống dù biết cơ hội để phế truất ông Trump cực nhỏ là vì họ "cảm thấy có nghĩa vụ phải bắt lãnh đạo Nhà Trắng chịu trách nhiệm về những hành động của ông". Họ tin ông Trump đã lạm dụng quyền lực để gây sức ép buộc Ukraina phải điều tra đối thủ chính trị và nếu họ không ra tay ngăn chặn, tổng thống sẽ có đà lấn tới, "làm những chuyện còn ghê gớm hơn nữa", có thể gây bất lợi cho đảng Dân chủ trong cuộc tổng tuyển cử năm 2020.

Tất nhiên, việc phe Dân chủ thúc đẩy luận tội ông Trump có chứa đựng yếu tố chính trị. Nếu không nỗ lực làm điều này, họ có nguy cơ mất đi những người ủng hộ trung thành nhất. Khi đó, các chính khách Dân chủ hoặc đối mặt với vô vàn thách thức trong các cuộc bầu cử sơ bộ sắp diễn ra đầu năm nay hoặc thua trong tổng tuyển cử vào tháng 11 tới đây vì các cử tri không cảm thấy đủ động lực để đi bầu hoặc bỏ phiếu ủng hộ họ nữa.

Nếu Thượng viện rốt cuộc ra phán quyết tha bổng, ông Trump có phải lĩnh hậu quả tiêu cực nào không và có thể tái tranh cử không?

Tổng thống Trump tất nhiên có thể tái tranh cử khi Thượng viện tuyên trắng án trong phiên tòa luận tội ông. Song, tồn tại khả năng là quá trình luận tội có thể gây tổn hại về uy tín chính trị đối với lãnh đạo Nhà Trắng. Các cử tri có thể quá ngán ngẩm với những rắc rối pháp lý bủa vây ông Trump hoặc không còn tin tưởng vào những quyết sách của tổng thống đương nhiệm, khiến cơ hội tái cử của ông sụt giảm mạnh.

Nếu ông Trump đã phạm pháp nhưng Thượng viện vẫn quyết tha bổng thì ông có bị tòa án liên bang xét xử sau khi mãn nhiệm hay không?

Luật pháp Mỹ không có quy định tổng thống sau khi trải qua quá trình luận tội của Quốc hội, lúc mãn nhiệm sẽ thoát việc bị truy tố vì những vi phạm hình sự thời còn đương chức. Tuy nhiên, có sự khác biệt về các tiêu chuẩn của một phiên tòa hình sự với một phiên tòa luận tội ở Thượng viện. Các sai phạm của tổng thống khiến ông bị luận tội không nhất thiết cấu thành tội phạm theo luật pháp Mỹ hiện hành và ngược lại. Song, việc tổng thống buộc phải từ nhiệm không đồng nghĩa ông sẽ được miễn truy tố.

Thực tế, một trong những giai đoạn gây tranh cãi nhất trong bê bối Watergate (nghe lén đối thủ) của Richard Nixon là khi vị tổng thống thứ 37 này của Mỹ xin từ chức để tránh đối mặt với việc bị luận tội, người kế nhiệm ông - Gerald Ford đã ra quyết định ân xá cho mọi tội lỗi ông có thể phạm phải khi còn đương chức. Nếu không được hưởng đặc quyền miễn trừ như vậy, ông Nixon nhiều khả năng đã bị truy tố và xét xử tại tòa án liên bang.

Nếu ông Trump bị phế truất và Phó Tổng thống Mike Pence lên thay, ông Pence có thể bổ nhiệm ông Trump làm phó tổng thống không?

Dù Thượng viện nằm dưới sự kiểm soát của đảng Cộng hòa được tin rốt cuộc sẽ tuyên Tổng thống Trump vô tội, nhưng hiện vẫn tồn tại một viễn cảnh ít khả năng xảy ra là, có ít nhất 20 thượng nghị sĩ Cộng hòa "làm phản", bỏ phiếu ủng hộ kết tội lãnh đạo Nhà Trắng, khiến ông Trump mất chức. Trong trường hợp này, Phó Tổng thống Mike Pence sẽ lên tiếp quản Nhà Trắng thay cho ông Trump cho tới khi diễn ra tổng tuyển cử. Khi đó, ông Pence có thể bổ nhiệm ông Trump làm Phó Tổng thống cho mình vì Hiến pháp Mỹ không cấm điều đó.

Tuy nhiên, trở ngại đầu tiên là, việc ông Pence bổ nhiệm ông Trump sẽ cần được sự phê chuẩn của đa số nghị sĩ thuộc cả Hạ viện và Thượng viện. Do phe Dân chủ đối lập nắm đa số ghế tại Hạ viện, động thái dự kiến sẽ khó "qua cửa" cơ quan lập pháp này.

Ngoài ra, về mặt lý thuyết, ngoài việc bỏ phiếu ủng hộ phế truất ông Trump, Thượng viện cũng có thể ra phán quyết cấm ông về sau nắm giữ các chức vụ trong chính phủ. Nếu Thượng viện không làm điều đó, không có gì ngăn cản ông Pence đặt cược vào việc nâng đỡ "sếp" cũ.

Tuấn Anh

Kết quả bóng đá các trận đấu hôm nay

NGÀY GIỜ

TRẬN ĐẤU

TRỰC TIẾP

V-LEAGUE 2023/23 - VÒNG 17

08/05

17:00

Quảng Nam 2-0 Công An Hà Nội

FPT Play, TV360, HTV Thể thao

08/05

18:00

Thép xanh Nam Định 3-1 Becamex Bình Dương

FPT Play, TV360

08/05

18:00

Khánh Hòa 2-4 Hải Phòng

FPT Play, TV360

08/05

18:00

Quy Nhơn Bình Định 2-0 Hồng Lĩnh Hà Tĩnh

FPT Play, TV360

08/05

19:15

TP Hồ Chí Minh 2-0 Đông Á Thanh Hóa

FPT Play, TV360, HTV Thể thao

UEFA CHAMPIONS LEAGUE 2023/24 – BÁN KẾT LƯỢT VỀ

09/05

02:00

Real Madrid 2-1 Bayern Munich (2-2)

FPT Play

UEFA CONFERENCE LEAGUE 2023/24 – BÁN KẾT LƯỢT VỀ

08/05

23:45

Club Brugge 0-4 Fiorentina (2-3)

FPT Play

COPA LIBERTADORES 2024 – VÒNG BẢNG

09/05

05:00

Talleres 3-1 Barcelona

09/05

07:00

Alianza Lima 1-1 Cerro Porteno

09/05

07:30

Botafogo - LDU Quito

Cobresal 1-3 Sao Paulo

09/05

09:00

Millonarios 1-1 Bolivar

COPA SUDAMERICANA 2024 – VÒNG BẢNG

09/05

05:00

Deportivo Rayo 1-5 Atletico Paranaense

Sportivo Luqueno 0-0 Coquimbo Unido

09/05

07:00

Cuiaba 3-0 Metropolitanos

Nacional Potosi 4-1 Fortaleza

09/05

07:30

Sportivo Trinidense 1-2 Boca Juniors