Vì sao thời gian gần đây anh về nước thường xuyên hơn?

Có nhiều lý do, một phần vì tôi còn khá nhiều công việc tồn đọng. Phần khác tôi muốn trực tiếp giúp đỡ các con nuôi của Phi Nhung. Tính tôi trước giờ không phô trương, khi thương ai sẽ giúp hết mình. Khi Nhung còn sống, tôi về Việt Nam đi diễn khắp nơi cùng cô ấy. Còn bây giờ, tôi sẽ hát cùng Thiêng Ngân, Tuyết Nhung hay Quỳnh Trang. Ngoài ra, tôi còn nhận ca sĩ Trường Sang – quán quân Solo cùng Bolero 2021làm học trò nên cũng cần chỉ dạy nhiều hơn. 

Tôi muốn làm những việc giống Phi Nhung từng làm là dìu dắt các bạn trẻ đam mê ca hát. Tôi mong các bé sau này sẽ vững bước trên con đường nghệ thuật như những gì tôi, Phi Nhung và các thế hệ anh chị, cô chú đã làm được.  

- Anh xoay xở thế nào khi phải một mình gánh trách nhiệm nâng đỡ các bé?

Tôi hỗ trợ theo cái tâm của mình, không ai bắt buộc cả. Tôi không hứa trước nhưng sẽ giúp trong khả năng cho phép. Ví dụ hôm nay tôi giúp em này hát ca khúc mới, ngày mai có thể giới thiệu em kia đi diễn. Tôi đi hát lâu năm, lại biết sáng tác, thu âm nên về cơ bản cũng có điều kiện thuận lợi để giúp các em. 

Riêng những bé nhỏ ở chùa, thỉnh thoảng tôi vẫn ghé thăm và gửi chút chi phí hỗ trợ trong khả năng cho phép. Những điều tôi đang làm vì muốn được thực hiện theo di nguyện của Phi Nhung. Tôi hy vọng cô ấy yên lòng vì có một người bạn đang giúp mình thực hiện công việc còn dang dở. 

- Một năm cố ca sĩ Phi Nhung ra đi, anh đã nguôi ngoai nỗi buồn đau mất người bạn tri kỷ?

Ngày nào tôi còn đi hát ngày đó khó nguôi ngoai được. Ở bất cứ nơi đâu đều có hình ảnh của tôi và Phi Nhung, làm sao có thể quên được. Cho dù 1 ngày, 1 tháng, 1 năm hay 20 năm cũng là điều không thể. Mỗi ngày tôi đều xem hình ảnh của Nhung, xem lại những ca khúc, sân khấu trình diễn của cô ấy. Dù đã một năm nhưng tôi luôn tâm niệm Phi Nhung còn ở quanh đây, vẫn bên cạnh mình. 

Việc muốn giữ trọn vẹn hình ảnh Phi Nhung – Mạnh Quỳnh trong mắt khán giả cũng là lý do anh từ chối hát với các nữ ca sĩ khác?

Không hẳn từ chối nhưng tôi hạn chế. Một phần vì hình ảnh của tôi và Phi Nhung gắn bó cùng nhau hơn 20 năm. Từng ca khúc với màn song ca trên sân khấu hay băng nhạc đã in sâu trong lòng khán giả. Đó là lý do chính khiến tôi hạn chế kết hợp cùng nghệ sĩ khác. Khi nào cần thiết hoặc trong trường hợp chương trình bắt buộc yêu cầu, tôi mới đồng ý. Còn nếu làm liveshow hát xuyên suốt cùng người khác tôi phải từ chối thôi. 

- Mạng xã hội lan truyền tin đồn anh hẹn hò với ca sĩ Dương Huệ và đã ly hôn vợ, anh phản hồi thông tin này thế nào?

(Cười)Tôi không để tâm đến những điều bịa đặt này. Nếu họ đã không thích mình sẽ luôn tìm cách để đặt điều, châm dầu vào lửa thôi. Đối với những tin như vậy, tôi chọn im lặng chứ phân bua, đính chính chẳng được gì. Một khi họ đã ghét, tôi có làm gì cũng bị ghét. Nhiều người còn đưa cả mặt tôi lên ảnh thờ rồi đăng tin kia mà! Thay vì tranh luận như trước, tôi dành thời gian chăm lo cho sức khỏe, công việc của mình. Bây giờ tôi tập sống chánh niệm, chỉ cần không thấy có lỗi với bản thân, với gia đình và những người mến mộ mình là đủ rồi. 

Bà xã không quan tâm những thị phi quanh tôi!

- Vốn là người kín tiếng nhưng kể từ khi Phi Nhung qua đời khiến cuộc sống của anh được quan tâm hơn, kèm theo đó là sự soi xét, đánh giá. Anh có cảm thấy mệt mỏi vì điều này?

Mệt mỏi và áp lực là có nhưng tôi không để ảnh hưởng đến công việc của mình. Tôi hiểu mình phải chấp nhận việc bị người khác chú ý, quan tâm mặt xấu hơn là cái tốt. Với những lời góp ý tích cực, tôi lắng nghe và sửa đổi. 

Tuy nhiên, với những cá nhân cố tình dùng lời lẽ công kích, hạ bệ uy tín, tôi bỏ ngoài tai. Hơn mấy chục năm qua, con người tôi sống thế nào bây giờ vẫn vậy. Tôi vẫn sống đúng theo lương tâm và tự thấy không có gì phải hổ thẹn. 

- Bà xã chia sẻ với anh thế nào với những ồn ào mắc phải thời gian qua?

Những thị phi tất nhiên phần nào cũng ảnh hưởng đến tình cảm gia đình. Tôi không bao giờ hỏi vợ buồn không nhưng sâu thẳm tôi biết chắc chắn là có. Trái lại, tôi cũng tin sự hiểu biết của cô ấy sẽ nhìn nhận đâu là đúng sai để không phải lăn tăn nghĩ ngợi. Nhiều năm qua, bà xã cũng không quan tâm đến việc ca hát của tôi. Trong nghề trước nay đều do tôi tự quyết định, đón nhận mọi vui, buồn và cả những điều tiếng.

Đôi khi tôi tự hỏi tại sao chuyện trong gia đình mình vẫn bình thường mà ngoài kia lại thêu dệt như thế? Việc tôi hát với ai, lăng xê người này người nọ đâu phải chuyện của họ? Chúng tôi vẫn hạnh phúc, vui vẻ mà. 

 - Đâu là niềm vui mỗi ngày hiện tại của anh? 

Điều an ủi của tôi là khi trở về nhà vẫn còn các con. Khi không bận rộn việc, tôi đưa đón con đi học mỗi ngày và xem đó như niềm hạnh phúc của một người cha. 

2 năm sau Covid-19 với bao nhiêu mất mát khiến tôi ngộ ra nhiều điều. Cuộc sống này vô thường, sống nay chết mai không ai lường trước được. Tôi quan niệm cứ cho nhau một chữ “Tình” để cuộc đời trở nên tốt đẹp hơn. 

Tôi cố gắng giữ sự lạc quan, tích cực vô tư làm những điều mình muốn. Khi chông chênh, tôi hay mượn âm nhạc làm động lực sống. “Người bạn” này đã đi cùng tôi thời trai trẻ, qua bao nhiêu năm tháng và có lẽ sẽ gắn bó đến tận cuối đời. 

Mạnh Quỳnh cho biết sức khỏe xuống dốc nhiều. Anh dự định nghỉ hưu khi bước sang tuổi 55.

- Anh trông đuối sức, mệt mỏi. Sức khỏe anh hiện thế nào?

Tuổi này tôi thấy mình bệnh rất nhiều. Cơ thể như chiếc xe chạy lâu năm đã xuống cấp cần phải tu dưỡng. Dù không nói ra nhưng gần 2 tháng qua tôi không thể đi hát. Bác sĩ thậm chí không cho tôi bay các chuyến bay đường dài vì lo ngại sức khỏe có vấn đề, bệnh tình trở nặng sẽ không kịp cứu chữa. 

Tôi bị máu cao, cholesterol, đôi khi cảm giác như đột quỵ vì nhức đầu, cơ thể luôn mệt mỏi. Cả ngày qua tôi nằm một chỗ, phải nhờ ê-kíp mua thuốc, truyền nước biển để ráng hoàn thành show diễn.

Lịch trình dày đặc và ngồi máy bay liên tục nhiều năm nên sức khỏe tôi cũng bị ảnh hưởng. Tôi cố gắng ăn uống đầy đủ, tranh thủ nghỉ ngơi nhưng đôi khi cũng không khỏi đuối sức. 

- Bước sang ngưỡng 50 với nhiều người là những trăn trở, còn nỗi lo trong anh là gì?

Điều tôi lo nhất là mình không đủ thời gian để chứng kiến con lớn khôn, lập gia đình. Trước đây tôi hay hứa vợ con rằng năm 50 tuổi sẽ chậm lại nhưng đến bây giờ lại đi nhiều hơn xưa. Thực tế cuộc sống của tôi giờ không cần phải lăn lộn, đi chỗ này chỗ kia kiếm tiền nữa. Tôi đủ điều kiện sống và cũng đã nghĩ đến chuyện về hưu. Tôi nghĩ ngày ấy cũng đến sớm thôi!

- Anh định bao lâu nữa sẽ nghỉ hưu?

Tôi hứa với 2 con 55 tuổi sẽ ngưng hoàn toàn không đi hát nữa. Các bé thậm chí còn ghi vào sổ tay để thỉnh thoảng nhắc nhở tôi. Nghề này không phải cứ muốn là giải nghệ hay từ bỏ được. Mọi thứ còn tùy thuộc duyên số nhưng có lẽ tới thời điểm tôi cũng sẽ buông bỏ, lui về phía sau. 

Không đi hát tất nhiên tôi sẽ buồn và hụt hẫng. Song tôi nghĩ mình vẫn tiếp tục làm những công việc gần gũi liên quan đến âm nhạc. Tôi có thể sáng tác, thu âm và dành thời gian nhiều hơn cho các học trò, đàn em của mình. Tôi có thể viết sách và khá nhiều ý tưởng trong đầu nên chắc chắn sẽ cố gắng thực hiện.

Mạnh Quỳnh - Phi Nhung song ca tân cổ 'Căn nhà màu tím'

Một hệ thống lưu trữ pin mới đã được lắp đặt tại căn cứ này vào đầu năm 2023. Được quảng cáo là dự án lưu trữ pin lớn nhất ở Bắc Carolina, hệ thống vận hành bởi công ty địa phương Duke Energy. Bản tin không nêu rõ nguồn gốc các tấm pin. Song, logo của công ty Trung Quốc hiện rõ trong các bức ảnh chính thức.

CATL có trụ sở tại Phúc Kiến, tên chính thức là Contemporary Amperex Technology Co. Ltd., là nhà sản xuất pin cỡ vừa và cỡ lớn hàng đầu thế giới cho xe điện. Công ty chiếm khoảng một phần ba công suất lắp đặt trong xe điện. Ngoài việc cung cấp cho Tesla và General Motors, họ còn giúp Ford xây dựng một nhà máy sản xuất pin trị giá 3,5 tỷ USD ở Michigan. 

“Điểm mù” về an ninh quốc gia

“Mối quan hệ sâu sắc của CATL với lưới điện của Mỹ mà không có sự giám sát nghiêm ngặt là một điểm mù về an ninh quốc gia”, Craig Singleton, Phó Giám đốc chương trình Trung Quốc của FDD cho biết. “Giống như Huawei tìm cách kiểm soát lĩnh vực viễn thông, CATL đang định vị một cách chiến lược để thống trị tương lai điện của chúng ta”.

Nghiên cứu của FDD cho thấy, “pin CATL đã được lắp đặt tại các cơ sở phát điện ở Florida, Virginia, Nevada và California cũng như một trang trại năng lượng mặt trời trên đất thuê bên trong căn cứ thủy quân lục chiến Lejeune ở Bắc Carolina”.

“Phần mềm độc hại tinh vi, đôi khi không thể phát hiện được trên các trạm lưu trữ năng lượng này có thể gây ra mối đe dọa với các hệ thống điều khiển công nghiệp được kết nối với mạng lưới năng lượng”, nghiên cứu của FDD cho hay.

“Trong trường hợp xấu nhất, một cuộc tấn công vào các hệ thống kiểm soát này có thể dẫn đến mất điện trên diện rộng, ảnh hưởng đến các trung tâm công nghiệp hoặc trung tâm tài chính. Mặc dù cho đến nay không có bằng chứng nào cho thấy bất kỳ rủi ro nào trong số này đã thành hiện thực, nhưng điều cần thiết là phải chủ động thừa nhận và giải quyết chúng”.

Tổ chức tư vấn cũng chỉ ra rằng việc các bang được phép soạn thảo chiến lược phát triển riêng, gây ra tình trạng “phương pháp tiếp cận chắp vá, giám sát hạn chế và không có khuôn khổ gắn kết mang tính quốc gia” đối với cơ sở hạ tầng như lưới điện.

Trên cơ sở đó, FDD khuyến nghị Ủy ban Đầu tư nước ngoài tại Mỹ cần hạn chế các khoản đầu tư của CATL vào những lĩnh vực quan trọng, đồng thời yêu cầu đánh giá rủi ro an ninh trước khi cấp phép cho các công ty Trung Quốc hoạt động trong lĩnh vực năng lượng tại quốc gia này.

Cùng chung quan ngại với FDD, Eric Sayers, CEO công ty tư vấn Beacon Global Strategies, cho biết sự phụ thuộc của Washington vào Trung Quốc trong lĩnh vực khai thác, chế biến và sản xuất pin xe điện “chỉ là một nửa câu chuyện”.

Đáng chú ý hơn, là câu chuyện làm thế nào mà pin điện trở thành trung tâm của điện lưới hiện đại và chúng đã được tích hợp vào cơ sở hạ tầng trên khắp nước Mỹ ra sao.

“Đây là vấn đề chín muồi cần lưỡng đảng giám sát kỹ lưỡng”, Sayers nói, chia sẻ thêm rằng hạ viện Mỹ có thể mở rộng giám sát đối với giải pháp lưu trữ năng lượng nguồn gốc Trung Quốc.

Mỹ cần 5 năm để ‘bóc tách’ Trung Quốc khỏi chuỗi cung ứng bán dẫn

Người đẹp cho biết việc dừng chân ở một số sân chơi sắc đẹp trước đây, ở góc độ tích cực, cô cho rằng đó là sự may mắn. Điều này giúp cô nhận ra mình còn thiếu sót ở đâu, phải hoàn thiện những kỹ năng gì nếu muốn đạt kết quả cao hơn.

Thí sinh quê Hà Nam nói cô thi nhan sắc lần thứ 5 vì muốn những giá trị, nỗ lực của một cô gái trẻ được công nhận. "Đó là hình ảnh một cô gái trẻ đã vượt qua những định kiến, áp lực và sự thất bại. Tôi tin, một cánh cửa đóng lại, sẽ có cánh cửa khác mở ra và cơ hội sẽ luôn đến với những người cố gắng.

Là người có chí cầu tiến, tôi muốn lần trở lại này của bản thân sẽ để lại dấu ấn trong lòng khán giả. Mục tiêu lớn nhất của tôi trong năm nay là trở thành thí sinh Việt Nam dự thi Hoa hậu Hoàn vũ lần thứ 72", cô nói.

Phạm Thư nhận định Miss Universe Vietnam không phải cuộc thi tìm kiếm cô gái có gương mặt đẹp nhất. Theo người đẹp 26 tuổi, những cô gái có trí tuệ, sự thông minh, bản lĩnh và trái tim hướng về cộng đồng, có thể truyền cảm hứng tích cực, lan tỏa những giá trị tốt đẹp cho xã hội sẽ được ban giám khảo lưu tâm.

Cô tin mình có thể chinh phục ban giám khảo ở những yếu tố này. Ngoài quyền trở thành thí sinh Việt Nam dự thi Miss Universe, Phạm Thư muốn trở thành hoa hậu để có thể dùng sức ảnh hưởng, giúp đỡ những người gặp khó khăn, truyền cảm hứng yêu thương qua hành động và câu chuyện của mình.

Người đẹp nói thời điểm khó khăn nhất với cô là khi đối mặt với những lần thất bại tại các cuộc thi sắc đẹp. Tuy nhiên, cô chọn tin vào giá trị bản thân, tiếp tục học tập, trau dồi.

"Khoảnh khắc ấy khó khăn nhưng cũng là lúc tôi có nhiều sức mạnh nhất để bước tiếp hành trình của mình. Mục tiêu của tôi luôn là chiếc vương miện. Nhưng hơn thế nữa là mục tiêu lan tỏa hành trình của bản thân, truyền cảm hứng đến các cô gái trẻ về một tinh thần bền bỉ, không bỏ cuộc", cô tâm sự.

Hiện tại, Phạm Thư tập gym, chạy bộ ít nhất hai tiếng mỗi ngày để cải thiện hình thể. Để bổ sung vitamin và lượng chất khoáng cần thiết cho cơ thể, cô ăn bơ, chuối, cà rốt, súp lơ, cà chua... Thi thoảng, cô cũng nạp năng lượng bằng các thực phẩm nhiều đạm như ức gà, cá hồi.

Bên cạnh việc luyện tập hình thể, cô rèn luyện tiếng Anh, kỹ năng trả lời phỏng vấn tại nhà. Người đẹp cũng tìm hiểu nhiều về trang phục và tham gia vào các dự án cộng đồng.

Phạm Thư tên đầy đủ là Phạm Thị Anh Thư sinh năm 1997, quê Hà Nam, là sinh viên Đại học Sân khấu Điện ảnh TP.HCM. Cô cao 1,75 m, số đo 84-60-92 cm. Mỹ nhân từng vào top 5 Hoa khôi Áo dài Việt Nam 2016, top 15 Hoa hậu Thế giới Việt Nam 2019, top 10 Hoa hậu Hoàn vũ Việt Nam 2019. Những năm qua, cô đắt show diễn thời trang, làm mẫu ảnh tại TP.HCM.

ĐHQGHN và Tập đoàn T&T Group thành lập Quỹ phát triển tài năng trẻ đặt tại ĐHQGHN. Hàng năm, Tập đoàn T&T Group tài trợ kinh phí để trao học bổng cho HSSV, học viên sau đại học, hỗ trợ tài năng trẻ. Ngay tại lễ ký kết, Tập đoàn T&T Group bước đầu trao tặng 5 tỷ đồng cho Quỹ.

T&T Group và ĐHQGHN sẽ hợp tác cụ thể trong các lĩnh vực như: Quản trị doanh nghiệp; Phát triển đô thị; Phát triển hạ tầng; Năng lượng; Nông nghiệp - môi trường; Y tế; Thể thao; Giáo dục.

Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc T&T Group Đỗ Quang Hiển và GS.TS Lê Quân, Giám đốc ĐHQHN ký kết Thỏa thuận hợp tác chiến lược.

Trong đó, 2 bên đặc biệt quan tâm đến các vấn đề quản trị doanh nghiệp, chuyển đổi số; cam kết sẽ cùng nhau và cùng đối tác quốc tế của T&T Group nghiên cứu, phân tích, đánh giá các mô hình quản trị doanh nghiệp thành công của các quốc gia trên thế giới để áp dụng một mô hình quản trị tối ưu nhất phù hợp với cách mạng công nghiệp 4.0 và chuẩn mực quốc tế cho T&T Group; đồng thời hỗ trợ T&T Group thực hiện chuyển đổi số toàn diện trong mọi hoạt động.

Ngoài ra, trong lĩnh vực năng lượng, ĐHQGHN kết hợp cùng với T&T Group và các đối tác quốc tế của T&T Group nghiên cứu mô hình, chiến lược phát triển năng lượng tái tạo đóng góp vai trò giảm phát thải khí carbon; ứng dụng các công nghệ mới nhằm triển khai các nỗ lực, cam kết của Chính phủ tại Hội nghị COP26. Hai bên phối hợp hợp tác nghiên cứu, chuyển giao KHCN cho phát triển các loại năng lượng mới: điện gió ngoài khơi, điện địa nhiệt, năng lượng mặt trời, khai thác sóng và thuỷ triều để phát điện, năng lượng Hydro và thuỷ nhiệt...

Trong lĩnh vực Y tế, ĐHQGHN kết hợp cùng với Tập đoàn T&T Group và các đối tác quốc tế của Tập đoàn có uy tín để triển khai chương trình phát triển mô hình Y tế chất lượng cao, trong đó chú trọng đào tạo, nghiên cứu và chuyển giao công nghệ trong ngành ung thư học, điều trị ung thư bằng kỹ thuật cao, nghiên cứu sản xuất vắc-xin, công nghệ tế bào gốc, kit xét nghiệm và các sinh phẩm y tế; hợp tác nghiên cứu ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất thuốc y học cổ truyền và thuốc tân dược đạt tiêu chuẩn WHO.

Hai bên nghiên cứu đầu tư xây dựng Trường Đại học Y Dược và Bệnh viện chất lượng cao, có tính cạnh tranh tại Hoà Lạc theo mô hình đối tác công tư.

Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc T&T Group Đỗ Quang Hiển tặng hoa chúc mừng ngày Nhà giáo Việt Nam 20-11.

Trong lĩnh vực giáo dục, ĐHQGHN kết hợp cùng với T&T Group và các đối tác quốc tế của T&T Group cùng hợp tác với các đối tác nước ngoài, kết nối với các trường, cơ sở giáo dục đào tạo có uy tín hàng đầu trên thế giới để triển khai xây dựng các mô hình giáo dục và công nghệ quốc tế chất lượng cao tại Việt Nam. Triển khai các chương trình trao đổi, đào tạo ngắn và dài hạn cho sinh viên, cán bộ quản lý, chuyên gia, lãnh đạo, tiên phong trong hội nhập quốc tế lĩnh vực nghiên cứu phát triển, đào tạo gắn với thực tiễn.

Tại lĩnh vực thể thao, ĐHQGHN kết hợp cùng với T&T Group và các đối tác quốc tế của Tập đoàn tổ chức các chương trình đào tạo đặc thù cho những tài năng thể thao; giáo dục thể chất trong sinh viên, đào tạo tài năng thể thao, phát triển các bộ môn thể thao nổi tiếng trên thế giới và kết hợp phát triển phong trào giao lưu thể thao trong sinh viên, giữa ĐHQGHN và Tập đoàn. Nghiên cứu thành lập Học viện thể thao và đầu tư Khu trung tâm thể dục thể thao tại Hoà Lạc theo mô hình xã hội hoá.

GS.TS Lê Quân, Giám đốc ĐHQGHN cho biết, mạng lưới hợp tác giữa ĐHQGHN và T&T Group là tiên phong trong hợp tác giữa Đại học và một tập đoàn tư nhân để đẩy mạnh nghiên cứu, chuyển giao khoa học, công nghệ, không chỉ trong đầu tư xây dựng và phát triển cơ sở vật chất, tài chính,… Việc hợp tác với Tập đoàn T&T Group có ý nghĩa quan trọng trong việc nâng cao chất lượng đào tạo, nghiên cứu khoa học và thúc đẩy chuyển giao tri thức. Hai bên sẽ cùng cộng hưởng thế mạnh để kiến tạo một hệ sinh thái chất lượng cao để ươm mầm, phát triển những tài năng, nhà khoa học tương lai.

Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc T&T Group Đỗ Quang Hiển trao tặng 5 tỷ đồng cho Quỹ Phát triển tài năng trẻ của ĐHQGHN.

Ông Đỗ Quang Hiển, Chủ tịch HĐQT kiêm Tổng Giám đốc Tập đoàn T&T Group cũng nhấn mạnh, “Hợp tác này là đầu tiên, dẫn đầu giữa cơ sở nghiên cứu khoa học hàng đầu Việt Nam cùng với một Tập đoàn kinh tế đa ngành có rất nhiều lĩnh vực quy mô lớn. Đây là một đầu mối hợp tác dẫn dắt, lan tỏa, triển khai cho các doanh nghiệp, cộng đồng doanh nghiệp cần gắn kết với ĐHQGHN”.

Gần đây nhất, Tập đoàn T&T Group và Stowe Shool - hệ thống giáo dục danh tiếng nhất thế giới tại Anh hợp tác đầu tư thành lập các trường chất lượng cao tại Việt Nam đạt tiêu chuẩn Vương quốc Anh và quốc tế. Ngoài ra, tập đoàn cũng bắt tay hợp tác tư vấn xây dựng các mô hình giáo dục chất lượng cao, kết nối với các trường nổi tiếng thế giới & đào tạo nguồn nhân lực cho T&T Group với Học viện Normandie (Pháp).

Hiện trên thế giới, mô hình hợp tác giữa đại học với doanh nghiệp phát triển khá phổ biến. Tại Việt Nam, Nghị quyết Hội nghị lần thứ 6 Trung ương Đảng khóa XI cũng đã khẳng định cần thực hiện liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp, cơ sở sử dụng lao động, cơ sở đào tạo và Nhà nước để phát triển nguồn nhân lực theo nhu cầu xã hội, coi doanh nghiệp là trung tâm của đổi mới ứng dụng và chuyển giao công nghệ, là nguồn cầu quan trọng nhất của thị trường khoa học công nghệ.

Minh Ngọc

Tại sao AI Việt Nam cần một bộ tiêu chuẩn đánh giá năng lực tiếng Việt hoàn chỉnh?

Sự phát triển bùng nổ của ChatGPT đã tạo ra một cuộc đua mới: Generative AI (Trí tuệ nhân tạo tạo sinh). Theo số liệu thống kê, kể từ thời điểm ChatGPT được giới thiệu, trên thế giới hiện có khoảng 16.000 mô hình tương tự như ChatGPT ra đời.

Việt Nam cũng không đứng ngoài xu thế đó khi có rất nhiều nhóm nghiên cứu với quy mô, tiềm lực khác nhau cũng đang muốn thử nghiệm với Generative AI sử dụng tiếng Việt. Điều này đã kéo theo nhu cầu về một bộ đánh giá năng lực tiếng Việt cho chính các mô hình AI này để đo lường mức độ nắm tri thức cũng như tư duy ngôn ngữ tiếng Việt.

Trên thị trường hiện nay, hầu hết các nhóm nghiên cứu LLM ở Việt Nam đều phải tự xây dựng bộ công cụ đánh giá với chuẩn mực riêng cho mô hình của mình. Đây là những bộ đánh giá nội bộ, chưa được công khai ra thị trường. Bộ đánh giá của Zalo AI hướng đến nhu cầu tổng quát, có thể làm tiêu chuẩn chung cho các mô hình LLM và được cung cấp ra cho cộng đồng AI. Điều này vừa giúp những nhóm nghiên cứu nhỏ có thể tiếp cận được bộ dữ liệu đánh giá toàn diện vừa để các bên có thể so sánh kết quả lẫn nhau. Từ đó, tạo ra động lực hoàn thiện hơn mô hình.

Tạo động lực cho AI Việt Nam gia nhập làn sóng Generative AI thế giới

Tháng 11/2023, Zalo AI chính thức công bố bộ tiêu chuẩn đánh giá năng lực tiếng Việt VMLU. Đây là bộ tiêu chuẩn được các kỹ sư Zalo AI phối hợp với viện JAIST nghiên cứu và phát triển nhằm đánh giá khả năng hiểu và vận dụng ngôn ngữ tiếng Việt của các mô hình AI, đặc biệt là Generative AI.

Sự ra đời của VMLU đã tạo động lực cho các cá nhân, startup hay các nhóm nghiên cứu nhỏ trong việc phát triển ra các mô hình AI tiếng Việt mới. Điều này tạo điều kiện cho các nghiên cứu mới, đặt nền móng đo lường sự chính xác và nâng cấp kết quả của các mô hình cơ bản, giúp hoàn thiện quá trình phát triển các ứng dụng AI ngôn ngữ Việt, do chính người Việt tạo ra để phục vụ người Việt.

Đây cũng là một trong những yếu tố quan trọng thúc đẩy sự phát triển Generative AI Việt Nam đi nhanh hơn, bắt kịp với làn sóng phát triển AI trên thế giới.

Bộ tiêu chuẩn đánh giá năng lực tiếng Việt gồm những gì?

Theo đó, đây là bộ tiêu chuẩn đánh giá tiếng Việt đa khía cạnh, đa cấp độ và đáp ứng đa dạng nhu cầu nhất trên thị trường nghiên cứu và phát triển Generative AI Việt Nam, hướng đến 2 phần chính: Dữ liệu (test dataset) và bộ công cụ tiêu chuẩn đánh giá, làm cơ sở để kiểm tra đối với các mô hình AI ứng dụng ngôn ngữ Việt.

Cụ thể, bộ dữ liệu bao gồm 10.880 câu hỏi trắc nghiệm xoay quanh 58 chủ đề khác nhau. Mỗi chủ đề có khoảng 200 câu hỏi và được phân bổ trên 4 lĩnh vực bao gồm: STEM, Khoa học xã hội, Khoa học nhân văn và một danh mục rộng “Mở rộng”. Với khối dữ liệu này, VMLU có sự phân tầng độ khó với 4 cấp bậc: Tiểu học, Trung học cơ sở, Trung học phổ thông và Chuyên nghiệp - cho đại học và sau đại học. Từ đó, bộ công cụ giúp đánh giá hiệu quả năng lực ngôn ngữ tiếng Việt của các mô hình AI về cả kiến thức sơ đẳng lẫn giải quyết các vấn đề phức tạp.

Bên cạnh đó, để giúp các nhóm nghiên cứu dễ dàng đánh giá năng lực các mô hình AI tiếng Việt của mình, đội ngũ kĩ sư Zalo AI thiết kế kèm theo hướng dẫn để các nhóm có thể sử dụng một cách nhanh chóng và đơn giản.

Đóng góp cho cộng đồng AI Việt Nam

Bộ tiêu chuẩn VMLU ra đời chính là một sản phẩm được nghiên cứu nhằm hướng đến mục đích đóng góp và phát triển cộng đồng nghiên cứu AI Việt Nam nói riêng cũng như cộng đồng công nghệ thông tin nói chung, không thu phí bất kỳ người dùng, nhóm nghiên cứu hay doanh nghiệp nào.

Trước đó, Zalo AI đã thực hiện, triển khai và tổ chức hàng loạt các cuộc thi, chương trình cho cộng đồng AI Việt Nam như: Zalo AI Challenge, Zalo AI Hackathon, Zalo AI Summit… Những hoạt động này không chỉ tạo sân chơi cho cộng đồng AI Việt mà còn khuyến khích việc ứng dụng AI vào cuộc sống, giải quyết các bài toán cấp thiết của xã hội, phục vụ cho nhu cầu của hàng triệu người Việt Nam.

Tiến sĩ Châu Thành Đức, Trưởng bộ phận nghiên cứu Zalo AI - Giảng viên Trường Đại học Khoa học tự nhiên, Đại học Quốc gia TP Hồ Chí Minh khẳng định: “Zalo AI luôn hướng tới sự đóng góp cho cộng đồng AI Việt Nam, tạo động lực để AI Việt Nam phát triển. Từ đó, kỳ vọng ngày càng có nhiều sản phẩm AI của người Việt, cho người Việt”.