Soi kèo phạt góc Man City vs Southampton, 21h ngày 8/10

Chồng tôi kinh doanh nhà hàng, còn tôi làm việc tại bộ phận hành chính của một công ty thực phẩm.

Công việc làm ăn thuận lợi nên chồng tôi là trụ cột kinh tế cho cả nhà. Không chỉ kiếm được tiền, anh còn khá đẹp trai, lịch lãm nên dù đã có gia đình, anh vẫn khiến nhiều cô gái khác mê mệt.

Công việc của tôi không quá căng thẳng vì vậy tôi dành phần lớn thời gian để chăm sóc con và nhà cửa. Tôi biết chồng có những mối quan hệ ngoài vợ ngoài chồng nhưng vì phụ thuộc về kinh tế và quá yêu chồng nên tôi đành “mắt nhắm mắt mở” cho qua. Tôi chỉ hi vọng, ngoài những mối quan hệ qua đường kia, anh vẫn có trách nhiệm với gia đình và yêu thương vợ con.

Nhưng mọi chuyện không thể êm đềm như mong ước của tôi. Cách đây mấy năm, khi con trai tôi được 5 tuổi, một người phụ nữ dắt một đứa trẻ trạc tuổi con của tôi đến trả cho chồng tôi. Không chỉ vậy, chị ta còn làm ầm ĩ cả con ngõ nơi chúng tôi sống.

Hóa ra, chồng tôi trong một lần ra ngoài “vui vẻ” đã để lại hậu quả. Nhưng bấy lâu nay, vì sợ gia đình tan nát nên anh giấu tôi mọi chuyện. Bù lại, anh gửi tiền và thăm nuôi đứa trẻ kia rất đầy đủ, chu đáo.

Hiện, mẹ của đứa trẻ có người tình mới và chuẩn bị kết hôn. Sau khi kết hôn, chị ta sẽ ra nước ngoài sinh sống cùng chồng. Vì nhiều lý do, chị ta không thể mang con theo nên đưa đứa trẻ đến giao cho chồng tôi. Thấy anh chần chừ, chị ta mang thẳng con đến nhà tôi.

Uất hận, tôi không muốn đứa trẻ kia bước chân vào nhà mình. Chồng tôi biết mình có lỗi nên nhất nhất nghe theo ý tôi. Cuối cùng, để cho êm chuyện, mẹ chồng tôi đứng ra nhận nuôi đứa trẻ.

Thời gian trôi qua, nỗi căm giận cũng dần nguôi ngoai trong tôi. Nhiều lúc tôi thấy mình ích kỷ khi buộc một đứa trẻ không được sống cùng mẹ nay cũng không được sống cùng bố. Vì vậy tôi vẫn thường xuyên mua quà, quần áo và sách vở cho cháu. Thỉnh thoảng, gia đình tôi có những chuyến du lịch xa, tôi cũng đưa cháu theo cùng.

Hơn 3 năm sau ngày đứa trẻ xuất hiện thì chồng tôi mất vì bệnh hiểm nghèo. Đây là một cú sốc quá lớn với tôi. May nhờ có họ hàng, gia đình nội ngoại động viên, tôi mới gượng dậy được để lo cho con trai.

Cách đây mấy tuần, mẹ chồng mời tôi về để họp mặt gia đình. Trước mặt 2 chị gái của chồng, bà khóc rất nhiều và có lời nhờ đến tôi. Bà bảo, bà đã tuổi cao sức yếu, nay không thể chăm được cháu - con riêng của chồng tôi. Vì vậy bà muốn tôi đón cháu về nuôi dạy để con tôi có anh, có em.

Bà nói, tôi là người có ăn có học và nhân hậu, bà hi vọng, tôi sẽ giúp đỡ nhà chồng việc khó khăn này. Bà cũng nói, thằng bé đã chịu quá nhiều thiệt thòi trong khi bà đã già yếu không thể lo cho nó chu đáo bằng một người đang làm mẹ như tôi…

Quả thật, sau khi con trai duy nhất qua đời, mẹ chồng tôi suy sụp và sức khỏe yếu đi thấy rõ. Các chị chồng đều đã lập gia đình và ở xa nên về lâu dài, đứa trẻ sẽ không có chỗ nương tựa.

Mẹ chồng hứa, ngoài tài sản chồng tôi để lại, bà có căn nhà mặt phố, sẽ để lại cho mẹ con tôi. Căn nhà có giá trị không nhỏ nên tôi sẽ không quá khó khăn để lo cho các cháu.

Lời đề nghị của mẹ chồng khiến tôi suy nghĩ rất nhiều. Hiện hai mẹ con tôi sống khá ổn nhưng lo thêm cho một đứa trẻ là việc không hề đơn giản. Bên cạnh đó, mẹ cháu đang sinh sống ở nước ngoài không thèm ngó ngàng đến con thì tôi - người không cùng máu mủ có nên nuôi dưỡng?

Nhưng nghĩ đến người đã khuất và sự tha thiết của người mẹ gần đất xa trời, tôi có nên dang tay đón cháu để trọn tình trọn nghĩa?

Chồng làm giám đốc, tôi phải vay anh từng đồng để chi tiêu

Mỗi tháng, chồng “phát” cho tôi 7 triệu đồng làm sinh hoạt phí. Nếu chi tiêu vượt quá khoản đó, tôi phải vay mượn anh…

Dù mát rượi nhưng Sa Pa vẫn nắng rực rỡ không khác gì mùa thu Hà Nội. Mây lững lờ trôi ngay tầm mắt, những thửa ruộng bậc thang đang lên màu mạ, suối chảy, tiếng lá reo… trên những thảm rừng xanh ngút ngàn, hiếm có chốn nào thơ như Sa Pa.

Chính vì combo cảnh đẹp như mơ, trời mát như kem này mà cứ đến mùa hè, dường như cả thế giới lại đổ về Sa Pa trốn nóng. Bên cạnh những phút “chill” vừa phiêu vừa chảnh tại những quán cà phê săn mây, những bể bơi vô cực view núi rừng hùng vỹ thì khu vực đỉnh Fansipan được nhiều du khách lựa chọn check-in để tận hưởng trọn vẹn cảm giác đón đông giữa mùa hè.

Chị Ngọc Anh, một du khách lặn lội từ TP.HCM đến đây cho biết chỉ mới đi trên cáp treo thôi là đã thấy cả một trời khác biệt, cảm nhận rõ nền nhiệt đang giảm dần.

“Ở chân núi đã thấy mát, lên đỉnh thấy lạnh. Nhà mình lên Fansipan dù đúng hôm nắng đẹp mà vẫn phải mặc áo khoác vì nhiệt độ chỉ còn tầm 18 độ”, chị Ngọc Anh cho hay.

Tại khu vực đỉnh Fansipan, sau những trải nghiệm cầu an bái Phật tại quần thể tâm linh, chinh phục chóp đỉnh huyền thoại thì quán cà phê nhỏ ngay dưới chân cột cờ là địa điểm được du khách check-in nhiều nhất.

Nơi đây có món cacao nóng “ngon tụt lưỡi” rất hợp với tiết trời se lạnh, view cực phẩm nhìn ra biển mây kỳ ảo hay đại ngàn Hoàng Liên hùng vỹ. Check-in cùng cây kẹo bông đầy màu sắc ở quán cafe trên mây này dường như đang là trend mới của giới trẻ.

Một điểm sống ảo nữa cũng đang sốt rần rần là thung lũng hoa hồng và vườn hoa tím siêu lãng mạn tại khu du lịch Sun World Fansipan Legend. Trải dài trên diện tích lên tới 50.000 m2 ngay trước ga đi cáp treo Fansipan là Thung lũng hoa hồng lớn nhất Việt Nam, hơn 300.000 gốc hồng thuộc 150 giống hoa hồng nức tiếng nhất Sa Pa, Việt Nam và thế giới đều đặn bung nở, thơm ngát một vùng.  

Đồi hoa tím cạnh ga đến tàu hoả Mường Hoa cũng không kém phần ảo diệu với 75.000 m2 ngợp ngời hoa, như một đám mây tím bồng bềnh ôm lấy triền núi, đẹp chẳng thua gì những cánh đồng oải hương vùng Provence nước Pháp.

Bởi thế mà nơi đây đã trở thành đệ nhất thiên đường sống ảo tại Sa Pa. Nhiều nhóm chụp thời trang cũng tranh thủ khung cảnh tuyệt sắc của những khu vườn địa đàng này để ra mắt những bộ sưu tập long lanh. Chỉ cần đứng vào background xinh đẹp ấy, cùng với một chút diễn xuất thật sâu, bức ảnh “hút like” đã ra đời.

Du khách Thảo Vy cùng nhóm sinh viên từ Hà Nội không khỏi phấn khích trước góc check-in hảo hạng này: “Đã nghe danh các đồi hoa tại Sa Pa từ lâu nhưng mình không nghĩ lại đẹp đến như vậy”.

Thêm một lý do nữa để Sa Pa lên “top trending” của các tín đồ du lịch là điểm đến này đang có chiến dịch giảm giá kích cầu khủng nhất từ trước đến nay. Từ dịch vụ di chuyển, lưu trú đến vui chơi đều giảm giá từ 30-60%. Mới đây nhất, những điểm tham quan nổi tiếng Sa Pa như Thác Bạc, Hàm Rồng … cũng được giảm phí tham quan từ 25-30%.

Cùng với đó, nhiều đơn vị du lịch lớn cũng đã liên kết, cho ra mắt các gói combo du lịch siêu tiết kiệm. Chẳng hạn như khu du lịch Sun World Fansipan Legend đã bắt tay cùng các doanh nghiệp du lịch địa phương và hai công ty lữ hành lớn là Bình Minh Lào Cai và Viettravel Hanoi tung 3 gói combo vi vu Sa Pa trọn gói 2 ngày -1 đêm và 3 ngày- 2 đêm với giá chỉ từ 2 triệu đồng. Các combo đã bao gồm vé xe ô tô khứ hồi cao cấp của hãng xe Interbus Lines, lưu trú khách sạn từ 3 sao đến khách sạn 5 sao sang chảnh nhất Sa Pa - Hotel de la Coupole MGallery, vé tàu hoả Mường hoa và cáp treo Fansipan. Sử dụng các combo này, du khách sẽ tiết kiệm được ít nhất từ 600.000 đồng cho đến gần 2.000.000 đồng mỗi người.

Với chương trình giảm giá kịch sàn, cảnh đẹp mê hồn, thung lũng hoa hồng lãng mạn như trời tây, còn thời tiết thì rất biết chiều lòng người, thật chẳng khó lý giải vì sao Sa Pa lại sốt xình xịch đến thế. Còn tín đồ du lịch nào vẫn đang chần chừ đi hay không đi thì rất nên “chốt” nhanh, bởi đến 15/7/2020 là hạn cuối của chương trình giảm giá “siêu to khổng lồ” trên toàn Sa Pa.

Doãn Phong

Ni sư Thích Diệu Nhân (60 tuổi - trụ trì chùa) cho biết, nhiều đứa trẻ ở đây đã trưởng thành, lập gia đình và có cuộc sống hạnh phúc. Trong số đó, 15 người có bằng cử nhân, gần 60 cặp đôi đã kết hôn, nhiều người có bằng cao đẳng….

“Tính đến thời điểm hiện tại, tôi từng nuôi dưỡng, cưu mang khoảng 200 em”, ni sư Diệu Nhân kể.

Ni sư Thích Diệu Nhân. Ảnh: Đỗ Ngọc Hà

Ni sư từng giả điên, làm bạn với trẻ bụi đời

Một góc chùa Yên Ninh

Ni sư Thích Diệu Nhân tâm sự, để nuôi dạy những đứa trẻ có quá khứ đặc biệt thành người, bà phải dùng nhiều biện pháp cảm hóa chúng. Bà còn giả điên, tìm cách đưa trẻ bụi đời dưới gầm cầu về chùa cưu mang, dạy dỗ.

Theo dòng ký ức, năm 1995 ni sư Diệu Nhân được bổ nhiệm về chùa Yên Ninh. Trước đó, ngôi chùa không có sư trụ trì, đang xuống cấp, hỏng hóc nghiêm trọng.

Ni sư Diệu Nhân kể, thập niên 90, Ninh Bình còn nghèo, cuộc sống người dân quanh chùa cũng chẳng khấm khá. Hàng ngày, bà phải đi khất thực khắp nơi, vừa xin ăn, vừa tìm hiểu cuộc sống bên ngoài.

Đến khu vực gầm cầu, nơi trẻ bụi đời hay tụ tập, bà chứng kiến nhiều đứa trẻ đói rách, tranh nhau từng mẩu bánh mì.  

Những đứa trẻ mới 7 tuổi còn ngô nghê cũng bị quăng vào đời một cách tàn nhẫn. Ở tuổi đó, lẽ ra chúng được chăm sóc, yêu thương nhưng lại trở thành những kẻ hiếu chiến, giẫm đạp lên nhau để tồn tại.

Lòng trắc ẩn khiến ni sư ứa nước mắt. Ni sư nung nấu ý định, đưa các em về nuôi. Bà bàn bạc với một số Phật tử tâm nguyện của mình và được mọi người ủng hộ.

Khoảnh khắc bình yên của vị trụ trì bên những đứa trẻ ở chùa.

Thế nhưng, tiếp cận các em bằng cách nào? Vì các em thấy người lạ đến gần sẽ lảng tránh. Cuối cùng, ni sư lấy nhọ nồi quệt lên mặt, đội tóc giả, mặc bộ quần áo rách rưới, giả làm ăn mày ra gầm cầu ngồi.

Ni sư quan sát, nghe ngóng tình hình 2 ngày. Ngày thứ 3, bà cầm chiếc bánh mì nóng hổi, bẻ 1 miếng nhai, còn đâu đưa các em. Dần dần, chúng quen thân với người phụ nữ nửa khôn, nửa dại, sẵn sàng chia thức ăn kiếm được cho mình.

Khi tạo được lòng tin với lũ trẻ bụi đời, ni sư nói, sẽ có cách xin ăn ở chùa. Điều kiện bà đưa ra là, chúng không được móc túi, ăn trộm nữa. Bà quyết định rủ chúng về chùa Yên Ninh với lời khẳng định: “Trụ trì đã đồng ý cho mọi người có nơi ở, có cơm ăn”.

3 năm đầu, ni sư sống cảnh “một cuộc đời, 2 số phận”. Ban ngày, bà trong vai người phụ nữ khùng, lang thang khắp nơi, thực chất đi xin ăn, nuôi lũ trẻ. Đêm đến, bà đợi các em nhỏ ngủ say, mới về chùa.

“Tôi vào các nhà hàng, xin họ thức ăn thừa. Ban đầu họ từ chối, còn đuổi đánh nhưng sau thấy mình đến nhiều, không phá phách nên tự động gói đồ cho”, ni sư 60 tuổi nhớ lại.

Thức ăn mang về, không có tủ lạnh, bà phân loại, gói vào trong các túi nilon, buộc dây thả xuống giếng chùa. Cách bảo quản này giữ cho thực phẩm khỏi bị ôi thiu, dùng được cả tuần.

Ni sư cho biết thêm, mỗi lần cải trang, bà đều bôi bẩn mặt mũi để không ai nhận ra. Khi cần giải quyết công việc ở chùa, ni sư cởi bỏ lớp hóa trang, xuất hiện trước mặt các em nhỏ trong bộ quần áo tu hành.

Thế rồi, một ngày, người phụ nữ điên bất ngờ rời đi, không quay trở lại. Lũ trẻ buồn bã mãi cũng nguôi ngoai. 

"Lúc này, vai trò của người phụ nữ điên đã hoàn thành, tôi cần quay trở lại là mình để giải quyết các công việc chung", ni sư giải thích. 

Giếng chùa - nơi ni sư Diệu Nhân bảo quản đồ ăn những ngày còn đi khất thực.

Các em không hề phát hiện được ni sư chính là chị "điên" dẫn dắt chúng về chùa. Ni sư Diệu Nhân chia sẻ, lý do khiến bà che giấu thân phận vì những đứa trẻ vốn có hoàn cảnh riêng.

Các em va vấp với đời từ sớm, đến đâu cũng bị xua đuổi nên lòng mang nhiều mặc cảm. Ai tỏ ý thương hại, muốn giúp đỡ, chúng càng phản ứng dữ dội. Bà không muốn các em cảm thấy bị tổn thương lòng tự tôn nên buộc phải làm như vậy. 

Mười lăm năm sau, khi những đứa trẻ đó trưởng thành, ni sư mới tiết lộ sự thật. Chúng đón nhận trong sự ngỡ ngàng. Nước mắt tuôn rơi…

Tăng gia sản xuất

Sau thời gian khất thực, bà và phật tử cùng các nhà hảo tâm thành lập Hội tương thân, tương ái, kêu gọi mọi người giúp đỡ. Ai có điều kiện thì góp 1.000 đồng, ai không có thì góp 1 nắm gạo.

Số tiền ủng hộ, ni sư mua 20 cặp lợn giống, phát cho gia đình hội viên chăn nuôi. Các cặp lợn nuôi sinh sản, nhân giống rồi bán, dùng tiền tu bổ, xây chùa. Sau này, ni sư mua thêm 4 con bò cái nhân giống.

Ni sư dành cho những đứa trẻ tình yêu bao la.

Ngoài nuôi dưỡng trẻ, trụ trì chùa Yên Ninh còn dang tay đón nhận những trường hợp người khuyết tật, người cao tuổi, bệnh tật không nơi nương tựa. Khi số người được cưu mang ngày một đông, ni sư Thích Diệu Nhân xin chính quyền được thuê và khai khẩn ruộng bỏ hoang trước cửa chùa trồng lúa, cuốc đất trồng hoa màu. Lương thực mùa nào thức nấy, ngô, khoai, sắn đầy bồ, phục vụ bữa ăn.

Mỗi bữa cơm, sau tiếng kẻng, mọi người tập trung lại khu nhà ăn, chuẩn bị mâm bát. Bữa cơm là những sản vật nhà chùa trồng cấy được. 

Mâm cơm chay là những sản vật nhà chùa trồng cấy.

Ông Thân - phật tử chia sẻ: "Tôi quê Thái Bình nhưng lên đây làm công quả từ năm 1996, chứng kiến ni sư Thích Diệu Nhân chịu khổ cực, nuôi trẻ từ những ngày đầu. Vất vả, gian nan nhưng lúc nào ni sư cũng lạc quan vui vẻ".

Ông Thân gõ kẻng, báo hiệu giờ ăn.

Chuyện về 'bà nội' của 26 đứa trẻ mồ côi ở miền Tây

Ở miền Tây, câu chuyện người bà cưu mang, nuôi nấng 26 đứa trẻ mồ côi, xem các em như cháu nội ruột của mình làm nhiều người xúc động, kính phục.

Tôi và bạn gái quen nhau hơn 1 năm nay. Bạn gái tôi là người không có bất cứ điểm gì để chê. Ai cũng khen cô ấy xinh xắn, có công việc ổn định, tư tưởng hiện đại.

Thời gian quen nhau, chúng tôi hòa hợp về nhiều mặt. Ở bên cô ấy, tôi thực sự rất hạnh phúc và bị cuốn hút bởi cá tính, sự thông minh của đối phương. Ngược lại, bạn gái cũng dành nhiều tình cảm cho tôi.

Chúng tôi cùng nhau đi du lịch, đi phượt và tham gia các chuyến thiện nguyện khiến tôi cảm thấy cuộc sống có ý nghĩa hơn.

Nhưng rồi chuyện xảy ra đã khiến tôi suy nghĩ rất nhiều.

Tuần vừa rồi, người chị họ của tôi sinh con, tôi rủ cô ấy cùng đến thăm. Buổi thăm hỏi diễn ra bình thường, tuy nhiên lúc ra về người yêu tôi bỗng nói: “Em không hiểu tại sao chị ấy lại sinh thêm con?”.

Tôi ngạc nhiên thì người yêu tôi giải thích, chị ấy đã có một đứa con đầu hoàn toàn khỏe mạnh, nhanh nhẹn. Bây giờ, kinh tế của gia đình chị ấy có vẻ khó khăn, chồng lại công tác xa. Đứa trẻ ra đời sẽ rất vất vả cho cả mẹ lẫn con.

Người yêu tôi còn bày tỏ quan điểm, không muốn có con sau khi kết hôn.

Cô ấy nói rằng, các cặp đôi kết hôn không nhất thiết phải có con để kết nối tình cảm. Nếu như một mối quan hệ cần đến đứa trẻ để níu giữ nhau thì đó là một cuộc hôn nhân thất bại.

Cô ấy cũng khẳng định, trước khi sinh con, phải chuẩn bị tâm lý thật kỹ càng. Khi thật sự yêu trẻ và đảm bảo cho đứa trẻ ra đời được hưởng những sự chăm sóc tốt nhất về tình cảm lẫn vật chất thì hãy sinh con. Còn không làm được những điều ấy, gia đình sẽ có lỗi với đứa trẻ.

“Em thấy nhiều cha mẹ quá ích kỷ. Họ sinh con chỉ thỏa mãn những mục đích của mình như có người nối dõi, có con cho đỡ buồn, có con để trông cậy lúc tuổi già… Đấy là họ suy nghĩ cho bản thân, không suy nghĩ cho đứa trẻ”, cô ấy nói thêm.

Người yêu tôi cho biết, cô ấy chưa chuẩn bị một cách đầy đủ để chào đón đứa trẻ. Cô ấy sẽ kết hôn và hưởng thụ cuộc sống một cách tối đa như đăng ký học thêm các môn thể thao, nghệ thuật… điều mà trước đây cô ấy chưa có thời gian để làm.

Sau đó, cô ấy đi du lịch, khám phá những miền đất mới cùng bạn đời. Cô ấy cũng làm việc thật chăm chỉ để tích lũy tài sản. Sau này về già, cô ấy sẽ tìm một trung tâm dưỡng lão phù hợp để sinh sống, không làm phiền đến ai.

Chúng tôi đã tranh cãi rất nhiều. Tôi đưa ra nhiều lý do như việc sinh con là trách nhiệm duy trì giống nòi, không có con, cuộc sống hôn nhân sẽ nhàm chán, cô đơn… Nhưng những lý lẽ của tôi không thể thuyết phục được cô bạn gái kiên định và cá tính.

Sau nhiều lần tranh luận thậm chí là to tiếng, người yêu tôi mới xuống nước: “Hiện tại, quan điểm của em vẫn là như vậy. Có thể trong tương lai, em sẽ suy nghĩ khác đi nhưng dù thế nào, em vẫn mong anh tôn trọng nguyện vọng của em. Nếu không tìm được tiếng nói chung, chúng ta khó có thể đi cùng nhau lâu dài”.

Tôi nghe điều đó mà chán nản. Tôi là con trai duy nhất trong gia đình có 3 chị em. Các chị tôi đều đã lập gia đình, sinh con nhưng tôi biết bố mẹ tôi vẫn rất mong ngóng có cháu nội.

Nay, bạn gái tôi không chịu sinh con, tôi ăn nói với ông bà như thế nào? Liệu chỉ 2 vợ chồng, cuộc sống hôn nhân của chúng tôi có thể suôn sẻ trong khi bản thân tôi thực sự rất yêu mến trẻ con.

Xin độc giả phân tích giúp tôi và cho tôi biết, tôi nên làm thế nào để mối quan hệ của chúng tôi trở lại tốt đẹp? Hiện chúng tôi vẫn còn chiến tranh lạnh với nhau.

Cảm ơn mọi người.

Lương 5 triệu đồng, tôi bị bạn gái từ chối hẹn hò

Trong buổi hẹn đầu tiên, sau khi nghe tôi chia sẻ về mức thu nhập, em đã thay đổi thái độ.

Gần 70 năm sau, Quỳnh Nghĩa và Tiến Thủy lại về chung một nhà. Đầu tháng này, thực hiện sáp nhập đơn vị hành chính xã Quỳnh Nghĩa và Tiến Thủy, huyện Quỳnh Lưu đề nghị điều chỉnh đặt tên mới thành Phú Nghĩa. Tên mới, thực ra là cũ này, có vẻ nhận được sự đồng thuận. Các xã còn lại lận đận hơn. Chính quyền áp dụng nguyên tắc ghép tên hai xã hiện tại, Quỳnh Đôi sáp nhập với Quỳnh Hậu thành Đôi Hậu; Quỳnh Mỹ - Quỳnh Hoa thành Hoa Mỹ; Sơn Hải - Quỳnh Thọ thành Hải Thọ. Nhưng nhiều xã không muốn bị mất, dù chỉ một nửa, tên gốc của mình.

Trước sự phản ứng mạnh, huyện Quỳnh Lưu dự định làm lại quy trình đặt tên xã vào tháng tới, sau khi được tỉnh chỉ đạo.

Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp đơn vị hành chính cấp huyện, xã giai đoạn 2023-2030 yêu cầu cân nhắc yếu tố truyền thống, văn hóa, tập quán nhưng dường như thiếu phương pháp và tiêu chí rõ ràng cho cách đặt tên.

Mỗi địa phương một giải pháp. Huyện Ứng Hòa, Hà Nội đề xuất phương án "hòa cả làng", Cao Thành, Sơn Công và Đồng Tiến thành Cao Sơn Tiến; trong khi quận Đống Đa chấp thuận "đôi bạn cùng tiến" Phương Liên - Trung Tự, Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Điểm bất cập của một số tên mới là đánh mất các địa danh nổi tiếng, như trường hợp vùng đất khoa bảng Quỳnh Đôi, tạo ra tên xa lạ (Cao Sơn Tiến) hoặc quá dài, gây khó cho người dân khi làm thủ tục hành chính. Một số tỉnh, thành, sợ vướng vấn đề đặt tên, đang manh nha đề xuất thay địa danh bằng con số khô khan.

Theo thống kê, đợt sắp xếp bắt buộc 2023-2025 gồm 56 tỉnh, 33 huyện và hơn 1.300 xã, phường. Nếu tính trung bình 3.500 dân/xã và 100.000 dân/huyện, ước chừng gần 8 triệu người dân sẽ có tên quê quán, địa chỉ thường trú mới. Đó là chưa kể hàng triệu người khác cũng sẽ bị ảnh hưởng, bởi thông tin quê quán truyền qua nhiều đời.

Chính phủ cần 1.323 tỷ đồng (55 triệu USD) ngân sách Trung ương để thực hiện chương trình sắp xếp. Ngân sách gồm kinh phí xây dựng đề án tại địa phương, tuyên truyền, vận động, lấy ý kiến cử tri, chi trả chế độ cho cán bộ, công chức dôi dư. Dự toán chưa tính tới chi phí thay đổi dữ liệu địa danh trong hệ thống thông tin nhà nước, chi phí cơ sở vật chất như thay con dấu, thay tên trụ sở, cũng như nguồn lực người dân bỏ ra để cập nhật giấy tờ tùy thân.

Tôi chỉ phải thay đổi tên quê quán, nửa vui vì được quay về địa danh thân thương cũ, nửa băn khoăn về những bất tiện trong việc cập nhật thông tin. Nhiều người vất vả hơn. Chẳng hạn, người thân của tôi ở phường Trung Tự, trong một ngày, bỗng nhận tin sẽ phải thay cả tên quê lẫn địa chỉ nơi ở. Họ có thêm nỗi lo về việc giao dịch các tài sản có liên quan tới địa chỉ, ví dụ hợp đồng mua bán nhà, chứng nhận quyền sử dụng đất. Tại các cuộc họp lấy ý kiến, đa phần cư dân thắc mắc vấn đề này.

Chủ trương sáp nhập các đơn vị hành chính hướng tới giảm chi ngân sách, về lâu dài, tạo không gian phát triển kinh tế, xã hội. Chương trình sắp xếp tới năm 2030 dự kiến giúp giảm cán bộ cấp huyện khoảng 2.500 người, cấp xã 27.900 người và cán bộ không chuyên trách cấp xã 16.000 người. Theo báo cáo của Chính phủ, trong giai đoạn 2019-2021, việc tái cơ cấu các đơn vị hành chính giúp tiết kiệm ngân sách 2.000 tỷ đồng. Tuy nhiên, các chi phí vô hình và hữu hình của việc "tách ra nhập vào" chưa được tính toán đầy đủ, do đó người dân chưa được tiếp cận tổng thể các hoạt động này.

Trong xây dựng pháp luật, công cụ Đánh giá tác động chính sách (Regulatory Impact Assessment - RIA), hiện được các nước phát triển áp dụng triệt để nhằm lượng hóa tác động của thay đổi chính sách tới các nhóm bị ảnh hưởng. Theo đó, nhóm dự thảo luật chịu trách nhiệm xác định vấn đề, phương án chính sách, cân đối lợi ích chi phí của từng phương án và chọn phương án tối ưu, đồng thời, thông tin rõ ràng kết quả đánh giá tới người ra quyết định và các bên liên quan. Theo các chuyên gia phát triển của Mỹ, nước đầu tiên áp dụng RIA, một đồng bỏ ra cho RIA, doanh nghiệp và người dân tiết kiệm được khoảng 100 nghìn đồng. Dù Việt Nam làm quen với RIA từ giữa những năm 2000, việc áp dụng cách tiếp cận này chưa thành thói quen trong hoạt động ban hành chính sách trong nước. Đó là một trong những lý do khiến nhiều quy định vừa ban hành phải thay đổi, hoặc nhiều đề xuất mới chào sân đã phải dừng, ví dụ mất bằng lái xe phải thi lại, hay mỗi người dân chỉ được bán 3-5 nhà trong một năm.

Với việc sắp xếp đơn vị hành chính, mục tiêu cắt giảm gánh nặng ngân sách có thể thực hiện thông qua tăng cường năng lực của cán bộ. Một chức danh có thể phụ trách nhiều xã mà không cần thay, xóa tên xã nào. Tương tự, cán bộ chuyên môn có thể đảm nhận công việc của nhiều xã.

Nếu sáp nhập được xác định mang lại nhiều lợi ích hơn, việc đặt tên mới cần tiến hành thấu đáo, trên nguyên tắc duy trì di sản văn hóa, lịch sử, tinh thần của địa phương. Người dân, các chuyên gia kinh tế, lịch sử, văn hóa, ngôn ngữ, truyền thông cần được mời tham gia ý kiến từ sớm để đề xuất các phương án toàn diện, tạo đồng thuận trong cộng đồng.

Chu toàn như vậy sẽ hạn chế được những trường hợp máy móc như "Đôi Hậu" quê tôi.

Cẩm Hà