TS Nguyễn Chí Hiếu từng được biết tới là cựu sinh viên giỏi nhất nước Anh năm 2004, theo kết quả của Hội đồng khảo thí A-level; top 100 sinh viên xuất sắc thế giới năm 2006 do Viện Giáo dục quốc tế IIE bình chọn. Anh lấy bằng tiến sĩ tại Đại học Stanford (Mỹ) và từng là thủ khoa MBA (thạc sĩ quản trị kinh doanh) tại Đại học Oxford (Anh).

Tại buổi tọa đàm với chủ đề “Khai phóng tài năng: Áp lực hay đôi cánh cho con”do Trường Phổ thông Liên cấp Olympia tổ chức mới đây, TS Hiếu một lần nữa chỉ ra những mặt trái của việc luyện thi cũng như những ảnh hưởng tiêu cực từ áp lực về thành tích.

Thành tích không phải là thứ quan trọng nhất đối với một đứa trẻ

TS Hiếu cho biết, rất nhiều phụ huynh hiện nay đang kỳ vọng quá nhiều vào một đứa trẻ. Có những phụ huynh khi con vừa hoàn thành xong học kỳ I của năm lớp 1 đã vội vã đi săn tìm thầy cô luyện thi vào các trường chuyên cấp 2. Hay khi con còn chưa viết tròn chữ, họ đã tìm hỏi về việc thi Starters, Movers.

Thậm chí, bản thân anh gặp không ít phụ huynh có con mới chỉ học lớp 5, lớp 6, nhưng đã tính đến chuyện chuẩn bị cho con đi du học.

Theo TS Hiếu, điều này không khác gì chuyện luyện thi đại học, nhưng được bắt đầu ngay từ khi trẻ còn nhỏ và nhân lên trong suốt 12 năm phổ thông. Do đó, bản thân anh không lấy làm lạ khi có những học sinh dù mới học lớp 6, lớp 7, nhưng luôn cảm thấy không thích học nữa hoặc không tìm được động lực học tập.

“Tất cả những điều đó dẫn đến việc, khi bước chân vào trường đại học, học sinh thậm chí không biết mình có thực sự thích ngành học đó hay không. Chúng cũng không biết mình muốn gì, mình là ai”, anh Hiếu chia sẻ.

TS Nguyễn Chí Hiếu

Gần 20 năm đồng hành cùng học sinh ở các độ tuổi khác nhau, TS Hiếu nhận thấy, có những học sinh đạt điểm trung bình rất cao, có đủ IELTS, SAT và rất nhiều huy chương, giải thưởng, nhưng “phần lõi bên trong” lại quá mong manh, dễ vỡ. Do đó, dù đỗ vào các ngôi trường đại học hàng đầu, nhưng những học sinh này lại không thể trụ được trong môi trường ấy, không phải vì không có khả năng học tập, mà vì không có đủ bản lĩnh và sự vững vàng.

Nhưng ngược lại, có những bạn đạt IELTS 6.5 – 7.0, thành tích học tập không hẳn là kết quả mà nhiều phụ huynh mong đợi, tung hô; đỗ vào một trường đại học không phải top đầu, nhưng những học sinh ấy lại thực sự hạnh phúc và thành công ở đại học, ra trường cũng vào làm tại nhiều công ty công nghệ hàng đầu như Facebook, Google.

TS Hiếu cho rằng, điều đó có thể thấy, điểm số, thành tích không hẳn là một điều kiện tiên quyết. Trong nhiều trường hợp, đó đôi khi không phải là thứ quan trọng nhất đối với một đứa trẻ.

Luyện thi không giúp trẻ thành công

Có một thực tế, đến 94% người Mỹ vẫn tin rằng các trường đại học hàng đầu là nơi cần hướng đến và phải được đến. Nếu không vào được các trường đại học này sẽ là một thất bại.

Tuy nhiên, trong một khảo sát với 500 công ty hàng đầu thế giới, 90% lãnh đạo, các chủ doanh nghiệp, CEO đều cho rằng, 4 năm đại học chưa thực sự chuẩn bị cho sinh viên đầy đủ kỹ năng để bước ra ngoài thế giới. Bởi thực tế, rất nhiều sinh viên bước ra trường đều không có năng lực tự nghiên cứu, năng lực giao tiếp, năng lực phản biện và sáng tạo.

Với những con số ấy, TS Hiếu cho rằng, không thể đi theo cách luyện thi với niềm tin rằng, những đứa trẻ sẽ đi du học và thành công.

Anh Hiếu cũng chỉ ra, hiện nay, 80% việc học của học sinh trong trường trung học vẫn chỉ là học gạo, học kiến thức và ghi nhớ, trong khi những kiến thức ấy giờ đây có thể Google rất nhanh. Ngược lại, có không ít những kiến thức cơ bản trong cuộc sống, học sinh lại phải Google mới có thể tìm ra đáp án.

Cũng vì việc dạy chỉ ở trên bề mặt nên học sinh không hiểu bản chất vấn đề. “Ví dụ, hết thời phổ thông, tôi vẫn không hiểu được lượng giác là gì mặc dù đi thi tốt nghiệp môn Toán đạt điểm tuyệt đối. Sau này, tôi mới nhận ra cách học như thế càng ngày càng không ổn. Nó làm cho học sinh nhớ được các công thức nhưng lại không thể ứng dụng được.

Đôi khi, học sinh cũng không biết phương trình bậc hai để làm gì trong cuộc sống. Hay khi các bạn học tiếng Anh, ngữ pháp rất tốt, hỏi thì động từ nào cũng gọi được tên, nhưng đưa một bài viết và yêu cầu phá cách ngữ pháp thì học sinh không dám. Bởi vì, các em biết phải làm như thế này mới được 10 điểm và không dám làm khác đi”, TS Hiếu nói và cho rằng, cách học như vậy sẽ làm học sinh đi thụt lùi so với tốc độ phát triển của thế giới.

Thế giới đang tìm gì?

TS Hiếu cho hay, điều các nhà tuyển dụng cần tìm kiếm ở một người không phải những kiến thức trong sách vở mà là khả năng giao tiếp hiệu quả thông qua văn viết và văn nói.

“Học 12 năm ở Việt Nam, hầu hết học sinh chỉ làm ngữ pháp và viết theo những cấu trúc có sẵn để được điểm cao. Do đó, có những bạn thi IELTS viết được 7.0, nhưng khi được yêu cầu viết một bài thơ hay tản văn lại không thể làm nổi, do không biết… cấu trúc viết thế nào. Khả năng viết và giao tiếp hiệu quả chính là kỹ năng mà các nhà tuyển dụng và giáo sư đại học cho rằng, sinh viên hiện nay đang thiếu trầm trọng nhất”.

Thứ hai là kỹ năng làm việc nhóm và khả năng lãnh đạo. Theo TS Hiếu, thế hệ gen Z và gen Alpha lớn lên trong một xã hội mà họ chính là những công dân số, do đó sự tương tác giữa người với người hạn chế hơn. Điều này dẫn đến khả năng phối hợp và làm việc nhóm của thế hệ này có thể chưa thực sự tốt do chủ yếu tương tác với máy.

Tuy nhiên, đây không chỉ là hạn chế của riêng thế hệ này. Anh Hiếu nhớ lại thời điểm khi mình còn học tại Oxford. Trong học kỳ đầu tiên, khi chỉ học và làm những bài thi, trong top 20 của trường có tới 18 sinh viên là người châu Á. Nhưng đến học kỳ 2, sau khi hoàn thành hết những học phần nền tảng, chuyển đến phần thực tập và làm dự án theo nhóm, trong top 20 khi ấy rơi rớt chỉ còn 5 người. Do đó, anh cho rằng, khả năng làm việc nhóm cũng là một kỹ năng cần phải trang bị từ sớm, ngay từ khi ngồi trên ghế nhà trường.

Điều thứ 3 thế giới cần tìm kiếm, nhưng thế hệ ngày nay đang gặp phải rào cản chính là tư duy đa chiều, sáng tạo và phản biện. TS Hiếu cho rằng, điều này xuất phát từ việc 90% đề thi ngày nay, kể cả SAT, không phát triển tư duy phản biện và sáng tạo cho học sinh. Khi làm đề, học sinh chỉ cần nắm được kỹ thuật giải để chọn đáp án đúng. Do đó, việc luyện thi sẽ khiến một đứa trẻ luôn nghĩ làm sao để trả lời đúng và nhanh nhất thay vì dám phá bỏ lối mòn để thỏa sức sáng tạo.

Và cuối cùng, một điều mà trong thời buổi này rất cần, nhất là trong một xã hội ngày càng phức tạp, đó là đạo đức, độ tin cậy và tác phong chuyên nghiệp.

TS Hiếu cho rằng, giáo dục giờ đây cần phải lấp đầy những “khoảng trống” ấy ngoài việc dung nạp kiến thức cho học sinh. Có như vậy, học sinh mới có thể bắt kịp tốc độ vận hành và thay đổi của thế giới.

Thúy Nga

Con đạt 7.0 IELTS, phụ huynh vẫn như 'ngồi trên đống lửa'

Trước xu hướng tuyển sinh đại học bằng chứng chỉ IELTS, người “sốt cao” hơn cả chưa chắc đã là những thí sinh tương lai mà lại là phụ huynh.  

Anh Đình Sơn, thành viên nhóm Nhà báo và Doanh nhân cho biết, những ngày đầu, để có tiền mua rau, các thành viên trong nhóm đã bỏ tiền túi của mình ra trước. Mỗi người 1 - 2 triệu đồng, có người cao nhất lên đến 40 triệu đồng.

Khi biết nhóm mua rau ủng hộ bà con trong tâm dịch, người dân cũng như các tiểu thương ở Gia Lai vừa bán, vừa cho. Có nhiều người bày tỏ, trước đây, Sài Gòn luôn hào sảng trong công tác thiện nguyện, sẵn sàng giúp đỡ những địa phương gặp khó khăn. Vì vậy, bây giờ Sài Gòn “bệnh”, người dân các nơi, trong đó có Gia Lai sẵn sàng hỗ trợ lại. Ở quê, tiền bạc không nhiều, nhưng tình người luôn khắng khít, họ gửi tất cả những sản vật của chính mình trồng được. 

Khó khăn nhất trong quá trình thực hiện hoạt động từ thiện là vấn đề vận chuyển, phải chở hết 25 tấn rau, đảm bảo các biện pháp phòng chống Covid-19. May mắn, nhóm đã kết nối được chuyến xe 0 đồng Gia Lai hướng về Sài Gòn, xe tải, container đông lạnh.

“Vất vả nhất là các anh chị em ở Gia Lai, vừa phải tìm cách đi mua, xin được nhiều, giữ cho rau không bị hỏng. Sau đó đưa về nơi tập kết để đóng gói 25 tấn rau củ và bốc lên xe. Nếu không có lòng nhiệt huyết và trách nhiệm với cộng đồng thì rất khó thực hiện được”, anh Sơn chia sẻ.

Rau, củ, quả được tiếp tế trong những ngày thành phố giãn cách.

Để tránh tập trung đông người trong thời điểm dịch Covid-19 phức tạp, trước khi xe xuất phát từ Gia Lai, nhóm từ thiện đã liên hệ với chính quyền tại địa phương, những tổ chức, cá nhân có phương tiện vận chuyển để nhận hàng. Những người nhận sau đó sẽ có trách nhiệm trao tận nơi cho những người dân không thể ra ngoài. Cùng với đó, nhóm cũng cung cấp đến các bếp ăn từ thiện, bếp ăn 0 đồng, siêu thị 0 đồng... để phục vụ cho người dân đang phải cách ly.

Trong những ngày thành phố chống dịch như chống giặc, dù chỉ là một người dân bình thường, công việc, cuộc sống đều bị đảo lộn, chị Huệ vẫn bắt đầu bằng sức vóc nhỏ bé của chính mình. Từ những ngày thành phố chưa giãn cách, chị tự bỏ tiền túi và kêu gọi người thân quen để mua lương thực thực phẩm tặng bà con.

Kinh phí ít, địa điểm tặng quà nhỏ lẻ. Dần dần nhiều người biết đến người phụ nữ nhỏ bé nhưng tấm lòng rộng lớn, lượng ủng hộ về cho chị ngày càng nhiều. Và ngay cả khi thành phố thực hiện Chỉ thị 16, chị vẫn luôn bận rộn với công việc tiếp nhận, thu gom, đóng gói và mang tặng cho bà con.

Những ngày đầu thành phố giãn cách, chị cũng đã kêu gọi được cả chục tấn lương thực, thực phẩm cho bà con, từ gạo, mắm, muối, rau củ và cả cá. “Những ngày này quay như chóng chóng, mỗi ngày chỉ ngủ 3-4 tiếng, không dám tắt điện thoại, chỉ sợ người giao hàng gọi cho mình không được”, chị bùi ngùi.

Mấy đêm nay, Sài Gòn hay đổ mưa, những người vô gia cư càng khốn khổ hơn bao giờ hết. Trong đêm tối chập choạng ánh đèn, họ được những người mặc đồ bảo hộ tặng cho bọc quà mà rưng rưng.

Sau một ngày dài làm tình nguyện viên tham gia tuyến đầu chống dịch, hết giờ, nhóm tình nguyện lại tranh thủ làm công việc của thành viên câu lạc bộ từ thiện Ánh Sao. Không có nhiều thời gian, họ tranh thủ dọc theo tuyến đường về nhà để phát quà cho những người vô gia cư.

Những phần quà được đặt cách người nhận, nhằm đảm bảo an toàn trong mùa dịch.

Anh Nguyễn Quốc Tiến, thành viên câu lạc bộ chia sẻ, trước đó đã trao đổi với chính quyền địa phương nên đã nắm bắt đúng số lượng bà con đang khó khăn. Cuộc sống bần cùng của họ đến miếng ăn còn khó, việc tiếp cận thông tin lại càng khó hơn, vì vậy, chẳng thể nào đòi hỏi họ thực hiện đúng 5K khi tới tặng.

“Chúng tôi chuẩn bị sẵn khẩu trang trong mỗi bịch quà. Các thành viên trong nhóm không tiếp xúc gần với họ, để bảo vệ cho cả 2 bên”, anh Tiến cho biết.

Mỗi phần quà nhóm anh tặng bao gồm: 15 gói mì tôm, 10 cây xúc xích, 12 hộp sữa, 1 bịch khẩu trang 10 chiếc, 5 cái bánh mì chà bông, 18 cái bánh ngọt, 1 chai dầu gió, 1 vỉ thuốc hạ sốt. Mặc dù với ngần ấy đồ ăn, họ có thể không được no đủ trong mùa giãn cách, nhưng cũng đã ấm lòng để vượt qua.

Bên cạnh đó, câu lạc bộ vẫn tiếp tục kêu gọi những cánh tay nối dài của bà con ở khắp nơi, để hỗ trợ lương thực, thực phẩm cho bà con trong các khu bị phong tỏa, cách ly, bếp ăn từ thiện.

Trong suốt quá trình “vác tù và hàng tổng”, cũng có lúc những nhà hảo tâm đã phải nản lòng, bởi việc vận chuyển không thuận lợi, bởi hàng đi “lạc”, và cả bởi những lần người dân đến nhận không hợp tác theo quy định 5K. Nhưng rồi ngay sau đó, họ lại hào hứng, nhiệt tình với công việc thiện nguyện.

Khánh Hòa

Mắc kẹt ở Sài Gòn: Người cha chỉ dám gọi một phần cơm nhạt, người mẹ cùng đường

Dịch bệnh bùng phát dữ dội như một cơn bão lớn khiến cả thành phố đầu tàu kinh tế vốn năng động phải “oằn mình” ngả nghiêng. Trong “cơn bão” đó, những phận người khốn khổ vì nghèo đói, bệnh tật dường như sắp không thể gắng gượng nổi.

Từ một pha chạy chỗ có phần tinh quái, Quang Hải nhận đường chuyền dọn cỗ của đồng đội trước khi đưa ra pha dứt điểm chuẩn xác, gỡ hoà cho Pau FC.

Pha lập công này không chỉ giúp đội nhà có điểm mà còn đưa Quang Hải đi vào lịch sử bóng đá Việt Nam như cầu thủ đầu tiên ghi bàn tại châu Âu.

Dù có những tranh cãi về chuyện ghi bàn không fair-play, nhưng đặt vào vị trí của Quang Hải rõ ràng chẳng ai dễ bỏ qua cơ hội vàng này sau sức ép phải thành công mà tiền vệ tuyển Việt Nam gánh suốt thời gian qua, chưa kể bàn thắng ấy hoàn toàn hợp lệ.

... tất cả cho khởi đầu mới

Quang Hải có bàn thắng lịch sử không chỉ mang đến niềm vui cho người hâm mộ sau một thời gian ngóng đợi và bắt đầu sút giảm hy vọng mà còn giúp chính bản thân tiền vệ này tự tin hơn trong thời gian tới.

Có thể thấy, pha lập công ấy như lời khẳng định đối với BHL Pau FC cũng như các đồng đội về khả năng của bản thân Quang Hải sau một quãng thời gian loay hoay tìm sự hoà nhập, chứng tỏ năng lực.

Nhưng có lẽ Quang Hải cũng cần xác định đây mới chỉ là sự khởi đầu cho hành trình kế tiếp sau những gì đã thể hiện không thật thành công hồi đầu mùa giải.

Chặng đường để tiếp tục được tin tưởng, đá chính hoặc vào sân thường xuyên chắc chắn còn dài để cần nỗ lực, quyết tâm hơn nữa trong thời gian còn lại của mùa bóng đầu tiên đến Pháp.

Và nghĩ xa hơn, chặng đường chơi bóng chuyên nghiệp ở châu Âu với Pau FC là bệ phóng còn rất gập ghềnh để tiền vệ của tuyển Việt Nam phấn đấu thay vì tự hài lòng với chính mình sau những gì vừa làm được.

Với bàn thắng được coi như lời khẳng định của Quang Hải, người hâm mộ tiếp tục đồng hành với tiền vệ này cùng hy vọng sẽ thành công hơn và giúp bóng đá Việt Nam rạng danh ở trời Âu.