Những năm cấp 2, Đạt đã có niềm yêu thích các môn Khoa học tự nhiên đặc biệt đam mê môn Hoá. Những bài học về hợp chất xung quanh cuộc sống trở nên thú vị khiến Đạt tò mò, say sưa tìm hiểu. Đạt từng đoạt giải Nhất thành phố Thanh Hoá và giải Nhì cấp tỉnh môn Hoá học.

Lên cấp 3, Tiến Đạt tiếp tục đoạt giải Nhì thi học sinh giỏi quốc gia môn Hoá học năm 2017.

Nguyễn Tiến Đạt là cựu học sinh Trường THPT Chuyên Lam Sơn (Thanh Hóa). Ảnh: NVCC

Từ nỗi sợ tiếng Anh đến 7.0 IELTS, giành nhiều học bổng

Quyết định chọn vào thẳng Trường ĐH Khoa học Tự nhiên, nam sinh Thanh Hoá cho rằng đây là một trong những ngôi trường có lịch sử lâu đời với nhiều thành tích cũng như có các giảng viên đầu ngành lĩnh vực Hoá học.

Dù vậy ở năm đầu tiên đại học, Đạt gặp không ít khó khăn vì sự thay đổi môi trường cũng như cách học. Đặc biệt chương trình lớp Tài năng được giảng dạy bằng tiếng Anh ít nhiều khó khăn cho một sinh viên chuyên về tự nhiên. 

Môi trường học ở lớp Tài năng với nhiều bạn rất giỏi, kiến thức chuyên sâu là động lực cho Đạt bứt phá. Nếu tiếp thu chậm, không hiểu ngay vấn đề, Đạt không ngần ngại nhờ sự giúp đỡ của thầy cô và các bạn. 

Theo Đạt, thu hút nhất chính là những giờ thực hành. Hoá là môn học thực nghiệm nên thời gian thực hành sẽ giúp hiểu bài nhanh và cụ thể hoá các bài học lý thuyết. Đầu năm thứ 2, Tiến Đạt xin đi thực tập tại phòng thí nghiệm với các giảng viên trong trường. Nam sinh làm những công việc đơn giản nhất như xử lý mẫu phản ứng đến tham gia các đề tài nghiên cứu của phòng thí nghiệm.

Hai môn Hoá học hữu cơ và Hoá học vô cơ được Đạt yêu thích nhất vì nội dung học liên quan đến khoa học về nguyên tố, liên kết phân tử, về hợp chất xung quanh, nhờ đó giải thích được quy trình trong tự nhiên hay tìm ra những hợp chất mới. Bên cạnh đó môn Hoá lý, Phân tích,… rất quan trọng để trang bị kiến thức, phương pháp đo, phương pháp làm thí nghiệm.

Để đạt điểm cao trong các kỳ thi, theo Đạt cần có sự chủ động, không để dồn ứ hay ôn thi nhồi nhét vào cuối kỳ. Ngoài ra, tăng cường tìm tài liệu, đọc sách báo, nghiên cứu khoa học để mở mang kiến thức và duy trì việc học tiếng Anh.

Từ nỗi sợ tiếng Anh, Đạt đã yêu thích và xác định tiếng Anh không còn là môn học mà là công cụ tiếp cận những tri thức tiên tiến. Các tài liệu nước ngoài giúp Đạt phát triển kỹ năng đọc – viết, qua đó học được từ mới, cách hành văn và cách viết như thế nào. Mỗi ngày, Đạt nghe một bài tiếng Anh để rèn luyện phản xạ.

Đến thời điểm ra trường, Tiến Đạt đã đạt 7.0 IELTS.

Năm thứ 3, Đạt tham gia trao đổi sinh viên tại ĐH Công nghệ Nanyang (Singapore). Với Đạt đây là khoảng thời gian quý giá để tích luỹ kiến thức vì được nghiên cứu trong môi trường học đại học nước ngoài, được tiếp cận với các nhóm nghiên cứu mới, các giảng viên nước ngoài.

Với nỗ lực của mình, Đạt giành nhiều học bổng như học bổng Odon Vallet 2019, UOP Honeywell 2019, hay học bổng của Mitsubishi UFJ 2020…, giành giải Ba nghiên cứu khoa học cấp trường năm 2020.

Nhiều lần thất bại khi làm khóa luận tốt nghiệp

Theo Đạt, đề tài tốn nhiều công sức nhất chính là khoá luận. Nam sinh nghiên cứu về “Tổng hợp và nghiên cứu phức chất nickel dithiocarbamate chứa vòng anthracene”.Với đề tài này, Đạt mất 1 năm ròng rã làm hết thí nghiệm này sang thí nghiệm khác, tổng hợp chất từ nhiều chất khác nhau, trong đó có nhiều chất mới chưa có quy trình cụ thể.

Nam sinh trải qua vài thất bại khi nghiên cứu đề tài này.

(Ảnh: NVCC)

Mỗi lần sai Đạt đều ghi chép cẩn thận vào sổ. Với đặc thù ngành Hoá không phải lúc nào cũng sẵn chất để thực hiện, vì vậy Đạt luôn tận dụng thời gian ở phòng thí nghiệm. Những thất bại giúp Đạt tích luỹ kiến thức, trau dồi thêm các phản ứng tương tự ở các tạp chí quốc tế. Đầu năm thứ 4, Đạt thu thập xong số liệu và dành kỳ 2 để viết khoá luận tốt nghiệp.

Sau nhiều lần chỉnh sửa, Tiến Đạt nhận được 9,7 điểm khóa luận tốt nghiệp và trở thành thủ khoa đầu ra của Trường ĐH Khoa học Tự nhiên (ĐH Quốc gia Hà Nội) với điểm GPA đạt 3,95/4.

Nam thủ khoa nhìn nhận, Hoá học còn nhiều vấn đề mới, chưa được khám phá. Đây sẽ là động lực để Đạt bước tiếp chặng đường dài phía trước. Hiện tại Tiến Đạt đã nộp hồ sơ du học và đang chờ đợi kết quả từ các trường. Cậu hi vọng có cơ hội sang nước ngoài để nghiên cứu chuyên sâu hơn.

Minh Anh - Ngọc Linh

Con đường trở thành thủ khoa của nữ sinh nghèo ở Thanh Hóa

Sinh ra tại Nông Cống (Thanh Hoá) trong gia đình thuần nông, nhiều người nói với Vân: “Học đại học xong sau này cũng chỉ để kiếm tiền thôi, sao không đi xuất khẩu lao động luôn?”

May mắn, sau nhiều năm chạy chữa, tôi cũng mang bầu và sinh con. Cũng thời gian đó, dịch Covid-19 bùng phát, công ty của anh bị ảnh hưởng rất nhiều. Từ người có tiền của, anh trở nên khó khăn khi công ty liên tục nợ lương.

Sau nhiều tháng không trụ vững, anh chọn nghỉ việc. Những tưởng sau đó anh sẽ tìm được một công việc mới nhưng suốt 3 năm trời, anh nghe bạn bè mải mê với những con số, chơi chứng khoán… Anh nuôi hi vọng làm giàu từ đó. 

Việc làm giàu của anh lúc được lúc mất nhưng kết quả cuối cùng vẫn là tay trắng. Anh còn mang theo số nợ lớn. Ở nhà, anh cũng không quan tâm đến con nhiều bởi còn bận “nghiên cứu”. Tôi giục anh đi xin việc để kiếm thêm thu nhập cho gia đình nhưng do ở nhà quá lâu, anh không còn tự tin với khả năng của mình.

Sau đó, anh cũng thử sức vài chỗ nhưng chỉ làm được một vài tuần hoặc 1, 2 tháng là nản. Một là công việc không suôn sẻ, hai là đầu óc anh không để ở nơi đó nên không chuyên tâm làm tốt được.

Không chỉ sức khỏe, tinh thần của chồng cũng sa sút nghiêm trọng. Anh dễ nổi cáu, dễ tổn thương. Ngần ấy thời gian, tôi dù vất vả cũng không dám than vãn một lời, sợ động vào tự ái của anh. Anh sẽ cho tôi là người vợ coi thường, khinh bỉ chồng. 

Khi lao động bằng trí tuệ không thể giàu có, anh nghĩ đến các trò may rùi. Anh lao vào cờ bạc, cá độ còn tôi gánh trên vai khoản nợ của anh. Dù vậy tôi vẫn tự nhủ phải cố gắng vì con. Tôi phải nai lưng kiếm tiền. Ngoài xã hội, tôi hết mình phấn đấu cho sự nghiệp. Về nhà, tôi hết mình cố gắng làm người mẹ ân cần với con. Ai cũng khen tôi có sức khoẻ tốt, làm việc không biết mệt.

Thực ra, tôi rất mệt nhưng phải cố. Tôi không dám than, không dám kêu dù chỉ một lời. 

Đàn ông các anh khi sự nghiệp sa sút sẽ khó lòng đứng dậy bởi những mặc cảm bản thân, những suy nghĩ tiêu cực. Nhưng phụ nữ chúng tôi cần mạnh mẽ bởi trong đầu họ, gia đình, con cái là điều quan trọng nhất. 

Tôi không tự khen mình, cũng không phải quá đề cao phụ nữ. Nhưng nếu cánh đàn ông cho rằng phụ nữ không làm được việc lớn thì các anh đã sai. Sinh con, chăm con, đi làm kiếm tiền, nội trợ, gồng gánh gia đình…, tất cả những việc đó đều đổ lên đầu người phụ nữ. Nếu các anh là anh hùng thì phụ nữ sẽ là những “siêu anh hùng”, “anh hùng của anh hùng”.

Bây giờ, sau mấy năm tôi một mình gồng gánh kinh tế gia đình, lo cho con cái, chăm sóc cả nhà chồng không một lời oán than, anh đã thừa nhận tôi giỏi. Anh cũng không dám buông lời cay đắng, xúc phạm vợ như trước. Bởi anh biết, mỗi việc đến tay tôi, tôi đều làm rất tốt. Tôi giữ chức vị cao trong công ty, thu nhập lo cho cả nhà, chăm sóc con cái, làm mọi việc trong nhà không cần đến giúp việc. Tôi còn gánh trên vai khoản nợ vì chơi bời, làm ăn thua lỗ của chồng. 

Tôi có thể không phải người tài giỏi nhưng tôi luôn nỗ lực hết mình, phấn đấu vì mục tiêu chung là gia đình. Tôi không dễ dàng nhụt chí, yếu đuối, chán nản buông bỏ và ỷ lại vào người khác bởi còn rất nhiều người đang hi vọng nơi tôi. 

Vậy cho tôi hỏi chồng, hỏi cánh mày râu, đàn bà chúng tôi thực sự làm được gì? Các anh đã làm được như chúng tôi chưa?

Độc giả giấu tên

Hùng là người yêu của tôi, hơn tôi 6 tuổi. Chúng tôi yêu nhau khi tôi mới học lớp 11. Anh có tài kinh doanh nên sớm được bố mẹ giao quản lý xưởng sản xuất đồ nội thất của gia đình. Anh vẫn thường trêu đùa rằng "nuôi" tôi từ khi còn đi học, chắc chắn sẽ không để tôi đi học đại học rồi tuột vào tay người khác. 

Cuối năm 2021, bố anh mắc bệnh hiểm nghèo. Mẹ anh giục chúng tôi kết hôn: “Các con yêu nhau cũng được 3 năm rồi, cưới luôn mà đẻ con để cho bố được nhìn thấy cháu”.

Khi đó, tôi đang học năm thứ 2 đại học. Tôi thực sự không muốn bỏ dở việc học. Nhưng vì yêu anh, vì muốn chia sẻ áp lực cùng anh, tôi đồng ý kết hôn với điều kiện: tôi vẫn được đi học đại học. Bố mẹ tôi vẫn sẽ tiếp tục chu cấp cho tới khi tôi tốt nghiệp.

Vậy là tôi lên xe hoa khi vừa tròn 20 tuổi. Chồng tôi rất yêu chiều tôi. Anh thường xuyên mua quà tặng tôi, đưa tôi đi chơi hay xem các chương trình giải trí ở thành phố. Anh bảo đó là để đền bù tuổi thanh xuân cho tôi, chưa kịp vui chơi đã phải làm vợ.

Cuộc sống hôn nhân của tôi êm đềm trôi qua. Chỉ có điều, hơn 1 năm rồi tôi vẫn chưa có tin vui.

Mẹ chồng dần thay đổi thái độ với tôi. Có lần tôi nghe thấy bà nói chuyện với bác hàng xóm: “Chả có ai như nhà tôi, chiều dâu con đến thế là cùng. Con nhà người ta về làm dâu thì làm tròn bổn phận. Con dâu nhà này chả phải làm gì, mỗi việc học với đẻ mà không xong”. “Trước tôi đồng ý cho nó cưới xong vẫn được đi học vì nghĩ kiểu gì khi về làm dâu, nó bận con bận cái làm sao mà đi nổi. Thế mà tôi chờ mãi chả thấy cháu đâu. Ông nhà tôi chả biết chờ được bao lâu nữa”. 

Nghe những lời mẹ chồng nói, tôi buồn lắm. Nhưng việc mang thai có phải tôi muốn là có ngay được đâu.

Tôi có 5 cô bạn thân cùng làng. Chúng tôi chơi với nhau vì học chung trường từ tiểu học tới hết cấp 3. Các bạn tôi đều có con bế con bồng, còn tôi vẫn đang là cô sinh viên, đi lấy chồng nhưng vẫn được bố mẹ đẻ nuôi.

Nghe tin sắp có show diễn của nhóm nhạc Hàn Quốc vào cuối tháng 7, mấy “mẹ trẻ” - bạn tôi cũng hí hửng rủ nhau săn vé đi xem. Bạn tôi còn sắm luôn bộ áo đồng phục theo trend (xu hướng) đen - hồng cho cả nhóm.

Thấy chúng tôi cười nói vui vẻ, mẹ chồng tôi cũng vào nói chuyện. “Các chị em chơi với Hương, có kinh nghiệm gì chia sẻ hướng dẫn cho em nó, chứ lấy chồng cả năm rồi mà thế này thì không ổn chút nào. Việc nhà chưa lo xong suốt ngày bay nhảy cứ như đang độc thân vậy. Bác không hài lòng chút nào”.

Khi biết tôi sẽ cùng lũ bạn đi show diễn BlackPink, giá vé mấy triệu mỗi người, bà bỗng không tiếc lời nhiếc móc tôi ngay trước mặt các bạn.

“Tôi không ngờ chị chưa làm ra tiền mà lại phung phí tiền bạc của con trai tôi như vậy đấy. Chị xem đã làm tròn bổn phận của mình chưa mà sớm hưởng thụ như vậy. Tốt nhất chị bán lại cái vé này cho ai cần. Chị mà đi, sẽ không có cửa quay về nhà đâu”. Mẹ chồng tôi nói xong đùng đùng bỏ ra ngoài, mặc tôi bẽ bàng trước mặt bạn bè.

Mấy đứa bạn nhìn tôi e ngại. Chúng thì thầm: "Chưa thấy ai như mẹ chồng mày. Mẹ chồng gì mà chẳng giữ thể diện cho con dâu. Cưới vợ cho con trai chứ phải cái máy đẻ đâu mà bà bảo đẻ là phải đẻ luôn được".

Bạn bè tôi lục tục kéo nhau ra về. Mình tôi vẫn đứng giữa nhà hoang mang không biết phải làm gì tiếp theo.