Thêm vào đó, tôi cũng băn khoăn, thắc mắc gần 2 tháng trời tôi tôi làm việc online ở nhà để phòng chống dịch nên chiếc xe Mazda3 2018 của tôi dường như không dùng đến, "đắp chiếu" ở hầm chung cư và đến nay xe đã hơn 6 tháng tôi chưa thay dầu lại. Nhưng tính về km lăn bánh thì phải 2.000km nữa mới đến kỳ phải thay. Tôi đang không biết có nhất thiết phải đi mua nhớt về tự thay không.

Một số anh em khuyên tôi, xe cứ 6 tháng nên thay dầu một lần, ngay cả khi tôi chưa đi đến khoảng cách quãng đường do nhà sản xuất quy định để thay dầu theo lịch định kỳ. Đặc biệt, việc thay dầu là cần thiết khi xe lâu không sử dụng.

Tôi thực sự không có kinh nghiệm trong khoản này, hy vọng nhận được nhiều lời khuyên từ mọi người.

Độc giả Nguyễn Viết Dũng (Hoàng Mai, Hà Nội)

Bạn có góc nhìn hay kinh nghiệm nào về vấn đề trên? Hãy gửi ý kiến dưới phần bình luận của bài viết. Mọi câu hỏi tư vấn về sử dụng, mua bán xe xin gửi tới Ban Ô tô xe máy theo email: otoxemay@vietnamnet.vn. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Ô tô bỏ đăng kiểm lâu sao không được miễn truy thu phí sử dụng đường bộ?

Ô tô mua diện thanh lý từ cơ quan nhà nước, ngân hàng lâu không đăng kiểm được miễn truy thu phí sử dụng đường bộ trong thời gian xe ngừng hoạt động, vậy những ô tô bỏ đăng kiểm mua lại của người dân sao lại không được?

Hầu hết nghệ sĩ ấy đang ở tuổi ngoài 80, có người đã qua tuổi 90. Sự nghiệp nghệ thuật dừng lại, đồng hành với họ trong cuộc sống hiện tại không còn là lời ca, tiếng đàn nữa mà là tuổi già, bệnh tật và nỗi cô đơn.

Các trung tâm chăm sóc người cao tuổi hay viện dưỡng lão (nursing home) đang cần được phát triển nhiều hơn trong xã hội ngày nay. Các trung tâm như thế không chỉ dành cho người neo đơn như các nghệ sĩ mà còn cho những người cao tuổi khác có nhu cầu.

Với tốc độ già hóa dân số nhanh, Việt Nam đang là một trong các quốc gia có số lượng người cao tuổi chiếm tỷ lệ cao. Theo luật của Việt Nam, người cao tuổi được quy định là công dân có độ tuổi từ đủ 60 trở lên. Tổng cục Thống kê dự báo, tới năm 2038, số lượng người cao tuổi của Việt Nam sẽ vào khoảng 21 triệu người, chiếm 20% dân số cả nước.

Việc gia tăng dân số già chắc chắn tạo ra những áp lực cho quốc gia trong việc thiết lập các chính sách an sinh xã hội, trong đó có lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi.

Hiện tại, các trung tâm chăm sóc người cao tuổi đang tồn tại dưới ba hình thức: Trung tâm dưỡng lão thuộc Bộ, các Sở Thương binh xã hội do Nhà nước hỗ trợ cả về kinh phí và chính sách; trung tâm dưỡng lão tư nhân do các cá nhân, doanh nghiệp đầu tư, và trung tâm bảo trợ từ thiện của các tổ chức tôn giáo (chùa, nhà thờ) tự tổ chức và điều hành.

Các trung tâm như thế vẫn còn chưa phát triển đến mức phổ biến và chưa được đầu tư toàn diện như ở các quốc gia khác có cùng mức độ gia tăng già hóa bằng hoặc cao hơn Việt Nam.

Nhật Bản là một quốc gia điển hình với nhiều kinh nghiệm trong việc thiết lập chính sách xã hội tối ưu cho người cao tuổi cũng như xây dựng và quản trị cơ sở chăm sóc họ. Quốc gia "siêu già" này đang có hơn 36 triệu người người cao tuổi, chiếm xấp xỉ 30% tổng dân số.

Với tỷ lệ cao nhất thế giới đó, khá nhiều người cao tuổi Nhật Bản đã sống trong sự cô độc khi bắt đầu vào giai đoạn tuổi xế chiều. Một đồng nghiệp cũ người Nhật của tôi từng bị ám ảnh bởi một hiện tượng xã hội gọi là Kodokushi, cái chết cô độcxảy ra khá phổ biến ở quê hương cô. Kodokushiám chỉ sự ra đi lặng lẽ của những người già cô đơn Nhật Bản trong chính ngôi nhà của mình mà không ai biết.

Để giảm bớt hiện tượng gần như mang tính khủng hoảng ấy, người Nhật chú trọng phát triển mô hình trung tâm chăm sóc người cao tuổi với chất lượng cao. Họ tăng cường đào tạo và tuyển dụng đội ngũ điều dưỡng viên chăm sóc người già (kaigo-shoku) không chỉ ở trong nước mà từ cả nước ngoài. Việt Nam hiện có số lượng thực tập sinh theo học và làm việc ngành này nhiều nhất ở Nhật.

Trong một chuyến đi Nhật, tôi gặp một cô gái Việt Nam quê ở miền Tây đang là thực tập sinh kaigo-shoku. Hỏi về tương lai, cô bé cho biết đang ấp ủ giấc mơ lập ra một nursing home nho nhỏ ở quê hương mình khi không còn làm việc ở Nhật nữa. Điều cô lo ngại duy nhất là văn hóa người Việt dường như vẫn chưa quen lắm với việc đưa người thân của mình vào sống ở trung tâm dưỡng lão.

Tôi hiểu và đồng cảm với lo ngại của cô bé.

Hiện tại, các thành phố lớn như TP HCM, Hà Nội đã có các trung tâm dưỡng lão chất lượng cao do tư nhân đầu tư thành lập và điều hành theo mô hình của những nước phát triển. Các trung tâm này thu hút một lượng đáng kể các gia đình có điều kiện kinh tế tham gia đăng ký sử dụng dịch vụ. Điều đó cho thấy đã và đang có sự thay đổi trong cách nghĩ của nhiều gia đình người Việt. Thậm chí, ngay chính những người cao tuổi cũng tự nhận thấy tiện ích mà các trung tâm đang hoạt động theo mô hình hiện đại cung cấp là phù hợp với cuộc sống của họ. Không ít người đã đề nghị gia đình đưa họ vào sống và sinh hoạt trong các trung tâm như vậy.

Nhưng quyết định đưa ông bà hay cha mẹ lớn tuổi vào một viện dưỡng lão vẫn không phải là điều dễ dàng. Truyền thống gia đình theo văn hóa phương Đông của người Việt vốn nặng chữ tình và chữ hiếu nên sẽ khó ủng hộ phương thức nuôi dưỡng người già theo xu hướng của một xã hội hiện đại.

Trở ngại thứ hai là phần lớn các trung tâm này yêu cầu chi phí cao hơn nhiều so với khả năng đáp ứng của đại đa số người dân có nhu cầu. Không phải người già nào muốn, cũng vào được viện dưỡng lão, đành phải sống chen chúc, chật vật, thậm chí trong cảnh "hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại" với cháu con.

Không có gì tốt đẹp hơn cho người cao tuổi nếu có sự kết hợp hài hòa giữa tư tưởng truyền thống và cách sống hiện đại để tạo cho họ cuộc sống mới mà trong đó họ không còn cảm thấy cô đơn. Có điều kiện để bố mẹ, ông bà hòa nhập vào cuộc sống sinh hoạt chung của những người cùng lứa tuổi vào những ngày thường và trở về sum họp với gia đình trong ngày cuối tuần, ngày lễ Tết là một lựa chọn hay. Điều đáng trách, nếu có, là chỉ khi gia đình quá ỷ lại và dồn hết trách nhiệm cho các trung tâm dưỡng lão, phớt lờ hẳn đi vai trò và nghĩa vụ chia sẻ của chính mình. Đó mới là sự bỏ mặc, sự vô tâm đáng bị phê phán.

Vấn đề cuối cùng trong việc phát triển hệ thống chăm sóc, nuôi dưỡng người già là các nhà tạo lập nên các trung tâm, các viện dưỡng lão cần xây dựng một hệ thống viện phí phù hợp với mức sống của các gia đình Việt. Chất lượng và mức độ an toàn tối thiểu cũng phải được bảo đảm để tạo được niềm tin tưởng cho họ.

Khi một hệ thống hạ tầng chăm sóc người già như vậy được hoàn thiện, tôi tin nhiều người cao tuổi sẽ chọn sống vui vầy giữa cộng đồng của chính mình hơn là cô đơn và lạc lõng trong căn nhà của những đứa con bận rộn và khác biệt về các mối quan tâm.

Hà Đức Trí

Câu chuyện về việc Sở GTVT Hà Nội vừa đề xuất xây dựng 87 trạm thu phí với mục tiêu giảm xe ô tô đi vào nội đô nhằm giải quyết ùn tắc giao thông, ô nhiễm môi trường vẫn đang thu hút sự quan tâm đặc biệt của các chuyên gia và người dân.

Theo Sở GTVT, hiện phương tiện tham gia giao thông trên địa bàn TP. Hà Nội đã tăng lên 6,4 triệu xe, trong đó có 5,6 triệu xe máy và 600 nghìn ô tô. Số lượng ô tô hiện nay tăng rất nhanh, ước tính là 10,2%/năm. Theo đại diện đơn vị tư vấn, việc đưa ra phương án thu phí vào nội đô để giảm lượng ô tô trong khu vực trung tâm là rất cần thiết.

Như vậy, dựa trên lý lẽ mà Sở GTVT cũng như đơn vị tư vấn đưa ra thì ô tô là phương tiện chính gây nên ùn tắc giao thông ở khu vực nội đô, và việc xây dựng 87 trạm thu phí nhằm hạn chế loại phương tiện này bằng rào cản về kinh tế (thu tiền khi đi vào).

Thực tế thì câu chuyện ô tô hay xe máy gây tắc đường tại Hà Nội và các đô thị ở Việt Nam đã là đề tài tranh cãi tốn không ít giấy mực từ cách đây khoảng 5 năm. Đến nay, việc xác định phương tiện nào là nguyên nhân gây tắc đường vẫn không có hồi kết, và cũng chưa có cơ quan hay đơn vị nghiên cứu nào phán xử điều này.

Tuy nhiên, có một điều chắc chắn là đến năm 2030, xe máy sẽ bị dừng hoạt động trong khu vực nội thành Hà Nội theo “Đề án quản lý xe cá nhân tầm nhìn đến 2030” đã được HĐND TP. Hà Nội thông qua vào tháng 7/2017. Đến thời điểm đó, chỉ còn ô tô được hoạt động và có lẽ tranh cãi về việc ô tô hay xe máy gây tắc đường sẽ sáng tỏ hơn.

TP. Hà Nội đang có khoảng 6,4 triệu phương tiện, trong đó có 5,6 triệu xe máy và 600 nghìn ô tô.

Trao đổi với VietNamNet, TS. Nguyễn Xuân Thuỷ - nguyên Giám đốc NXB GTVT nêu ra 3 nguyên nhân chính dẫn đến ùn tắc giao thông ở khu vực nội đô Hà Nội bao gồm: Hạ tầng, đường sá kém; mật độ dân cư cao và hệ thống giao thông công cộng chưa phát triển.

“Diện tích đất dành cho giao thông ở Hà Nội mới đang chiếm khoảng 7-8%, trong khi yêu cầu cơ bản mà các nước đang đạt được là 20%. Đường bé, hẹp, thiếu đồng bộ trong quy hoạch thì ùn tắc là chuyện đương nhiên. Không thể đổi lỗi cho phương tiện cá nhân như ô tô được”,vị chuyên gia này nhấn mạnh.

Hà Nội có nhiều điều cần làm trước khi nghĩ đến chuyện thu phí ô tô

Từ 3 nguyên nhân chính dẫn đến ùn tắc giao thông ở khu vực nội đô nêu trên, TS. Nguyễn Xuân Thuỷ cho rằng, phải giải quyết tận gốc vấn đề tắc đường trước, thay vì đề xuất lập trạm thu phí để hạn chế ô tô đi vào khu vực nội thành.

Theo vị chuyên gia giao thông này, nếu việc nâng cấp hạ tầng, đường sá và giảm mật độ dân cư không phải câu chuyện “ngày một ngày hai” thì khả thi nhất là Hà Nội nên tập trung phát triển, hoàn thiện mạng lưới giao thông công cộng để đáp ứng được nhu cầu của người dân.

“Đến khi nào mà các tuyến đường sắt đô thị hoạt động, kết nối tốt việc đi lại; xe buýt sạch đẹp, chạy đúng giờ, khoa học, thuận tiện, giá rẻ,… thì những người đi ô tô cá nhân sẽ tự cân nhắc và chuyển sang dùng phương tiện công cộng", TS. Nguyễn Xuân Thủy bày tỏ.

Trong khi đường phố ngày một đông đúc thì nhiều tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội vẫn chưa thể vận hành.

Về độ phủ của xe buýt hiện nay tại Hà Nội, ông Bùi Danh Liên - Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội cho biết, tỷ lệ đáp ứng của các phương tiện công cộng trên địa bàn Hà Nội mới chỉ đạt hơn 10%, do đó, người dân buộc phải di chuyển bằng phương tiện cá nhân.

Theo ông Liên, giao thông ở Hà Nội không phải là những ô vuông, ô tròn để dễ dàng cấm ô tô; vì cấm ở đường này thì dân sẽ tìm đường khác đi, vô tình “lợi bất cập hại”, có thể còn gây tắc đường hơn và càng khiến tình trạng giao thông đô thị thêm lộn xộn.

“Với trình độ công nghệ, thu nhập người dân và hạ tầng giao thông Hà Nội như bây giờ cũng như những năm tới thì việc thu phí vào nội đô là chưa phù hợp”, ông Bùi Danh Liên thẳng thắn nêu ý kiến.

Nhiều chuyên gia giao thông cũng cho rằng, nếu Hà Nội quyết tâm đặt mốc là năm 2025 sẽ bắt đầu triển khai thu phí ô tô vào khu vực nội đô thì cần phải thực hiện ngay một số công việc mang tính tiên quyết.

Ngoài hoàn thiện các tuyến đường sắt đô thị đang dở dang, Hà Nội còn phải đầu tư, quy hoạch hệ thống xe buýt thuận tiện, khoa học, có tính kết nối cao để tạo thành mạng lưới giao thông công cộng đủ sức “tải” tối thiểu là 50% nhu cầu di chuyển của người dân.

Xây dựng các bãi gửi xe ô tô quy mô lớn bố trí dọc theo vành đai 3, gần các trạm thu phí để người dân dễ dàng chuyển đổi sang phương tiện công cộng khi cần. Các bãi gửi xe này nên miễn phí hoặc thu tiền với mức hợp lý để khuyến khích chủ xe chuyển sang sử dụng phương tiện công cộng.

Ngoài ra, cần bố trí các trạm thu phí một cách khoa học, hệ thống kiểm soát xe và thu tiền "không dừng" tiên tiến, tránh tối đa việc các ô tô phải xếp hàng chờ. Vì những trạm thu phí có nguy cơ cao biến thành điểm đen tắc đường, khi đó mục tiêu là “giải quyết ùn tắc” sẽ bị phá hỏng.