Cuộc xung đột tại Afghanistan đang bước vào giai đoạn ngày càng tàn khốc. Ảnh: Reuters
“Trong những tuần qua, cuộc chiến ở Afghanistan đã bước sang một giai đoạn mới tàn khốc hơn. Sau khi đánh chiếm các khu vực nông thôn, giờ đây Taliban đang tiến tới các thành phố lớn. Nếu Taliban thực sự cam kết với một giải pháp chính trị thì sẽ không có thương vong cho dân thường lớn đến như vậy. Bởi họ hiểu quá rõ rằng, quá trình hòa giải sẽ khó khăn hơn khi đổ máu nhiều hơn”, Đặc phái viên Liên Hợp Quốc tại Afghanistan Deborah Lyons cho hay.
Trước những diễn biến tại Afghanistan, lãnh đạo 5 nước Trung Á (gồm Turkmenistan, Kazakhstan, Kyrgyzstan, Tajikistan và Uzbekistan) cảnh báo về vòng xoáy bất ổn ở nước láng giềng Afghanistan.Tổng thống Tajikistan Emomali Rakhmon cho biết, Taliban hiện kiểm soát gần như toàn bộ phần lãnh thổ bên Afghanistan giáp giới với Tajikistan, gia tăng hoạt động chống phá và ảnh hưởng tại khu vực. Nga hiện tuyên bố sẽ sử dụng các căn cứ quân sự của nước này ở Tajikistan và Kyrgyzstan để đối phó với hành vi gây hấn trực tiếp từ phía Afghanistan.
Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov nhấn mạnh: “Chúng tôi là những đồng minh trong Hiệp ước an ninh tập thể. Chúng tôi có các căn cứ quân sự ở đây. Nếu có vụ tấn công nào tại Tajikistan thì đó sẽ là vấn đề của khối Hiệp ước an ninh tập thể. Tổng thống Nga Putin đã có các cuộc tiếp xúc với các nhà lãnh đạo Tajikistan, Uzbekistan và Nga sẽ đảm bảo cam kết với các đồng minh”.
Giới chuyên gia phân tích hiện đề cập tới 3 kịch bản có thể xảy ra tại Afghanistan. Trước hết, đó là chiến lược phòng thủ của chính phủ thành công. Theo đó, Chính phủ Afghanistan thực hiện những gì Mỹ đang thúc giục, tập trung lực lượng chính phủ để bảo vệ các thành trì vững chắc như Kabul, Kandahar, Jalalabad và một vài thành phố trọng yếu khác.
Nếu Kabul áp dụng chiến lược này và giảm các cuộc đấu đá chính trị nội bộ sẽ là cơ hội hợp lý để nắm giữ địa hình đô thị trọng yếu trong một thời gian. Taliban càng bị giữ khỏi các thành phố quan trọng của Afghanistan thì vị thế của lực lượng này trên bàn đàm phán càng yếu. Cũng có nhiều nhận định cho rằng, Taliban đang “dần hụt hơi” do lực lượng này thiếu nguồn lực để tiếp quản các khu vực lớn đã kiểm soát.
Kịch bản thứ hai là Chính phủ Afghanistan đồng ý một thỏa thuận hòa bình với Taliban. Điều này có thể đảo ngược nhiều quá trình tự do hóa và hiện đại hóa đã diễn ra ở Afghanistan nhiều năm qua, với sự quay trở lại của một số yếu tố luật Sharia. Tuy nhiên, một thỏa thuận hòa bình đạt được vào thời điểm này sẽ giúp tránh nguy cơ của một cuộc nội chiến toàn diện.
Và kịch bản cuối cùng không ai mong muốn, đó là nội chiến toàn diện khi không có thỏa thuận nào giữa Taliban và Chính phủ Afghanistan. Taliban tiếp tục giành được lợi thế quân sự và thành công quân sự ngày càng tăng sẽ khiến cho Taliban ít có khả năng thỏa hiệp hơn. Chính phủ Afghanistan sẽ đối mặt với nguy cơ sụp đổ dưới áp lực ngày càng tăng về chính trị, quân sự và sắc tộc.
Thế giới vẫn đang theo dõi sát tình hình tại quốc gia Tây Nam Á này và dù có diễn biến theo kịch bản nào thì Afghanistan sẽ phải đối mặt với không ít thách thức cũng như những căng thẳng phía trước.
Theo VOV
Taliban chiếm thủ phủ tỉnh, sát hại phát ngôn viên chính phủ Afghanistan
Các tay súng nổi dậy Taliban đã chiếm được thủ phủ tỉnh đầu tiên và sát hại quan chức truyền thông cấp cao của chính phủ Afghanistan ở Kabul, giữa lúc tình hình an ninh tại nước này đang xấu đi sau khi Mỹ và NATO rút quân.
Tạp chí này chỉ ra rằng, Khi Tổng thống Joe Biden lên nắm quyền, ông đã chứng tỏ nghiêm túc hơn nhiều về cam kết tương tự. Ông muốn chi thêm 2 nghìn tỷ USD cho cơ sở hạ tầng, cả cứng và mềm, trong 8 năm tới. Ông sẽ chi 400 tỷ USD cho ngành chăm sóc sức khỏe; và 180 tỷ USD cho nghiên cứu và phát triển công nghệ ít phát thải các-bon.
Theo The Economist, một sự thúc đẩy như vậy, mà chính quyền tuyên bố họ sẽ chi trả bằng cách tăng thuế tập đoàn, sẽ là chưa từng có tiền lệ trong nhiều thập niên qua. Nó sẽ lớn hơn gấp đôi so với gói kích thích mà ông Biden từng giám sát hồi năm 2009. Nó sẽ bổ sung vào khoản cứu trợ Covid-19 gần 2 nghìn tỷ USD mà ông vừa phê chuẩn.
Sau một cuộc họp tại Phòng Bầu dục với Tổng thống Biden, nhà sử học Michael Beschloss từng gợi ý rằng "kỷ nguyên Biden" sẽ sánh ngang với hai trong số các tổng thống Dân chủ đổi mới nhất trong thế kỷ qua, Franklin Roosevelt và Lyndon Johnson.
Có một số lý do để nhận định Tổng thống Biden sẽ có thể vượt qua kế hoạch của mình. Cuộc khủng hoảng Covid-19 đã bộc lộ nhiều điểm yếu và bình thường hóa các khoản chi lớn của liên bang. Đại dịch đã làm gia tăng bất hòa với Trung Quốc mà ông Biden đưa ra như một phần lý do thúc đẩy khả năng cạnh tranh kinh tế. Cam kết của ông về các ưu đãi dành cho những công ty xây dựng chuỗi cung ứng trong nước đang trực tiếp chỉ ra điều đó.
Cuộc khủng hoảng cũng tạo cơ hội sớm cho chủ nhân Nhà Trắng xây dựng động lực. Ông "tiếp quản" đại dịch Covid-19 vào một thời điểm thích hợp khi vắc-xin đã có và tỷ lệ thất nghiệp giảm. Chỉ bằng cách đưa ra lời khuyên hợp lý và an ủi gia đình các bệnh nhân xấu số, Tổng thống Biden đã tạo ra một sự tương phản tích cực so với người tiền nhiệm. Hơn 70% người Mỹ ủng hộ việc ông triển khai kế hoạch tiêm chủng và gói cứu trợ Covid-19.
Nguồn: The Economist
Bối cảnh thời hậu Trump cũng có lợi cho Tổng thống Biden theo nhiều cách khác nhau. Quan trọng nhất, bối cảnh đó đã đoàn kết đảng Dân chủ phía sau ông, đảm bảo đủ sức mạnh để thông qua các dự luật.
Không giống như ông Barack Obama, người được cho là đã phung phí cơ hội trong nỗ lực tìm kiếm thỏa hiệp lưỡng đảng đầy cam go, Tổng thống Biden biết rằng ông phải trông chờ vào đảng của mình để thông qua các luật.
Kế hoạch cơ sở hạ tầng của ông dường như đã được soạn thảo chủ yếu dựa trên cơ sở đó. Đảng Dân chủ dự kiến sẽ thông qua ba phần luật quan trọng, bao gồm gói cứu trợ Covid-19 và có thể là một gói về cơ sở hạ tầng, trước cuộc bầu cử giữa kỳ. So với thời Obama, một kỷ lục như vậy sẽ là rất thuận lợi.
Hai cựu Tổng thống Roosevelt và Johnson đã làm thay đổi trật tự chính trị. Các chính sách kinh tế của ông Roosevelt tạo ra sự hòa giải mới giữa chính phủ và xã hội kéo dài suốt bốn thập niên. Ông Johnson đã giải phóng hàng triệu người Mỹ da đen.
Khi so sánh với hai người "khổng lồ" đó, các kế hoạch chi tiêu của ông Biden có vẻ như là kiểu cố gắng nhồi nhét sự thay đổi trước mốc giữa nhiệm kỳ hơn là một sự thay đổi mô hình. Tuy nhiên, hãy đặt điều đó sang một bên. So với bất kỳ người tiền nhiệm nào gần đây, các tham vọng của tân Tổng thống Mỹ thực sự khác thường.
Thanh Hảo
Ông Biden quyết đấu với 'siêu dự án thế kỷ' của Trung Quốc?
Tổng thống Mỹ Joe Biden được tin cần có kế hoạch hiệu quả nhằm chống lại sự chuyển đổi của Sáng kiến Vành đai và Con đường, "siêu dự án thế kỷ" của Trung Quốc nếu thực sự muốn cạnh tranh với Bắc Kinh.