Nét tinh xảo của cổ vật triều Nguyễn lưu lạc hơn 1 thế kỷ nơi xứ người

 人参与 | 时间：2025-02-07 15:57:01

TheéttinhxảocủacổvậttriềuNguyễnlưulạchơnthếkỷnơixứngườlịch tường thuật bóng đá ngoại hạng anho TS Phan Thanh Hải – GĐ Sở VHTT tỉnh TT-Huế, đây là địa phương đầu tiên tham gia đấu giá cổ vật ở nước ngoài cách đây hàng chục năm, TT-Huế có cả thất bại và thành công trong nỗ lực đưa cổ vật hồi hương.

Giới chuyên môn đánh giá, chiếc mũ quan đại thần triều Nguyễn rất đẹp
và gần như còn nguyên vẹn. Ảnh Balclis

Tháng 10/2021, trên sàn đấu giá Auctionet của nhà đấu giá Balclis (Tây Ban Nha), một chiếc mũ được cho là của quan đại thần triều Nguyễn được đem ra đấu giá và đạt được mức giá kỷ lục là hơn 600.000 Euro (khoảng 14,8 tỷ đồng). Sự kiện đã tạo được sự quan tâm rất lớn của báo chí và dư luận Việt Nam. 

Hộp đựng mũ hình khối chữ nhật đứng, bằng gỗ, có đế, làm theo mô típ cung đình, bốn mặt vẽ tứ linh. Đế hộp chạm trổ dây hoa lá cách điệu, bốn mặt đều như nhau tạo thế chân quỳ. Quai hộp được chạm trổ hai đầu rồng ở hai đầu, toàn bộ hộp gỗ được sơn son thếp vàng. Ảnh Balclis

Do nhiều điều kiện, tỉnh TT-Huế không trực tiếp tham gia buổi đấu giá nhưng điều khiến dư luận và nhiều nhà nghiên cứu bất ngờ, chủ nhân trúng đấu giá cổ vật này là một doanh nghiệp Việt Nam. 

Mũ có hai cánh chuồn, nhưng trong tình trạng được tháo rời; đầu hai cánh chuồn có hai họa tiết trang trí giao long mặt ngang cực kỳ tinh xảo; trước sau thân cánh chuồn đều có bốn con giao long. Ảnh: Nguyễn Phước Hải Trung
Vành mũ có chu vi 59,2 cm; cốt mũ làm bằng lông đuôi ngựa màu đen; trang sức trên mũ bằng vàng từ khoảng 8,5 tuổi. Ảnh: invaluable

Sau khi trúng đấu giá, doanh nghiệp này đã hiến tặng chiếc mũ quan đại thần triều Nguyễn cùng với chiếc áo Nhật Bình (hiện vật cũng được đưa ra đấu giá) cho tỉnh TT-Huế để trưng bày, bảo tồn.

Mặt trước mũ có tám chi tiết trang trí, trên cùng là bác sơn chạm trổ chi tiết hai giao long chầu hoa cúc, dưới cùng là một bác sơn trang trí hai giao long hình hoa cúc, ở giữa mất chi tiết thủy tinh mài lục lăng. Ảnh invaluable
Mặt sau mũ phần trên là một hoa cúc gồm có dây cúc cuộn thành hình tròn có hai giao long chầu vào, ở giữa có viên thủy tinh mài lục lăng, dưới hoa cúc là một phù hiệu hình khánh, giữa khánh mất một chi tiết hoa cúc và thủy tinh mài lục lăng, cũng theo mô típ hai giao long chầu hoa cúc. Ảnh invaluable

Ngày 9/4, Hội đồng giám định cổ vật do Sở VHTT đã tổ chức buổi họp, đánh giá hai hiện vật. 

Theo các chuyên gia, đây là chiếc mũ rất quý, thuộc về hàng quan đại thần hàm trên nhất phẩm, có giá trị lịch sử, văn hóa, mỹ thuật cao. Ảnh invaluable/ Nguyễn Phước Hải Trung

Theo thông tin ban đầu, đây là hai hiện vật được cho là cổ vật thuộc triều Nguyễn được chế tác trong giai đoạn khoảng cuối thế kỷ XIX, đầu thế kỷ XX gồm một chiếc mũ quan đại thần kèm hộp gỗ đựng mũ và một áo Nhật Bình được cho là thuộc về bậc cung tần của triều đại này.

Áo Nhật Bình có niên đại khoảng cuối thế kỷ XIX đầu thế kỷ XX. Nhìn chung, đây là chiếc áo của bậc cung tần bậc cao trong cung, màu sắc và trang trí độc đáo, là hiện vật quý hiếm và có giá trị. Họa tiết trang trí chính của áo là kiểu “Đoàn loan hàm thọ” (hai chim loan bố trí trong hình tròn gắn với chữ “thọ”) được bố trí cùng với mô típ bát bửu và hoa lá khá đều đặn ở trước và sau áo.
Ảnh: invaluable
Cài cổ áo là hai miếng kim loại hình chữ nhật, màu trắng đã bị ô xy hóa. Hai bên chính giữa cổ áo thêu hoa văn thủy ba và hình bốn chim loan. Ảnh: Nguyễn Phước Hải Trung

TS Phan Thanh Hải cho biết, đây là 2 cổ vật quý hiếm, có giá trị văn hóa, lịch sử cao. Sau khi tiếp nhận, các cổ vật này được bàn giao cho Bảo tàng Cổ vật cung đình Huế để tổ chức bảo quản, trưng bày miễn phí cho du khách từ ngày 17/4.

Quang Thành

顶: 43踩: 862