Để tiện cho độc giả, chúng tôi xin giới thiệu một số bài cúng Tết Hàn thực phổ biến.

Văn khấn nôm truyền thống - NXB Thanh Hóa

Theo sách Văn khấn nôm truyền thống của NXB Thanh Hóa, khi cúng tổ tiên trong ngày Tết Hàn Thực (3/3 âm lịch), chúng ta phải khấn thần ngoại trước, thần nội sau.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).

- Con lạy chín phương Trời, mười phương Chư Phật, Chư Phật mười phương.

- Con kính lạy Hoàng thiên Hậu Thổ chư vị Tôn thần.

- Con kính lạy ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần.

- Con kính lạy Cao Tằng Tổ khảo, Cao Tằng Tổ Tỷ, Thúc Bá, Đệ Huynh, Cô Di, Tỷ Muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ (chúng) con là: ………..

Ngụ tại: ………………………Hôm nay là ngày: ………………. gặp tiết Hàn thực, tín chủ chúng con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị Tôn thần, nhớ đức cù lao Tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương, dâng lên trước án. 

Chúng con kính mời ngài Bản cảnh Thành hoàng Chư vị Đại Vương, ngài bản xứ Thần linh Thổ địa, ngài Bản gia Táo quân, Ngũ phương, Long Mạch, Tài thần giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ Tổ Khảo, Tổ Tỷ, chư vị Hương linh gia tiên nội ngoại họ………………… cúi xin thương xót con cháu giáng về linh chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị vong linh các vị Tiền chủ, Hậu chủ ngụ trong nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai hâm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khoẻ, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hoà thuận, trên bảo dưới nghe.

Nam mô A Di Đà Phật! (3 lần).

Văn khấn Tết Hàn thực trong Văn khấn cổ truyền Việt Nam - NXB Văn hóa thông tin

Con lạy chín phương trời, mười phương Phật, chư Phật mười phương. Con kính lạy Hoàng thiên hậu thổ, chư vị tôn thần. Con kính lạy ngài bản cảnh thành hoàng, ngài bản xứ thổ địa, ngài bản gia táo quân cùng chư vị tôn thần.

Con kính lạy cao tằng tổ khảo, cao tằng tổ tỷ, thúc bá, đệ huynh, cô di, tỷ muội họ nội họ ngoại.

Tín chủ chúng con là…Ngụ tại…

Hôm nay là ngày …. (đọc ngày theo âm lịch) gặp tiết Hàn Thực, tín chủ chúng con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị tôn thần, nhớ đức cù lao tiên tổ, thành tâm sắm lễ, quả cau lá trầu, hương hoa trà quả, đốt nén tâm hương, dâng lên trước án. Chúng con kính mời ngài bản cảnh thành hoàng chư vị đại vương, ngài bản xứ thần linh thổ địa, ngài bản gia táo quân, ngũ phương, long mạch, tài thần giáng lâm trước án chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.

Chúng con kính mời các cụ tổ khảo, tổ tỷ, chư vị hương linh gia tiên nội ngoại họ… (họ của gia chủ) cúi xin thương xót cho con cháu giáng về chứng giám tâm thành thụ hưởng lễ vật.

Tín chủ con lại kính mời các vị vong linh các vị tiền chủ, hậu chủ ngụ trong nhà này, đất này đồng lâm án tiền, đồng lai âm hưởng, phù hộ cho toàn gia chúng con luôn luôn mạnh khỏe, mọi sự bình an, vạn sự tốt lành, gia đình hòa thuận, trên bảo dưới nghe.

Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)".

Trên đây là 2 mẫu văn khấn Tết Hàn thực phổ biến nhất hiện nay, ngoài ra quý độc giả có thể tham khảo thêm ở các tài liệu khác.

Vì sao Tết Hàn thực lại cúng bánh trôi, bánh chay?

Vào ngày Tết Hàn thực 3/3 hàng năm, mỗi gia đình đều bận rộn chuẩn bị những đĩa bánh trôi,  bánh chay. Tuy nhiên,  không phải ai cũng biết được nguồn gốc, ý nghĩa của ngày Tết mùng ba tháng ba Âm lịch hàng năm.

Vào Lễ tình nhân 14/2, ở một số trường học Mỹ tổ chức những hoạt động ngoại khóa nhằm mang lại tiếng cười cho học sinh.

Trường Conway High School, tiểu bang Arkansas, Hoa Kỳ, nơi du học sinh Phan Thị Hồng Hoa (facebook Su Phan) đang theo học là một ví dụ điển hình.

Hồng Hoa sang Hoa Kỳ du học được gần một năm. Ngày 12/2 vừa qua, khi đến trường, Hồng Hoa rất bất ngờ khi nhà trường tổ chức chương trình “Bày tỏ tình cảm”. 

Đây là chương trình cho tất cả mọi người tự do bày tỏ tình cảm với một nửa của mình.

Chương trình "Bày tỏ tình cảm" ở trường Conway High School.  Ảnh: NVCC

Theo đó, mỗi người sẽ được phát một tờ phiếu dạng như tấm thiệp. Sau đó, họ tự ghi tên mình cùng tên của người mình thích kèm những chúc ý nghĩa, ngọt ngào. Hoặc bạn cũng có thể giấu tên để làm người mình thích bất ngờ.

Nếu chưa có đối tượng để ý, các học sinh có thể gửi tặng thiệp kèm theo những viên kẹo cho bạn bè hoặc tự gửi tặng cho bản thân vào ngày lễ tình nhân.

Loại kẹo phổ biến nhất ở Mỹ vào ngày Valentine không phải là một hộp socola mà là những viên kẹo trái tim nhỏ có thông điệp như “Be Mine (Tình yêu của em)” và “Kiss Me (Hôn em)”.

Ở đây, ngày lễ tình nhân còn được gọi là “Ngày bạn bè”, tạo cơ hội cho mọi người, đặc biệt là các bạn du học sinh gần gũi, thích nghi với môi trường mới.

Hồng Hoa (Ảnh: NVCC)

Mỗi tấm thiệp này, học sinh tự nguyện nộp 5 USD cho người đại diện học sinh của trường. Sau đó, số tiền quyên góp được sẽ dùng để tổ chức tiệc vào đúng ngày 14/2.

Hồng Hoa chia sẻ: “Bên này các bạn đón lễ tình nhân rất tưng bừng. Trước lễ 1 tuần, các bạn đã rủ nhau đi mua sắm, làm tóc, làm nail (móng tay) sao cho ấn tượng để đi chơi với người yêu.

Một người bạn của mình đi mua sắm và làm tóc cũng mất nguyên hai ngày cuối tuần, điều này cho thấy ngày lễ tình nhân ở đây quan trọng thế nào.

Không giống như quan niệm ở Việt Nam, là bạn trai thường tặng socola cho bạn gái. Ở bên này, các bạn nữ thích ai cũng sẽ chủ động bày tỏ theo cách riêng của họ. Ví dụ, họ có thể thắp nến hình trái tim dưới sân trường kèm theo dòng chữ “Em yêu anh” .

Hoa giải thích thêm: "Ở Mỹ, mọi người có quyền nói ra những gì mình nghĩ và bày tỏ cảm xúc của mình một cách thoải mái”.

Diệu Bình

Dâu tây rất hay bị để ý nhưng không thường xuyên bị ne nét, góp ý như dâu ta. Có lẽ vì thế tôi cũng có thời gian quan sát lại những người thân của chồng, những con người nơi quê hương chồng và thấy rằng, ngày Tết, người Việt bộc lộ thật nhiều thói xấu.

Ảnh: Romanticlovemessages

Thói xấu thứ nhất là họ đòi hỏi phụ nữ trong nhà phục vụ nhiều điều quá. Mấy chị em dâu bên chồng tôi thức từ 3 giờ sáng để làm cơm, làm cỗ tiếp đãi họ hàng ngày Tết với mẹ chồng. 

Tôi không thể dậy từ giờ đó nên cứ mặc họ xủng xoảng xoong nồi bát đĩa dưới bếp, ôm chồng ngủ tiếp đến sáng sớm hôm sau. Đó cũng là một trong những nguyên do họ gọi tôi là "dâu tây". 

Không biết những gia đình khác thế nào, bên nhà chồng tôi dâu tây cũng dễ được bỏ qua, nhưng nếu là một chị em dâu khác giờ đó chưa dậy sẽ bị bóng gió là "lười chảy thây", có khi sáng mùng 1 đã bị mẹ chồng mặt nặng mày nhẹ. 

Nhiều nàng dâu vì không muốn gặp cái sự mặt nặng mày nhẹ này nên cố dậy từ sớm cho xong chứ họ cũng chẳng thích gì công việc này. Tôi thì không cố được, tôi có niềm tin riêng của tôi, tôi tin rằng việc đày đọa bản thân như vậy chỉ để chứng minh mình đảm đang tháo vát hay để người khác hài lòng là điều không cần thiết.

Suốt cả những ngày Tết, phụ nữ trong nhà sẽ bận tối mắt lên xuống với làm cơm nấu cỗ, dọn cỗ, phục vụ khách khứa đến nhà dùng cơm trong khi tới lúc ngồi vào ăn họ lại phải ngồi "mâm dưới", với toàn đám trẻ con hoặc đàn bà với nhau, nhấp nha nhấp nhổm vừa ăn vừa chạy đi phục vụ cho đám đàn ông đang khề khà uống rượu nói chuyện mồm mép chứ tuyệt nhiên không thấy giúp đỡ gì cho người phụ nữ của họ. 

Đi lấy thêm đồ ăn - phụ nữ lấy. Đi lấy thêm bát nước mắm - phụ nữ lấy. Đồ ăn trên bàn nguội lạnh cần đem đi hâm nóng - cũng là phụ nữ làm. Như vậy thật xấu xí, bàn tiệc kia nên có sự điểm xuyết, đàn ông phụ nữ ngồi bên nhau, và phụ nữ được nhận lời cảm ơn, sự trân trọng về bữa cơm rất công phu họ đã nấu, được người đàn ông của họ phục vụ, chăm chút lại, thế mới đúng là ngày đoàn viên, vui vẻ đầm ấm cho tất cả mọi người.

Những bữa cơm là nỗi kinh hoàng của tôi khi mẹ chồng chưa xong bữa này đã lên kế hoạch cho bữa sau và tất cả các nàng dâu bắt đầu quay trở lại bếp từ 2 giờ chiều để chuẩn bị cho bữa ăn buổi tối. Cho nên quanh quanh quẩn quẩn, ngày Tết là ngày phụ nữ cắm mặt vào bếp.

Một thói quen xấu xí nữa của người Việt là "nhậu". Đàn ông Việt xấu kinh khủng khiếp trên bàn nhậu. Mặt mũi nham nhở, đỏ tưng bừng, họ nói chuyện vô nghĩa vì rượu nói chứ họ không nói, họ chuốc nhau và uống để nâng cao sĩ diện chứ không thực sự dùng rượu như ý nghĩa thanh lịch vốn có của loại đồ uống này.

Trên bàn tiệc, đàn ông ép nhau bằng những lời khích tướng hoa mỹ, họ hả hê khi ép được nhau uống, người lịch sự từ chối bị cho là không "hết mình", không nể mặt người mời rượu. Chỉ trong vài ngày Tết, số đàn ông Việt nhập viện cấp cứu vì bia rượu lên đến hàng nhìn, những người phải nhập viện vì đánh nhau (cũng do không làm chủ được bản thân do rượu) cũng là hàng nghìn. Thật xấu xí!

Ngày Tết là dịp gia đình quây quần, gặp gỡ họ hàng hàn huyên, thật ra cũng là dịp để họ tụ tập nói xấu nhau. Nhà người này người kia năm qua có chuyện gì, kiếm được bao nhiêu, thua lỗ thế nào cũng được mang ra thì thào bình phẩm hết. Như vậy thật tọc mạch. Tôi tin tài chính, những chuyện xảy ra trong nội bộ gia đình là những chuyện riêng tư, không phải đề tài để ai đó khác mang ra "làm mồi nhậu", đặc biệt khi họ chẳng giúp được gì.

Khi mới sang đây tôi rất thích văn hóa lì xì của quê hương chồng trong ngày Tết. Một chút tiền trong chiếc phong bao nho nhỏ màu đó mang ý nghĩa mang tới may mắn cho người được lì xì. Nhưng sự thích thú nhanh chóng biến thành mất hứng khi tôi chứng kiến có những bà mẹ già tranh thủ gặp con này nói xấu con kia, trách móc nó không mừng tuổi mình hoặc mừng tuổi không nhiều, hoặc mang ra so sánh người này mừng nhiều người kia mừng ít.

Tôi nói với chồng tôi, đất nước của anh rất xinh xắn, tươi đẹp, con người thân thiện, hiếu khách, nhưng hóa ra cũng còn thật nhiều điểm xấu, hơi... kém văn minh. Anh lại cười gọi tôi là "dâu tây" - như cách rất nhiều người Việt đã ứng xử lại với tôi mỗi khi tôi cư xử khác họ. Tôi không thỏa mãn với câu trả lời này, bởi xét cho cùng, dâu "loại" nào đi chăng nữa, thì cũng là vợ, là mẹ, họ lấy chồng và mong muốn một cuộc hôn nhân mang lại cho mình hạnh phúc, bình đẳng - chẳng phải vậy sao?

Lạ lùng phiên chợ cuối năm ở Thủ đô chỉ dành cho quý ông

Cách Hà Nội hơn 20km, chợ Nủa (xã Bình Phú, huyện Thạch Thất) là phiên chợ quê cổ thuộc đồng bằng Bắc bộ. Chợ họp vào các ngày 2, 7, 12, 17, 22, 27 âm lịch hàng tháng. Phiên cuối của năm đàn ông, trẻ nhỏ đi chợ đông nhất.