Với iOS 13, Apple đã giáng cho Facebook, Google một đòn đau

Tại sự kiện WWDC 2019,ớiiOSAppleđãgiángchoFacebookGooglemộtđònđbóng đá vn Apple đã công bố phiên bản iOS 13 với nhiều tính năng mới cho cả iPhone và iPad (phiên bản dành cho iPad được gọi là iPadOS). Trong khi các tính năng như chế độ tối, bàn phím trượt hay cải thiện về hiệu năng đều được trông đợi từ trước, Apple còn giới thiệu một tính năng khiến nhiều người bất ngờ.

Trên iOS 13, người dùng có thể đăng nhập ứng dụng, website bằng tài khoản Apple. Trên cả iOS và Android, người dùng đều đã có lựa chọn đăng nhập bằng tài khoản của các gã khổng lồ như Google, Facebook. Về cơ bản, khi người dùng chọn đăng nhập họ đã “ủy quyền” tài khoản Apple tạo một hồ sơ người dùng trên dịch vụ, website. Người dùng không cần phải tạo hay nhớ tên tài khoản, mật khẩu mới nữa.

Khác biệt cơ bản với Facebook, Google

Tuy nhiên cách đăng nhập bằng Apple ID có một điểm khác biệt với Facebook, Google. Khi sử dụng tài khoản của 2 công ty kia, bạn đã đồng ý cho ứng dụng biết một số thông tin cơ bản, ít nhất là địa chỉ email thật. Còn khi dùng Apple ID, Apple cho phép người dùng giấu địa chỉ email thật, và tạo một tài khoản email ngẫu nhiên để giao tiếp với ứng dụng.

iOS mới cho phép người dùng tạo một tài khoản email “rác” để giao dịch và sử dụng tạm thời. Ảnh: TechCrunch.

Đứng trên góc độ bảo vệ quyền riêng tư của người dùng, Apple đang thể hiện mình làm tốt hơn 2 gã khổng lồ còn lại. Họ cho phép người dùng tùy chọn mình có muốn chia sẻ email hay không.

Thông thường, địa chỉ email của người dùng có thể bị khai thác cho mục đích quảng cáo, và hành vi giấu địa chỉ email thật sẽ khiến những nhà quảng cáo khó tiếp cận hơn hẳn.

“Chúng tôi luôn bảo vệ danh tính và các hoạt động của bạn, và chúng tôi không phải bỗng dưng muốn làm điều đó. Tại Apple, chúng tôi tin tưởng quyền riêng tư là quyền cơ bản của con người, và chúng tôi làm mọi việc theo suy nghĩ đó”, Phó chủ tịch phần mềm của Apple Craig Federighi nói tại sự kiện.

Nhà báo công nghệ Walt Mossberg cho rằng tính năng mới là động thái “tuyên chiến” với toàn bộ ngành quảng cáo điện tử của Apple. Đây cũng là nhận xét chung của nhiều nhà bình luận: ngành quảng cáo điện tử, đặc biệt là Google và Facebook, đã bị Apple cho một đòn đau.

Apple có lạm dụng quyền lực?

Tính năng này có lẽ sẽ được khen ngợi nhiều hơn nếu như Apple không bắt buộc mọi nhà phát triển phải tích hợp tùy chọn đăng nhập với Apple ID khi họ sử dụng đăng nhập bằng Google, Facebook. Các nhà phát triển không có lựa chọn nào khác.

Cây viết Owen Williams của trang Chargedđã mô tả rõ những vấn đề với cách tiếp cận này:

“Dưới góc độ người dùng, ý tưởng đăng nhập bằng tài khoản Apple thực sự thú vị: tôi không cần phải đưa email thật của mình cho những công ty ngẫu nhiên nữa, và nó giúp tôi bảo vệ tài khoản email tốt hơn nhiều.

Tuy nhiên dưới góc độ người làm việc trong ngành tiếp thị số, đồng thời là lập trình viên và sáng lập công ty khởi nghiệp, tính năng này khiến tôi khiếp sợ. Apple muốn loại bỏ nốt những gì tôi có thể kiểm soát trong khâu tiếp thị sản phẩm”.

Trang Slatenhận xét Apple giờ đây đã trở thành một đơn vị quản lý riêng, đưa ra những luật lệ cho ngành công nghệ. Ảnh: Getty.

Mấu chốt ở đây là Apple không đem lại sự lựa chọn. Trước đây, lập trình viên có thể chọn có tích hợp đăng nhập bằng Google, Facebook hay không. Với iOS 13, nếu đã chọn “có”, họ bắt buộc phải thêm tùy chọn tài khoản Apple.

“Thay vì cạnh tranh sòng phẳng bằng tính năng, Apple đã dồn nhà phát triển và các công ty nhỏ vào góc, buộc họ phải sử dụng công nghệ của mình. Apple đã một lần nữa dùng App Store làm công cụ thực thi những gì họ muốn”, Williams nhận xét.

Nhà báo Walt Mossberg cho rằng tính năng mới sẽ đem lại cho Apple quyền lực lớn hơn, nhưng không đem lại tiền như cách mà Google, Facebook khai thác thông tin người dùng. Cây viết Antonio García Martínez của Wired cũng cho rằng đây là đòn tấn công trực tiếp vào tính năng theo đuổi người dùng của Facebook, công ty mà Martínez từng làm việc.

Tính năng đăng nhập bằng Apple ID được nhận xét là một đòn đau đối với Facebook và Google, những công ty rất cần dữ liệu người dùng. Ảnh: Apple.

“Facebook là một nhà giao dịch dữ liệu trực tuyến, người đứng giữa và chứa mọi thông tin để có thể tìm thấy bạn. Ý tưởng ‘chỉ cần 1 định danh’ chắc chắn sẽ bị lung lay nếu người dùng sử dụng những email tạm thời”, Martínez nhận xét.

Hành động này của Apple có thể bị đánh giá là lạm dụng quyền lực, lạm dụng vị thế của App Store để gây áp lực cho lập trình viên. Đây là thời điểm khá nhạy cảm với Apple, bởi họ đang nằm trong vòng nghi vấn độc quyền, lạm dụng App Store.

Màn ra mắt của iOS 13 lại một lần nữa đặt ra câu hỏi: liệu quyền riêng tư có phải là một “sản phẩm xa xỉ”, như CEO Google Sundar Pichai từng nói đến. Với người dùng của Apple, họ sẽ hưởng lợi khi tạm thời tránh được chuyện khai thác dữ liệu của hàng nghìn nhà quảng cáo thông qua Google, Facebook.

Tuy nhiên, hàng tỷ người dùng khác trên thế giới lại không có được sự may mắn đó, trừ khi họ bỏ tiền ra mua đồ Apple.