Giáo dục cơ bản miễn phí có là điều thần thoại?

- Tại diễn đàn  "Tư nhân hóa và hợp tác công tư trong giáo dục” diễn ra tại Hà Nội ngày 29/10 ,áodụccơbảnmiễnphícólàđiềuthầnthoạbao bong đa bà Michaela A. Prokop đến từ Chương trình Phát triển Liên hợp quốc, Việt Nam đã có bài phát biểu đáng chú ý.

Theo đó, Việt Nam chi tiêu một nguồn lực đáng kể cho giáo dục –khoảng 7,4% GDP trong năm 2008, 9,2% năm 2010 và 8,6% năm 2012 – mức cao so với các nước có thu nhập trung bình thấp khác.

Trong đó, chi tiêu công cho giáo dục chiếm khoảng 4,7% GDP trong năm 2012, tỷ trọng chi giáo dục trong ngân sách quốc gia tăng từ 7% năm 1986 lên 17,9% năm 2012.

Chi tiêu trên một học sinh theo tỷ trọng GDP bình quân đầu người cho giáo dục tiểu học và trung học cơ sở theo số liệu của Ngân hàng thế giới, VN đứng đầu trong số nhiều nước thuộc khu vực châu Á.

Bà Michaela A. Prokop  đặt câu hỏi“Giáo dục cơ bản miễn phí – có là điều thần thoại?

Theo bà, giáo dục cơ đi kèm theo rất nhiều loại chi phí phụ huynh phải chi trả gồm chi phí trong và ngoài nhà trường: Học phí và phí nhập học; đóng góp xây dựng và bảo trì trường học; đóng góp vào các khoản chi tiêu thường xuyên của trường, trang thiết bị của trường; đóng góp quỹ trường và lớp; chi phí sách giáo khoa và đồ dùng học tập; đồng phục, tiền ăn trưa ở trường, đưa đón và chỗ để xe; học thêm và học gia sư bên ngoài;  thanh toán trước cho các chương trình bảo hiểm; phí phụ huynh học sinh; quà tặng và phong bì cho giáo viên.

Quan hệ đối tác công tư trong giáo dục có lợi gì?

Tại diễn đàn, việc xây dựng quan hệ đối tác công - tư (PPP) đó được đặt ra như một nhu cầu tất yếu khi tài chính vẫn giữ vai chủ chốt trong giáo dục. Chính phủ không còn có thể trả toàn bộ chi phí cho giáo dục.

Theo quy định của Việt Nam, bậc học giáo dục là miễn phí. Ảnh: Hạ Anh

TSKH Phạm Đỗ Nhật Tiến cho biết, quan hệ đối tác công tư (PPP) trên thế giới đã có từ những năm 1980 và mở rộng trên phạm vi toàn cầu.

Trong 20 năm qua, riêng liên minh Châu Âu (EU) đã có 1400 PPP trị giá 260 tỷ euro.

PPP trong giáo dục là thỏa thuận hợp tác giữa khu vực công và khu vực tư dựa trên quan hệ đối tác với những yêu cầu mang tính rõ ràng về kết quả đầu ra trong một thời gian xác định, có sự chia sẻ về trách nhiệm, tài chính và lợi ích-rủi ro.

Cái được của PPP là khắc phục sự hạn chế của nguồn lực công cùng cơ chế quản lý kém hiệu quả; tạo ra cạnh tranh trong nâng cao chất lượng hiệu quả và canh tân trong giáo dục, thông qua các hợp đồng ký kết, đem lại cho nhà trường sự mềm dẻo hơn trong đáp ứng cung cầu giáo dục, mở rộng các cơ hội học tập, thông qua đấu thầu sẽ góp phần đảm bảo cung ứng giáo dục có chất lượng được kiểm soát.

Tuy nhiên, ông Tiến cũng cảnh báo PPP sẽ làm giảm vai trò của Nhà nước đối với giáo dục, có khả năng dẫn đến việc tư nhân hóa giáo dục, PPP cũng sẽ làm gia tăng phân tầng xã hội trong giáo dục, học sinh nghèo sẽ chỉ còn học trong các trường công tồi tàn, có thể gia tăng tham nhũng, lãng phí nếu cả đối tác công-tư chưa có năng lực phù hợp.

• Đăng Duy

很赞哦!（371）